ذکر خدا و تاثیرات دنیوی و اخروی آن بر انسان از جایگاه بینظیر این امر حکایت دارد. این یادداشت تلاش میکند تاثیرات ذکر خدا را به اجمال شرح دهد. اولین تاثیر ذکر خدا مورد یاد خدا بودن است. قرآن کریم میفرماید: «فَاذْکُرُونِی أَذْکُرْکُمْ وَاشْکُرُواْ لِی وَلاَ تَکْفُرُونِ» مرا یاد کنید تا شما را یاد کنم و کفران نورزید.
همنشینی با خدا دومین تاثیر یاد خدا در زندگی است. خداوند در حدیث قدسی به حضرت موسی (ع) فرمود: ای موسی؛ من همنشین کسی هستم که مرا یاد کند. بنابراین ذکر خداوند موجب میشود باری تعالی در یاد انسان باشد.
محبت خداوند تاثیر بعدی ذکر خدا محسوب میشود. «من اکثر ذکر الله احبه» هر کس زیاد خدا را یاد کند، محبت خداوند در قلبش حاکم میشود.
رستگاری و فلاح تاثیر دیگری است که یاد خدا بر جای میگذارد. قرآن کریم میفرماید: «وَاذْکُرُوا اللَّهَ کَثِیرًا لَّعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ» خدا را بسیار یاد کنید، باشد که رستگار شوید.
افزایش برکت و حضور ملائکه از تاثیرات دیگر ذکر خدا محسوب میشود. روایات بر این موضوع اشاره دارند که خانهای که ذکر خدا در آن میشود، برکت آن بسیار میشود و ملائکه در آن حاضر میشوند.
آرامش از تاثیرات ذکر خدا محسوب میشود. به گونهای که قرآن کریم میفرماید: «أَلاَ بِذِکْرِ اللّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ» همانا با یاد خدا دلها آرام میگیرد.
یاد خدا همچنین موجب دوری از شیطان میشود. آیه قرآنی در این زمینه میفرماید: «إِنَّ الَّذِینَ اتَّقَواْ إِذَا مَسَّهُمْ طَائِفٌ مِّنَ الشَّیْطَانِ تَذَکَّرُواْ فَإِذَا هُم مُّبْصِرُونَ» پرهیزگاران هنگامی که گرفتار وسوسههای شیطان شوند، به یاد خدا و پاداش و کیفر او میافتند؛ و (در پرتو یاد او، راه حق را میبیند و) ناگهان بینا میشوند.
روح انسان با یاد خدا تغذیه میشود. قرآن کریم در این زمینه فرموده است: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تُلْهِکُمْ أَمْوَالُکُمْ وَلَا أَوْلَادُکُمْ عَن ذِکْرِ اللَّهِ وَمَن یَفْعَلْ ذَلِکَ فَأُوْلَئِکَ هُمُ الْخَاسِرُونَ» ای کسانی که ایمان آوردهاید، اموال و اولادتان شما را از یاد خدا باز ندارد و هر کس چنین کند از زیانکاران است.
تاثیرات یاد شده نشان میدهد که ذکر خدا تاثیرات بینظیری در زندگی دنیوی و اخروی به همراه دارد. انسان برای رسیدن به فلاح و رستگاری اخروی و زندگی توام با آرامش در دنیا نیازمند یاد خدا است. آیات و روایات یاد شده موید این سخن است.