امام محمد باقر علیه‌السلام ـ در پاسخ به پرسش ثمالی از علت نامگذاری آن حضرت به قائم- فرمود : چون جدّم حسین علیه‌السلام کشته شد فرشتگان با گریه و فغان به درگاه خداوند عزّ و جلّ فریاد برآوردند که: ای خدای و سرور ما! آیا از کسانی که برگزیده تو و فرزند برگزیده تو و بهترین آفریده تو را می‌کشند چشم می پوشی؟
خداوند عزّ و جلّ به آنان وحی فرمود که: فرشتگان من! آرام گیرید؛ به عزّت و جلالم سوگند از آنان انتقام خواهم گرفت گر چه به طول انجامد.
آن گاه خداوند عزّ و جلّ امامانِ نسل حسین علیه السلام را به فرشتگان نشان داد و فرشتگان بدان شادمان گشتند. در میان آنان یکی ایستاده بود و نماز می خواند. خداوند فرمود: با این قائم (ایستاده) از آنان انتقام می کشد!
متن حدیث:
الإمامُ الباقرُ علیه السلام( و قد سَألهُ الثُّمالیُّ عن عِلّةِ تَسْمِیةِ القائم قائماً ) لَمّا قُتِلَ جَدّی الحسینُ صلَّی اللّه ُ علَیهِ ضَجّتِ المَلائکةُ إلَی اللّه ِ عزّ و جلّ بالبُکاءِ و النَّحیبِ ، و قالُوا : إلهَنا و سیّدنَا، أ تَغْفُلُ عَمَّن قَتلَ صَفْوتَکَ و ابنَ صَفْوتِکَ ، و خِیَرتَکَ مِن خَلْقِکَ ؟! فأوحَی اللّه ُ عزّ و جلّ إلَیهِم : قَرّوا مَلائکتی ، فَوَ عِزّتی و جلالی لَأنتقِمَنَّ مِنهُم و لو بعدَ حینٍ. ثُمّ کَشفَ اللّه ُ عزّ و جلّ عَنِ الأئمّةِ مِن وُلدِ الحسینِ علیه السلام للملائکةِ ، فسُرَّتِ الملائکةُ بذلکَ ، فإذا أحدُهُم قائمٌ یُصلّی ، فقالَ اللّه ُ عزّ و جلّ : بذلکَ القائمِ أنتَقِمُ مِنهُم.
«بحارالأنوار، ج۵۱، ص ۲۸-میزان‌الحکمه، ج1، ص376»
