سرویس مذهبی افکار- سوره مباركه حمد كه فاتحه كتاب و سرآغاز كلام خداى سبحان است، در مقال الهى به گونه اى تكريم آميز، همتاى قرآن عظيم قرار گرفته است: و لقد ءاتيناك سبعاً من المثانى و القران العظيم و در اخبار نبوى صلى الله عليه و آله و سلم و سخنان عترت طاهرين (عليهم السلام ) نيز با نامها و اوصافى چون: جامعترين حكمت ، گنج عرشى ، شريفترين ذخيره در گنجينه هاى عرش الهى ، سوره شفابخش ، نعمت بزرگ و سنگين و برترين سوره قرآن از آن ياد شده است:
لیس شى ء من القرآن و الکلام جمع فیه من جوامع الخیر و الحکمة، ما جمع فى سورة الحمد، ان فاتحة الکتاب اشرف ما فى کنوز العرش، فاتحة الکتاب شفاء من کل داء، فافرد الامتنان على بفاتحة الکتاب
پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله و سلم هنگام پیشنهاد آموزش این سوره به جابر بن عبدالله انصارى، آن را برترین سوره کتاب خدا معرفى کرد: الا اعلمک افضل سورة انزلها الله فى کتابه؟ قال: فقال له جابر: بلى بابى انت و امى یا رسول الله علمنیها. فعلمه الحمد، ام الکتاب
چنانکه در حدیثى دیگر میزان این برترى را نیز مشخص کرده، فرمود: لو ان فاتحة الکتاب وضعت فى کفة المیزان و وضع القرآن فى کفة لرجحت فاتحة الکتاب سبع مرات
و نیز آن حضرت سوره حمد را با کتابهاى آسمانى سنجیده، فرمود: و الذى نفسى بیده ما انزل الله فى التوراة و لا فى الانجیل و لا فى الزبور و لا فى القرآن مثلها هى ام الکتاب
این سوره که با تعظیم نام خداى رحمان و رحیم آغاز مى شود و با ستایش و برشمارى صفات جمال و جلال خداى سبحان و حصر عبادت و استعانت در او تداوم مى یابد و با مسئلت هدایت از ساحت کبریایى اش پایان مى گیرد، با همه ایجاز و اختصارى که دارد، مشتمل بر عصاره معارف گسترده قرآن کریم است؛ زیرا خطوط کلى و اصول سه گانه معارف دینى، مبداء شناسى، معاد شناسى و رسالت شناسى است که مایه هدایت سالکان به صلاح دنیا و آخرت است و سوره حمد با موجزترین الفاظ و روشنترین معانى، آن اصول سه گانه را بیان کرده، راه سلوک آدمى به سوى پروردگارش را نشان مى دهد.
تسنيم تفسير قرآن كريم، جلد اول
