برای زیارت حضرت سیدالشهدا (ع) فضیلت‌های زیادی نقل شده است. اما به جهت فضیلت برخی از زمان‌ها، به زیارت امام حسین (ع) سفارش بیشتری شده است، مثل زیارت در روز اربعین. امام حسن عسکری (ع) یکی از پنج نشانه مومن را زیارت امام حسین (ع) در روز اربعین ذکر می‌کنند. تأکید بر زیارت امام حسین (ع) هم صرفا یک مستحب همانند سایر مستحبات نیست. بلکه تأکید بر زیارت امام حسین (ع) آنقدر زیارت است که امام صادق (ع) به یکی از اصحاب که در زیارت امام حسین (ع) کوتاهی می‌کرد، فرمودند: «ای سدیر چقدر شما به حسین علیه السلام جفا میکنید»!
این نهیب امام صادق (ع) تنها مختص شیعیان متمول نیست. امام صادق (ع) فرمودند: «سزاوار است که شخص توانگر سالی دو مرتبه و انسان تهی‌دست سالی یک بار به زیارت امام حسین (ع) برود». پس تهی‌دستی هم از زیارت امام حسین (ع) رفع تکلیف نمی‌کند.
اما گاهی برخی مشکلات، شاید قابل توجیه باشند و در برهه خاصی از زمان به هیچ صورت رفتن به زیارت امام حسین (ع) امکان‌پذیر نباشد.
اما این روزها که قافله عاشقان حضرت اباعبدالله (ع) فوج فوج به زیارت حریم مطهرشان می‌روند، آنهایی که جا مانده‌اند، شوق زیارت و عدم امکان شرکت در این دریای خروشان، بی‌تابی‌شان را بیشتر می‌کند.
کسی که امکان رفتن به زیارت ندارد، چه باید بکند؟
سدیر گفت: حضرت صادق علیه السلام به من فرمود: ای سدیر! آیا هر روز قبر حسین بن علی علیه السلام را زیارت می‌کنی؟ عرض کردم: خیر، فرمود: چقدر شما جفاکارید! و سپس فرمود: در هر جمعه زیارت میکنید؟ عرض کردم: خیر، فرمود: در هر ماه زیارت میکنید؟ عرض کردم: خیر، فرمود: در هر سال زیارت میکنید؟ عرض کردم: گاهی زیارت می‌کنیم. فرمود: ای سدیر، چقدر به حسین علیه السّلام جفا میکنید! آیا نمی‌دانی خداوند دو میلیون فرشته ژولیده موی و خا‌ک‌آلود دارد که به طور مداوم بر حسین بن علی علیه السلام گریه می‌کنند و قبر او را زیارت می‌کنند و خسته نمی‌شوند؟ ای سَدیر، چرا خود را مقیّد نمی‌سازی که هر جمعه پنج بار و هر روز یک بار قبر حسین بن علی علیه السلام را زیارت کنی؟ عرض کردم: بین ما و قبر او فرسنگ‌ها فاصله است! فرمود: به بلندی برو، به سمت راست و چپ خود توجه کن، سرت را سوی آسمان بگیر و سپس به سوی قبر حسین بن علی علیه السلام توجّه کن و بگو:
«السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ، السَّلَامُ عَلَیْکَ وَ رَحْمَهُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ».
