«روضه بخوانید؛ بنده طرفدار روضه خوانی هستم؛ من خودم هم روضه خوان هستم...» این جمله مشهور رهبر انقلاب در دیدار با مداحان اهل بیت(ع) است. جمله ای که شاید پایان بندی کش و قوس های میان افراد در درگیری های شخصی باشد. ختم استفاده ابزاری از مقدسات.
احادیث و روایات مربوط به عزاداری و بکاء اهل بیت(ع) برای امام حسین(ع) را که بخوانیم، محال است با موضوع گریه کردن و روضه خواندن مواجه نشویم.
سنت هدیه دادن اهل بیت به شاعران، مداحان و روضه خوان ها
در کتاب جامع احادیث الشیعه اثر گرانقدر مرجع عالی قدر، مرحوم آیت الله العظمی بروجردی ، جلد 15 ، باب 85 ، صفحه ی 450 به بعد آمده است: «امام سجاد(ع) خرج 40 سال زندگی فرزدق ، شاعر معروف را یک جا به او داد به پاس یک شعر که در مدح اهل بیت و امام سرود و آن را در حضور هشام خلیفه ی غاصب در مسجد الحرام خوانده بود. عجیب تر آنکه امام سجاد از او عذر خواهی کرد که کاش بیشتر داشتم و به تو صله میدادم!
همچنمین امام باقر (ع) فرمودند: «سه عدد جواهر و در ارزشمند به کمیت ، شاعر معروف اهل بیت (ع) دادند، به پاس سه شعری که در باب فضایل آنان خواند. امام صادق (ع) نیز «اشجع اسلمی»، شاعر معروف را به پاس چند بیت در مدح اهل بیت با 400 درهم و سکه ی نقره بدرقه فرمود. حضرت موسی بن جعفر(ع) تمام هدایای خلیفه در روز نوروز را به پاس 3 بیت شعر در رثای امام حسین (ع) که یک پیرمرد خوانده بود به او صله دادند. امام هشتم علی بن موسی الرضا (ع) به هر کدام از جناب «دعبل» و «ابراهیم بن العباس» دو شاعر معروف اهل بیت (ع)، تک تک 20 هزار درهم و سکه ی نقره که نام آن حضرت روی آن ها به امر مامون حک شده بود به پاس یک شعر در مرثیه ی اهل بیت (ع) و امام حسین (ع) هبه کردند و صله دادند.
چرا اهل بیت (ع) به روضه خوان ها صله می دادند
این احادیث گویای اهمیت و ارزشی است که اهل بیت (ع) برای روضه و روضه خوان قائل بودند. این ارزشی که اهل بیت (ع) برای روضه خوان، شاعر و مداح امام حسین(ع) و دیگر ائمه (ع) قائل بودند، باعث می شد که این بزرگان حتی برای کسانی که روضه می خوانند و مداحی می کنند، صله در نظر بگیرند. این موضوع هر چه گذشت به سنتی میان بزرگان و علما تبدیل شده تا امروز هم ادامه داشته است؛ اما علت این همه اهمیتی که ائمه اطهار (ع) برای روضه خوان قائل بودند، چیست؟ شاید جواب این سوال را بتوان از بیانات مقام معظم رهبری به دست آورد. ایشان روضه خوانی را موثر در پیشبرد اسلام و توسعه آن می دانند.
رهبر انقلاب اسلامی در خصوص مجالس روضه می فرمایند: «مجالس روضه‌خوانی از فضای مجازی و صداوسیما مؤثّرتر است. جوان را در مقابل میکروب هایی که بطور دائم وارد کشور می شود واکسینه کنید. این مجالس روضه‌خوانی، مجالس وعظ و خطابه، مجالس گوناگون خیلی چیزهای مهمّی است؛ اینها را دست کم نباید گرفت، هم از فضای مجازی مؤثّرتر است، هم از صداوسیما مؤثّرتر است، منتها خب دایره‌اش محدود است؛ اگر چنانچه این سلسله‌ی عظیم، این تشکیلات عظیم خوب کار کند و در همه‌جا کار کند، تأثیراتش برهمه‌ی اینها فائق خواهد آمد و می توانید شما این جوان را، این مخاطب را به معنای واقعی کلمه مصونیّت ببخشید و می توانید او را در مقابل این میکروب ها و این ویروس‌هایی که به‌طور دائم دارد سرازیر می شود به طرف این کشور و طرف این نظام واکسینه کنید.»
مداح با روضه مستمع را به عرش می برد
در برخی روایات آمده است که مجلس روضه از عرش بالاتر است. حاج مهدی توکلی از وعاظ مشهور تهران است که مدت هاست برای امام حسین (ع) روضه خوانی می کند. او در خصوص روضه و گریه برای امام حسین (ع) می گوید: « تا جایی که حق روضه ادا می شود و شأن امام پایین نمی آید روضه خواندن حتی روضه باز اشکالی ندارد؛ اما اگر واعظ یا مداح می بیند مجلس قفل است نباید از روضه های مشکوف استفاده کند که به اصطلاح مجلس گرم شود. اشک مهم است. اهل بیت(ع) همواره فرمودند که برای ما اشک بریزید. گریه باید محور باشد. "مَن بکی اَو باکی لِلحسین(ع) و جَبَت له الجنة" سینه زنی هم وقتی خوب است که اشک ها را جاری کند. این ها همه وسیله برای گریه کردن هستند. اساس را باید در مجالس، گریه و اشک قرار داد. هیچ چیزی نباید جانشین گریه شود. اگر مجالس از گریه تهی شود بدعت است. البته بلند بلند گریه کردن بسیار ممدوح است . خود امام حسین(ع) روز عاشورا در چند موقعیت با صدای بلند گریه می کرد و ما باید به آن حضرت اقتدا کنیم و برای آن حضرت گریه کنیم. باید برای آن حضرت ندبه کنیم و با صدای بلند گریه کنیم و در مصیبت آنحضرت بی تابی کنیم . جزع و فزع کنیم . اینها عبادت است . ثواب تسبیح دارد و از افضل عبادات ماست.»
حقیقت روضه، کمک انسان ها برای دستیابی و تحقق فهم درست نسبت واقعیت های زندگی اهل بیت (ع) و مصائب سید الشهدا (ع) است. بنابراین ارزش این کار بسیار والاست و هر کسی برای برگزاری مجلس روضه تلاش کند و ذره ای قدم بردارد، اجری فراوان نزد خداوندگار رحمان دارد. در کامل الزیارات آمده است که امام باقر (ع) نسبت به کسانی که در روز عاشورا نمی‌توانند به زیارت آن حضرت بروند، اینگونه دستور عزاداری دادند و فرمودند: «بر حسین علیه السلام ندبه، عزاداری و گریه کند و به اهل خانه خود دستور دهد که بر او بگریند و در خانه‌اش با اظهار گریه و ناله بر حسین علیه السلام، مراسم عزاداری بر پا کند و یکدیگر را با گریه، تعزیت و تسلیت گویی در سوگ حسین علیه‌السلام در خانه‌هایشان ملاقات کنند.»
