امام جعفر صادق علیه السلام فرمودند:
مؤمن دارای قوّت در دین، و عزم استوار با نرمش، و ایمان با یقین، و حرص درفهم و درک، و نشاط در هدایت، و نیکوکاری در استقامت، و علم با حلم، و خردمندی در نرمی، و سخاوت در حق، و میانه روی در دارائی، و تحمّل در نداری، و بخشش در قدرت، و طاعت الهی در خیرخواهی، و بازداری از شهوت، و پرهیزکاری درشوق، و حرص در جهاد، و نماز در هنگام کار، و شکیبایی در سخن میباشد.
در مشکلات و تحوّلات با وقار و متانت، در مصیبتها شکیبا، در نعمت و آسایش، شکرگزار است. غیبت نمی کند، تکبّر نمیورزد، قطع رحم نمیکند، نه سست وبی حال است و نه سخت و غلیظ.
چشمش بر او پیشی نمیگیرد، شکمش او را رسوا نمی سازد، شهوتش بر او چیره نمی شود، به مردم حسادت نمی ورزد، نه خسیس وسختگیر است و نه اسرافگر.
مظلوم را یاری می کند، بر مسکین مهربانی می نماید،نفسش از او در مشقّت امّا مردم از او در آسایش هستند، در عزّت دنیا رغبت نمی کند، و از خواری دنیا بی تابی نمی نماید.
مردم هدف دنیوی دارند و به آن رو آورده اند، امّا او در اندیشه چیز دیگری است که وی را از دنیا بازداشته و به خود مشغول کرده است.
در عقل او نقص و در رأی او ضعف و در دین او گمراهی دیده نمیشود. هرکه از وی مشورت بخواهد، او را راهنمائی میکند و هرکه از او کمک بخواهد، کمکش مینماید و از ناسزاگوئی و جهالت پرهیز میکند.
متن حدیث:
المؤمن له قوّة فی دین، وحزم فی لین، وإیمان فی یقین، وحرص فی فقه، ونشاطفی هدی، وبرّ فی استقامة، وعلم فی حلم، وکَیْس )شکر( فی رفق، وسخاء فی حقّ،وقصد فی غنی، وتحمّل فی فاقة، وعفو فی قدرة، وطاعة للَّه فی نصیحة، وانتهاء فی شهوة، وورع فی رغبة، وحرص فی جهاد، وصلاة فی شغل، وصبر فی شدّة، وفی الهزاهز وقور، وفی المکاره صبور، وفی الرخاء شکور، ولا یغتاب ولا یتکبّر، ولا یقطع الرحم، ولیس بواهنٍ ولا فظٍّ ولا غلیظٍّ ولا یسبقه بصره، ولا یفضحه بطنه، ولا یغلبه فرجه، ولا یحسد الناس، ولا یقتّر، ولا یبذّر، ولا یسرف، ینصر المظلوم، ویرحم المسکین، نفسه منه فی عناء والناس منه فی راحة، لا یرغب فی عزّ الدنیا ولا یجزع من ذلّها، للناس هَمٌّ قد أقبلوا علیه، وله هَمٌّ قد شغله، لا یری فی حلمه نقص ولا فی رأیه وهن، ولا فی دینه ضیاع، یرشد من استشاره، ویساعد من ساعده، ویکیع عن الخنا والجهل.
«اصول کافی، جلد2، صفحه 231»