هر گناهی براساس نفوذ شیطان انجام می‌شود و اگر آدم به گناه عادت داشته باشد، ولایت و تسلط شیطان بر او مسلم خواهد بود. ولایت شیطان همان تسلط او بر آدمی است.
در اینجا این سؤال پیش می‌آید که آیا ممکن است خداوند گناهان انسان را پس از توبه نبخشد؟
در پاسخ به این سؤال باید گفت: اگر توبه، توبه راستی و واقعی باشد، خداوند گناهان انسان را حتما می‌بخشد. از مهم‌ترین نشانه‌ها و شرایط توبه راستین، تکرار نکردن گناه است؛ پس اگر کسی پس از توبه، گناهش را تکرار می‌کند، معلوم می‌شود که توبه او به حقیقت نرسیده که اثری در عمل او نداشته است. در واقع اصلا توبه‌ای نکرده است که بخواهد بخشیده شود.
قدم اول در رسیدن به عشق و علاقه خدای تبارک و تعالی اطاعت از او و قدم اول اطاعت از او نیز، ترک گناه و معصیت است. اگر کسی در راه اطاعت از خداوند ثابت قدم بماند، می‌تواند به آن عشق الهی برسد و یا حداقل از آن دم بزند. قرآن کریم از زبان پیامبر اکرم (ص) نقل می‌کند که: «اگر خدا را دوست دارید، از من متابعت کنید.»
منبع:کتاب ره‌نمای طریق نوشته محمدعلی جاودان
