بهشت و جهنم وعده‌های الهی هستند که انسان‌ها در دنیای فعلی اطلاعات زیادی درباره آن ندارند. این امر باعث می‌شود که هر کس به گمان خود تصویری از بهشت و جهنم را برای خودش ترسیم کند البته در برخی از روایات به برخی از ویژگی‌های بهشت و جهنم اشاره شده است. ما در این گزارش سعی می‌کنیم با استناد برآنچه در کتاب ره‌نمای طریق نوشته استاد محمدعلی جاودان آمده است بگوییم که آیا حقیقت بهشت و جهنم، تجسم اعمال انسان‌هاست؟
بهشت و جهنم ساخته اعمال و اخلاق و افکار و عقاید ماست و از لحظه مرگ، چیزی جز اعمال و اخلاق و عقاید وجود ندارد. بد یا خوب حتی شفاعت هم بسته به گذشته عملی انسان است و گُتره و بی‌حساب نیست. امام صادق (ع) فرموده‌اند: در قبر برای انسان مؤمن دری باز می‌شود و موجودی زیباروی که این انسان از او بهتر ندیده است به نزد وی می‌آید. میت از او می‌پرسد که شما چه کسی هستید؟ می‌گوید: من ردی و عقیده درست و خوب تو هستم که تو در طول عمرت انجام می‌دادی. در قیامت هم قرآن می‌فرماید: آنچه کرده‌اند حاضر و در برابر خود می‌بینند. آنچه را که خیرات کرده، حاضر می‌بینند.
در مورد بهشت نیز پیامبر اکرم (ص) فرمودند: هنگامی که من به معراج و به بهشت رفتم. سرزمینی آماده کشت و ساخت و ساز دیدم و ملائکه در آن به ساختن قصر‌هایی مشغول بودند و گاه نیز کار را رها می‌کردند. از آن‌ها پرسیدم چرا گاهی کار می‌کنید و گاهی بیکار هستید؟ گفتند: باید برای ما نفقه و تدارکات برسد. پرسیدم: نفقه شما چیست؟ گفتند: ذکری است که مؤمن می‌گوید: «سبحان‌الله و الحمدلله..»؛ این‌ها نمونه کوچکی از آنچه در آیات شریفه قرآن و روایات موجود است می‌باشد.
