اسم حضرت زینب (س) که به دستور ذات اقدس الهی برای نخستین دختر حضرت زهرا (س) انتخاب شد، به معنای زینب پدر است؛ بنابراین ارتباطی میان این دختر و پدر وجود دارد که چنین عنوانی برای عقیله بنی هاشم در نظر گرفته شده است. در این‌باره با حجت الاسلام و المسلمین محمود ریاضت، پژوهشگر دینی و کارشناس مذهبی گفتگو کردیم.
وی، گفت: نمی‌توان تمام ابعاد شخصیتی حضرت زینب (س) را شناخت؛ چراکه ایشان دارای شخصیت والایی همچون پدرشان هستند. وقتی نامشان به معنای زینت پدر است، بنابراین برای شناخت حضرت زینب (س) باید حضرت علی (ع) را شناخت. اگر پدر را نتوانیم بشناسیم، بنابراین شناخت حضرت زینب (س) میسر نیست.
حجت الاسلام و المسلمین ریاضت ادامه داد: آنچه که در تاریخ از حضرت زینب (س) گفته شده است، تا حدی جایگاه بالای ایشان را نشان می‌دهد. در مقاطعی از تاریخ شخصیت حضرت (س) بیش از پیش ظهور و بروز داشته است. مثلا در واقعه عاشورا یا پس از آن در دوران اسارت این اتفاق رخ داده است. نکته‌ای که باید به آن توجه شود، این است که فعالیت‌ها و عبادت‌های حضرت زینب (س) پیش از واقعه عاشورا سبب شده است که در آن برهه حساس ایشان اینگونه برای اسلام زحمت بکشند و از عزیزانشان بگذرند.
این کارشناس مذهبی در خصوص شناخت حضرت زینب (س) پیش از واقعهی عاشورا بیان کرد: بهترین وسیله برای شناخت حضرت زینب (س) در طول زندگیشان جملاتی است که معصومان به ویژه امام زین العابدین (ع) درباره عقیله بنی هاشم (س) بیان فرمودند. ایشان گفتند حضرت زینب (س) عالمه‌ای هستند که معلم نداشتند. یعنی ایشان عالمانه و عاقلانه رفتار می‌کردند. وقتی عقیله بنی هاشم (س) در کوفه بودند، زنان کوفه می‌گفتند، ما این زن را می‌شناسیم؛ ما پای درس تفسیر و قرآنشان می‌نشستیم. این‌ها نشان می‌دهد که حضرت زینب (س) با وجود اینکه جزو ۱۴ معصوم نیستند، اما انسان ارزشمندی بودند و فعالیت‌های مهمی در آن زمان برای شکوفایی اسلام انجام دادند.
وی در ادامه اظهار کرد: همه‌ی این ویژگی‌ها به همان عالم شدن از جانب خداست. ایشان عاقلانه بودن و عالمانه بودنشان از سوی خداست. ایشان در میان معصومان یعنی حضرت زهرا (س)، امیر المومنین (ع)، امام حسن (ع) و امام حسین (ع) رشد پیدا کردند. این جایگاه والای معنوی به همین سبب در ایشان وجود دارد. نکته دیگر در خصوص عاقله بودن ایشان است که آن را هم معصوم در خصوص ذکر کرده اند. امام باقر (ع) لقب عقیله بنی هاشم را برای آن حضرت بیان کرده اند. عقیله صفت مشبهه است. یعنی این صفت در وجود مقدس حضرت زینب (س) ثابت و ذاتی است و در شرایط مختلف تغییر نمی‌کند.
این پژوهشگر دینی عظمت حضرت زینب (س) را غیر قابل وصف شمرد و گفت: آن قدر عقیله‌ی بنی هاشم (س)، شخصیت مهمی هستند که سید بن طاووس در لهوف ذکر می‌کند، در شب عاشورا، یکی از وصایای امام حسین (ع) به خواهرشان حضرت زینب (س)، این بود که حضرت زینب (س) این امام معصوم را در نماز شبشان دعا کند. همه ما زیر قبه امام حسین (ع) می‌رویم که حاجت روا شویم، اما خود امام حسین (ع) از حضرت زینب (س) می‌خواهند دعایشان کنند. همه از امام حسین (ع) التماس دعا دارند، ایشان از خواهر.