اگر چنین کنی، برای تو یک زیارت نوشته می‌شود و هر زیارت معادل یک حجّ و یک عمره است. سدیر گفت: گاهی می‌شد که در یک ماه بیش از ۲۰ بار این کار را انجام می‌دادم. (۱)
همچنین در مقدمه زیارت اول از زیارات مطلقه امام حسین (ع) گذشت که وقتی راوی از امام صادق (ع) می‌پرسد: فدایت شوم بسیار می‌شود که یادی از امام حسین (ع) می‌کنم در آن هنگام چه بگویم؟ فرمود: سه مرتبه بگو «صَلَّی اللهُ عَلَیْکَ یا اَباعَبْدِاللهِ» که سلام به آن حضرت از دور و نزدیک به او می‌رسد. (۲)
هر شب امام حسین (ع) را زیارت کنید
مرحوم علامه مجلسی در بحارالانوار می‌نویسد: به خط بعضی از بزرگان دیدم که از دست خط مرحوم شهید اول چنین نقل کرده است:
ابوالحسن فارسی گفت: من زیاد به زیارت اباعبدالله الحسین علیه السلام می‌رفتم؛ اما مالم کم شد و جسمم ضعیف گشت و لذا زیارت حضرتش را ترک کردم. در خواب رسول خدا صلّی الله علیه وآله را به همراه حسنین علیهماالسلام دیدم. از کنار آنها عبور می‌کردم که حسین بن علی علیه السلام عرض کرد: ای رسول خدا، این مرد زیاد به زیارت من می‌آمد، اما دیگر نمی‌آید. رسول خدا صلّی الله علیه و آله به من فرمود: آیا تو زیارت حسین را رها کرده‌ای؟ عرض کردم: هرگز من مولای خویش را رها نمی‌کنم، ولیکن ضعیف و پیر شده و مالم نیز کم شده است. برای همین به زیارت نمی‌روم. فرمود: هر شب بر بام خانه‌ات برو و با انگشت اشاره به سوی قبر حسین بن علی اشاره کن و بگو:
«السَّلَامُ عَلَیْکَ وَ عَلَی جَدِّکَ وَ أَبِیکَ، السَّلَامُ عَلَیْکَ وَ عَلَی أُمِّکَ وَ أَخِیکَ، السَّلَامُ عَلَیْکَ وَ عَلَی الْأَئِمَّهِ مِنْ بَنِیکَ، السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا صَاحِبَ الدَّمْعَهِ السَّاکِبَهِ، السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا صَاحِبَ الْمُصِیبَهِ الرَّاتِبَهِ، لَقَدْ أَصْبَحَ کِتَابُ اللَّهِ فِیکَ مَهْجُوراً، وَ رَسُولُ اللَّهِ فِیکَ مَحْزُوناً، وَ عَلَیْکَ السَّلَامُ وَ رَحْمَهُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ.
السَّلَامُ عَلَی أَنْصَارِ اللَّهِ وَ خُلَفَائِهِ، السَّلَامُ عَلَی أُمَنَاءِ اللَّهِ وَ أَحِبَّائِهِ، السَّلَامُ عَلَی مَحَالِّ مَعْرِفَهِ اللَّهِ، وَ مَعَادِنِ حِکْمَهِ اللَّهِ، وَ حَفَظَهِ سِرِّ اللَّهِ، وَ حَمَلَهِ کِتَابِ اللَّهِ، وَ أَوْصِیَاءِ نَبِیِّ اللَّهِ، وَ ذُرِّیَّهِ رَسُولِ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله وَ رَحْمَهُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ».
