امام جعفر صادق علیه السلام در بیان موعظه لقمان علیه السلام به پسرش :
ای پسرم! اگر در کودکی ادب آموختی، در بزرگی سودش را می بری. هر کس آهنگ ادب کند، به آن اهتمام می ورزد، و هر کس بدان اهتمام ورزد، زحمتِ دانستن آن را تحمّل می کند، و هر کس زحمت دانستن آن را بپذیرد، جستجویش (در پی دانش رفتن) زیاد می شود، و هر کس جستجویش زیاد شود، سودش را درمی یابد.
پس آن را عادت خود قرار دِه؛ چرا که تو جانشین گذشتگانی و به وسیله آن جانشین خود را سود می بخشی.
بخشی از روزها و شب ها و لحظاتت را برای جستجوی دانش قرار بده؛ چرا که تو زیانی شدیدتر از ترک آن را نمی یابی. و در آن، با هیچ فرد لجوجی مستیز، و با هیچ فقیهی مجادله، با هیچ پادشاهی دشمنی، و با هیچ ستمگری همراهی نکن و او را تصدیق منما.
و با فاسقِ آلوده به گناه ، همنشینی نکن، و با متّهم (نیز) همنشینی نکن، و دانش خود را ذخیره کن، همان طور که پولت را ذخیره می کنی.
متن حدیث:
الإمام الصادق علیه السلام ـ فیما وَعَظَ لُقمانُ ابنَهُ ـ : یا بُنَیَّ ، إن تَأَدَّبتَ صَغیراً انتَفَعتَ بِهِ کَبیراً ، ومَن عَنی بِالأَدَبِ اهتَمَّ بِهِ ، ومَنِ اهتَمَّ بِهِ تَکَلَّفَ عِلمَهُ ، ومَن تَکَلَّفَ عِلمَهُ اشتَدَّ طَلَبُهُ ، ومَنِ اشتَدَّ طَلَبُهُ أدرَکَ مَنفَعَتَهُ ؛ فَاتَّخِذهُ عادَةً .
فَإِنَّکَ تَخلُفُ فی سَلَفِکَ ، وتَنفَعُ بِهِ مَن خَلَفَکَ ، .....
وَاجعَل فی أیّامِکَ ولَیالیکَ وساعاتِکَ لِنَفسِکَ نَصیباً فی طَلَبِ العِلمِ ؛ فَإِنَّکَ لَن تَجِدَ لَهُ تَضییعاً أشَدَّ مِن تَرکِهِ . ولا تُمارِیَنَّ فیهِ لَجوجاً ولا تُجادِلَنَّ فَقیهاً ، ولا تُعادِیَنَّ سُلطاناً ، ولا تُماشِیَنَّ ظَلوماً ، ولا تُصادِقَنَّهُ ولا تُصاحِبَنَّ فاسِقاً نَطِفاً ، ولا تُصاحِبَنَّ مُتَّهَماً ، وَاخزُن عِلمَکَ کَما تَخزُنُ وَرِقَکَ.
«تفسیر قمی، جلد2، صفحه 164 - بحارالانوار، جلد 13، صفحه 411»
