محمد حسین رجبی دوانی کارشناس و پژوهشگر تاریخ اسلام، با موضوع نماد شقاوت و معرفی دشمنان امام حسین (ع)، به زندگی «شبث بن ربعی» یکی از دشمنان و خائنین به اهل بیت (ع) اشاره کرد و گفت: در بروز فاجعه کربلا شخصیت‌هایی بودند که از نخبگان و خواص کوفه به شمار می‌آمدند، اما نامی ننگین و سابقه‌ای بسیار پست از خود در تاریخ به جای گذاشتند. «شبث بن ربعی» یکی از آن چهره‌هایی است که مورد اعتماد بسیاری از رجال زمانه خود بود و با توجه به آنکه مسجدی به نام خود داشت، فردی با تقوا، ایمان و با اخلاص شناخته می‌شد. اگرچه نام و طینت او برای افراد اهل معنا چهره‌ای ریاکار بود؛ ولی در حقیقت فردی متظاهر در کوفه شناخته می شد.
«شبث بن ربعی» در زمان خلفای پیش از امیرالمومنین (ع) دارای اعتبار بود. او پس از پیامبر اکرم (ص) مرتد شده بود؛ اما با روی‌کار آمدن خلیفه اول و مواجهه او با مرتدان، به سرعت رنگ عوض کرد و به اسلام بازگشت. البته با این بازگشت خود مورد احترام خلفا هم واقع شد.
هنگامی که امام علی (ع) به خلافت رسید، شبث بن ربعی با حضرت بیعت کرد و جزو سرشناسان کوفه به جنگ صفین رفت؛ اما در خلال جنگ وقتی مشاهده قرآن‌ها به نیزه زده شده، از نخستین کسانی بود که به امیرالمومنین (ع) فشار آورد که جنگ را متوقف کند. او به محض اینکه حکمیت امیرالمومنین (ع) پذیرفته شد، به مخالفت با امام علی (ع) برخاست و در جنگ نهروان فرماندهی نظام خوارج را برعهده گرفت. اما پس از بلوای این جنگ ناگهان ناپدید شد و به کوفه رفت. و موضع منفی علیه امیرالمومنین (ع) اتخاذ نکرد. پس از مقابله با «شبث»، امام علی (ع) نماز خواندن را در مسجد شبث نهی می کنند.
شبث بن ربعی بعد از شنیدن خبر قیام امام حسین (ع) آخرین نامه به امام (ع) را امضا کرد. اما وقتی عبیدالله بن زیاد به کوفه می‌آید، او از نخستین کسانی است که به امام حسین (ع) خیانت می‌کند و به سوی عبیدالله می‌رود و در جنگی که نیرو‌های عبیدالله با حضرت مسلم بن عقیل (ع) دارند، فرماندهی مقابله با حضرت مسلم را برعهده می‌گیرد.
با آغاز جنگ و رویارویی یزید بن معاویه با اهل بیت (ع)، شبث که می دانست جنگ با فرزندان رسول خدا(ص) چه عقوبتی دارد، از رفتن به کربلا اجتناب کرد و خود را به بیماری زد؛ اما عبیدالله بن زیاد او را مجبور به رفتن کرد. او وقتی به کربلا رسید، فرماندهی پیادگان لشکر عمر بن سعد را در عاشورا برعهده داشت.
پس از واقعه کربلا به شکرانه شهادت امام حسین (ع) و فرزندان اهل بیت (ع) مسجد خود را تجدید بنا کرد و هنگام قیام مختار شبانه از کوفه گریخت و به بصره رفت و در مقابل مختار ایستاد. پس از شهادت مختار با زبیریان همراه شد و بعد از آن به بنی امیه پیوست و در نهایت در کوفه به درک واصل شد.