پس آنچه می‌خواهی درخواست کن که همانا زیارت تو از نزدیک و دور قبول می‌شود. (۳)
متن عربی و ترجمه فارسی زیارت اربعین از مفاتیح الجنان:
اربعین سید الشهدا علیه السّلام مصادف با روز بیستم صفر است. کیفیت زیارت حضرت امام حسین علیه السّلام در روز اربعین به دو صورت رسیده: اول: زیارتى است که شیخ در دو کتاب تهذیب و مصباح از صفوان جمّال روایت کرده،که صفوان گفت: مولایم امام صادق علیه السّلام درباره زیارت اربعین به من گفت: هنگامى‌‌که قسمت قابل توجهى از روز برآمده، بخوان:
السَّلاَمُ عَلَى وَلِیِّ اللَّهِ وَ حَبِیبِهِ السَّلاَمُ عَلَى خَلِیلِ اللَّهِ وَ نَجِیبِهِ
سلام بر تو اى ولى خدا و حبیب خاص خدا سلام بر تو اى دوستدار و محبوب و برگزیده خدا
السَّلاَمُ عَلَى صَفِیِّ اللَّهِ وَ ابْنِ صَفِیِّهِ السَّلاَمُ عَلَى الْحُسَیْنِ الْمَظْلُومِ الشَّهِیدِ
سلام بر بنده خالص فرزند بنده خاص خدا سلام بر حسین مظلوم شهید راه خدا
السَّلاَمُ عَلَى أَسِیرِ الْکُرُبَاتِ وَ قَتِیلِ الْعَبَرَاتِ
سلام بر آن اسیر غم و اندوه و مصایب سخت عالم و کشته آب چشمان
اللَّهُمَّ إِنِّی أَشْهَدُ أَنَّهُ وَلِیُّکَ وَ ابْنُ وَلِیِّکَ وَ صَفِیُّکَ وَ ابْنُ صَفِیِّکَ الْفَائِزُ بِکَرَامَتِکَ
پروردگارا من گواهى مى دهم که آن حضرت ولى تو و فرزند ولى توست و برگزیده تو و فرزند برگزیده توست که به لطف و کرمت رستگار شد
أَکْرَمْتَهُ بِالشَّهَادَةِ وَ حَبَوْتَهُ بِالسَّعَادَةِ وَ اجْتَبَیْتَهُ بِطِیبِ الْوِلاَدَةِ
تو او را به فیض شهادت گرامى داشتى و به سعادت مخصوص گردانیدى و به پاکى نسل برگزیدى
وَ جَعَلْتَهُ سَیِّداً مِنَ السَّادَةِ وَ قَائِداً مِنَ الْقَادَةِ وَ ذَائِداً مِنَ الذَّادَةِ وَ أَعْطَیْتَهُ مَوَارِیثَ الْأَنْبِیَاءِ
و او را امام بزرگى از بزرگان عالم و پیشوایى از پیشوایان الهى جهان قرار دادى و مدافع از اسلام مقرر داشتى و میراث تمام پیمبران را به او عطا کردى
وَ جَعَلْتَهُ حُجَّةً عَلَى خَلْقِکَ مِنَ الْأَوْصِیَاءِ فَأَعْذَرَ فِی الدُّعَاءِ وَ مَنَحَ النُّصْحَ
و او را از جانشینان پیغمبر و حجت خود بر خلق گردانیدى او هم در اتمام حجت بر خلق رفع هر عذر از امت کرد و اندرز و نصیحت امت را با عطوفت و مهربانى انجام داده
وَ بَذَلَ مُهْجَتَهُ فِیکَ لِیَسْتَنْقِذَ عِبَادَکَ مِنَ الْجَهَالَةِ وَ حَیْرَةِ الضَّلاَلَةِ
و خون پاکش را در راه تو به خاک ریخت تا بندگانت را از جهالت و حسرت و گمراهى نجات دهد
وَ قَدْ تَوَازَرَ عَلَیْهِ مَنْ غَرَّتْهُ الدُّنْیَا وَ بَاعَ حَظَّهُ بِالْأَرْذَلِ الْأَدْنَى وَ شَرَى آخِرَتَهُ بِالثَّمَنِ الْأَوْکَسِ
و مردمى که مغرور دنیا شدند و بهره آخرتشان را به متاع ناچیز پست دنیا فروختند و ظلم و جور کردند
