ماه شعبان در قلب و میانه ی جادهی مخصوص بندگی است. این راه ویژه که خودش میانبری است به سمت خدا، با ماه رجب آغاز شد و اکنون به شعبان ماه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله رسیده است.
در حال طی کردن روزهای ماه شعبان هستیم و شاید یکی از سؤالات که درباره این ماه ذهنها را درگیر خود کرده باشد این است که چرا از میان دوازده ماه سال، پیامبر مهربانیها صلی الله علیه وآله، "شعبان" را منتسب به خود دانسته و فرمود: "شعبان ماه من است"؟
اگر به خود پاسخ دهم که علت این نامگذاری، این است که میلاد فرزندان پیامبر در شعبان رخ داده است و شعبان سرشار است از اعیاد و روزهای شاد برای اهل بیت علیهم السلام، پاسخ محکم و دقیقی نداده ام! چرا که در ماه های دیگر نیز اعیاد بزرگی وجود دارند و با شادی پیامبر همراه شده اند؛ پس راز دیگری وجود دارد!
روزه ی ماه شعبان واجب نیست، اما با اوصافی که گفته شد، ارزش آن را دارد که مؤمن سختی روزه ی این روزهای طولانی را به جان بخرد و مدال یاری و یاوری پیامبرش را به گردن آویزد.
اگر چه شاید نتوانیم راز پیوند خاص ماه شعبان را با پیامبر بزرگ اسلام صلی الله علیه و آله کشف کنیم، اما از روایات و احادیث چنین بر می آید که ماه شعبان، فرصتی طلایی است برای پر رنگ کردن محبت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله. اهل بیت علیهم السلام سفارش کرده اند که بکوشید در ماه شعبان برای جلب محبت پیامبر. [۱]دعاهای ماه شعبان نیز مؤید این مطلب است.
"صلوات" بخش مهمی از ادعیهی خاص ماه شعبان است و اصلا یکی از ادعیهی معروف این ماه، صلوات شعبانیه است. در میان راههای رسیدن به محبت پیامبر، راهکار ویژهای که در ماه شعبان معرفی شده، روزه گرفتن است.
از صفوان جمال روایت شده که امام صادق علیه السلام به من فرمود: وادار کسانی را که در اطراف تو هستند، به روزه ی ماه شعبان. به درستی که رسول خدا صلی الله علیه و آله هرگاه هلال ماه شعبان را می دید امر می فرمود: به منادی که در مدینه ندا دهد:ای اهل مدینه من از جانب خداوند به سوی شما مبعوث شده ام آگاه باشید که شعبان ماه من است پس خدا رحمت کند کسی را که مرا بر ماه من یاری کند.
پیامبر امت خود را دعوت می فرماید که در ماه او با او همراه شوند و برای این همراهی، تعبیر "اعانت و یاری" را برمی گزیند. اما چگونه می توان در ماه شعبان به طور خاص یاور رسول خدا شد؟
به قول حاج میرزاجواد آقا ملکی تبریزی رحمة الله علیه "کسى که از این دعوت بزرگ آگاه شود، باید بکوشد که از دعوت شدگان این دعوت گردد. " [۳]، اما چگونه می توان وارد دعوت بزرگ پیامبر شد؟ راهش را امیر مؤمنان حضرت علی علیه السلام بیان نموده است:
ما فاتنى صوم شعبان مذ سمعت منادى رسول الله صلى الله علیه و آله و سلم ینادى فى شعبان؛ فلن یفوتنى ایام حیاتى ان شاء الله؛ از زمانى که نداى منادى رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم را که براى روزه این ماه ندا مى کرد شنیدم، هیچگاه روزه این ماه را از دست نداده و در تمام عمرم آن را از دست نخواهم داد؛ اگر خدا بخواهد. [۴]
میرزاجوادآقا ملکی تبریزی می گوید: "گمان نمى کنم با یک یا دو روز روزه گرفتن وارد این دعوت شود و از کسانى باشد که بتوان گفت: به رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم کمک کرده است.
امیرالمؤمنین علیه السلام دعوت پیامبر صلی الله علیه و آله را برایمان تفسیر فرموده و آن را عملی نشان داده است. در میان همهی عبادات وارد شده در ماه شعبان، روزه گرفتن جایگاه ویژه ای دارد و باز این امر، راز خود را دارد که شاید هیچ گاه برای ما فاش نشود.
بزرگان علم و عرفان برای بهره بردن از شرافت ماه شعبان و وارد شدن در دعوت رسول خدا در این ماه بزرگ، سفارش نموده اند که بر روزهی ماه شعبان اهتمام و جدیت داشته باشید و به یکی دو روز روزه اکتفا نکنید.
میرزاجوادآقا ملکی تبریزی می گوید: "گمان نمى کنم با یک یا دو روز روزه گرفتن وارد این دعوت شود و از کسانى باشد که بتوان گفت: به رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم کمک کرده است". [۵]اگر روزه به فرموده ی قرآن کریم سبب استواری تقوا در وجود انسان می شود، پس امت پیامبر با روزه گرفتن، پاکی و خلوص بیشتری کسب می کند و به پیامبر خود شبیهتر و نزدیکتر می شود.
چیزی که مسلم است، روزه ی ماه شعبان واجب نیست، اما با اوصافی که گفته شد، ارزش آن را دارد که مؤمن سختی روزه ی این روزهای طولانی را به جان بخرد و مدال یاری و یاوری پیامبرش را به گردن آویزد.