وَ تَغَطْرَسَ وَ تَرَدَّى فِی هَوَاهُ وَ أَسْخَطَکَ وَ أَسْخَطَ نَبِیَّکَ
و در پیروى هواى نفس هلاک شدند و تو را و پیغمبرت را به خشم و غضب آوردند
وَ أَطَاعَ مِنْ عِبَادِکَ أَهْلَ الشِّقَاقِ وَ النِّفَاقِ وَ حَمَلَةَ الْأَوْزَارِ الْمُسْتَوْجِبِینَ النَّارَ (لِلنَّارِ)
و از آن بندگانت که از اهل شقاق و نفاق و دشمنى با تو بودند پیروى کردند در صورتى که آنها حامل بار سنگین گناه و معاصى و مستوجب آتش دوزخ بودند
فَجَاهَدَهُمْ فِیکَ صَابِراً مُحْتَسِباً حَتَّى سُفِکَ فِی طَاعَتِکَ دَمُهُ وَ اسْتُبِیحَ حَرِیمُهُ
پس این امام بزرگوار با آن ستمکاران در راه تو جهاد کرد و به اخلاص کامل صبر و تحمل کرد و مشقت بسیار کشید تا آنجا که در راه طاعتت خون پاکش بخاک ریخت و حریم مطهر و هتک حرمت خاندان پاکش را مباح شمردند
اللَّهُمَّ فَالْعَنْهُمْ لَعْناً وَبِیلاً وَ عَذِّبْهُمْ عَذَاباً أَلِیماً
پروردگارا تو آن قوم ستمکار ظالم را لعن شدید کن و به عذاب سخت دردناک معذب ساز
السَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ السَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ سَیِّدِ الْأَوْصِیَاءِ
سلام بر تو اى فرزند رسول خدا (ص) و فرزند سید اولیاء و اوصیاء پیغمبر خدا
أَشْهَدُ أَنَّکَ أَمِینُ اللَّهِ وَ ابْنُ أَمِینِهِ عِشْتَ سَعِیداً وَ مَضَیْتَ حَمِیداً وَ مُتَّ فَقِیداً مَظْلُوماً شَهِیداً
گواهى می‌دهم که تو امین وحى خدایى و فرزند امین حق همه عمر با سعادت در جهان زیستى و با ثناى حق درگذشتى و از دنیا رحلت کردى و مظلوم و شهید راه حق گشتى
وَ أَشْهَدُ أَنَّ اللَّهَ مُنْجِزٌ مَا وَعَدَکَ وَ مُهْلِکٌ مَنْ خَذَلَکَ وَ مُعَذِّبٌ مَنْ قَتَلَکَ
و باز گواهى می‌دهم که خداى متعال وعده‌‌اى که به تو داده است به آن البته وفا کند و آنان که تو را خوار و مضطر گذاشتند همه را هلاک کند و قاتلانت را عذاب سخت چشاند
وَ أَشْهَدُ أَنَّکَ وَفَیْتَ بِعَهْدِ اللَّهِ وَ جَاهَدْتَ فِی سَبِیلِهِ حَتَّى أَتَاکَ الْیَقِینُ
و باز گواهى می‌دهم که تو به عهد خدا وفا کردى و در راه خدا همه عمر جهاد کردى تا هنگام رحلتت فرا رسید
فَلَعَنَ اللَّهُ مَنْ قَتَلَکَ وَ لَعَنَ اللَّهُ مَنْ ظَلَمَکَ وَ لَعَنَ اللَّهُ أُمَّةً سَمِعَتْ بِذَلِکَ فَرَضِیَتْ بِهِ
پس خدا لعنت کند آنان که تو را کشتند و یا درباره تو ظلم و ستم کردند و باز خدا لعنت کند آنکس را که به قتل و ظلم تو چون شنید راضى و خوشنود گشت
اللَّهُمَّ إِنِّی أُشْهِدُکَ أَنِّی وَلِیٌّ لِمَنْ وَالاَهُ وَ عَدُوٌّ لِمَنْ عَادَاهُ
پروردگارا من تو را گواه مى‌گیرم که من دوست آن حضرت و دوست دوستداران او هستم و دشمن با دشمنان او
بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ أَشْهَدُ أَنَّکَ کُنْتَ نُوراً فِی الْأَصْلاَبِ الشَّامِخَةِ وَ الْأَرْحَامِ الْمُطَهَّرَةِ (الطَّاهِرَةِ)
پدر و مادرم فداى تو اى فرزند رسول خدا گواهى مى‌دهم که تو نورى در اصلاب پدران عالیرتبه و ارحام مادران پاک طینت بودى
لَمْ تُنَجِّسْکَ الْجَاهِلِیَّةُ بِأَنْجَاسِهَا وَ لَمْ تُلْبِسْکَ الْمُدْلَهِمَّاتُ مِنْ ثِیَابِهَا
و انجاس جاهلیت تو را آلوده نساخت و جامه‌اى تیره ظلمانى اعصار جاهلیت تو را نپوشانید
وَ أَشْهَدُ أَنَّکَ مِنْ دَعَائِمِ الدِّینِ وَ أَرْکَانِ الْمُسْلِمِینَ وَ مَعْقِلِ الْمُؤْمِنِینَ
و باز گواهى مى‌دهم که تو محققا از ارکان دین خدایى و اصل و اساس آیین مسلمین و پناه و نگهبان اهل ایمان
وَ أَشْهَدُ أَنَّکَ الْإِمَامُ الْبَرُّ التَّقِیُّ الرَّضِیُّ الزَّکِیُّ الْهَادِی الْمَهْدِیُ
و باز گواهى مى دهم که تویى محققا پیشواى نیکوکار با تقواى پسندیده صفات پاک و پاکیزه ذات و هدایت کننده خلق و هدایت یافته به حق
وَ أَشْهَدُ أَنَّ الْأَئِمَّةَ مِنْ وُلْدِکَ کَلِمَةُ التَّقْوَى وَ أَعْلاَمُ الْهُدَى وَ الْعُرْوَةُ الْوُثْقَى وَ الْحُجَّةُ عَلَى أَهْلِ الدُّنْیَا
و باز گواهى مى دهم که نه تن از امامان امت که از فرزندان تواند همه با روح تقوى و راهنماى طریق حق و رشته محکم ایمان خلق و حجت خدایند بر تمام اهل دنیا
وَ أَشْهَدُ أَنِّی بِکُمْ مُؤْمِنٌ وَ بِإِیَابِکُمْ مُوقِنٌ بِشَرَائِعِ دِینِی وَ خَوَاتِیمِ عَمَلِی
و شهادت مى دهم که من به امامت و حقانیت شما ایمان و به رجعت شما یقین دارم و در شروع به آیین و ختم کارم
وَ قَلْبِی لِقَلْبِکُمْ سِلْمٌ وَ أَمْرِی لِأَمْرِکُمْ مُتَّبِعٌ وَ نُصْرَتِی لَکُمْ مُعَدَّةٌ حَتَّى یَأْذَنَ اللَّهُ لَکُمْ
و قلبم تسلیم قلب پاک شما و همه کارم پیرو امر شماست و یاریم تا خدا اذن دهد براى شما مهیا است
فَمَعَکُمْ مَعَکُمْ لاَ مَعَ عَدُوِّکُمْ
پس البته با شما هستم نه با دشمنان شما
صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْکُمْ وَ عَلَى أَرْوَاحِکُمْ وَ أَجْسَادِکُمْ (أَجْسَامِکُمْ)
درود خدا بر شما و بر جسم و جان پاک شما باد
وَ شَاهِدِکُمْ وَ غَائِبِکُمْ وَ ظَاهِرِکُمْ وَ بَاطِنِکُمْ آمِینَ رَبَّ الْعَالَمِینَ
و درود خدا بر شما باد از حاضر و غایب شما و بر ظاهر و بر باطن شما باد اى پروردگار عالمیان عالم این دعاى مرا اجابت فرماى.
پی‌نوشت‌ها:
۱- کامل الزیارات، صفحه ۲۸۷ / بحارالانوار، جلد ۱۰۱، صفحه ۳۶۵
۲- کافی، جلد ۴، صفحه ۵۷۵، حدیث ۲ / وسائل الشیعه، جلد۱۴، صفحه ۴۹۴
۳- بحارالانوار، جلد ۱۰۱، صفحه ۳۷۵-۳۷۶
