اعمالی که باید شب و روز سوم شعبان به جا آورد

هشتمین ماه قمری سال، ماه شعبان است، ماهی که پیامبر اکرم (ص) درباره آن فرمود: «شعبان ماه من است و هر کس یک روز از ماه مرا روزه بدارد، بهشت بر او واجب است؛ شعبان شهری، رحم اللّه من اعاننی علی شهری» (مصباح المجتهد، ج 2، ص 728). در این ماه مولودهای با عظمتی به دنیا آمده‌اند؛ امام حسین (ع)، حضرت اباالفضل (ع)، امام سجاد (ع)، حضرت علی‌اکبر (ع)، امام مهدی (عج) و ...، پس باید گفت با وجود این مناسبت‌های بزرگ، عظمت این ماه نیز دو چندان می‌شود. 

فردا جمعه 31 فروردین ماه و سوم شعبان مصادف با سالروز ولادت با سعادت سید و سالار شهیدان امام حسین (ع) است. به همین مناسبت به برخی اعمال شب و روز ولادت امام حسین (ع) اشاره می‌کنیم:

* نماز شب سوم شعبان

ابراهیم بن علی کفعمی در مصباح به نقل از پیامبر (ص) آورده است که فرمود:
 
«وَ مَنْ صَلَّى فِی اللَّیْلَةِ الثَّالِثَةِ مِنْ شَعْبَانَ رَکْعَتَیْنِ یَقْرَأُ فِی کُلِّ رَکْعَةٍ فَاتِحَةَ الْکِتَابِ مَرَّةً وَ خَمْساً وَ عِشْرِینَ مَرَّةً قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ فَتَحَ اللَّهُ لَهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ ثَمَانِیَةَ أَبْوَابِ الْجَنَّةِ- وَ أَغْلَقَ عَنْهُ سَبْعَةَ أَبْوَابِ النَّارِ وَ کَسَاهُ اللَّهُ أَلْفَ حُلَّةٍ وَ أَلْفَ تَاج‌»؛
هر کس در شب سوم شعبان  دو  رکعت نماز، در هر رکعت یک  بار «فاتحة الکتاب»  و بیست و پنج بار سوره «قُلْ هُوَ اَللّهُ أَحَدٌ»  را بخواند، خداوند در روز قیامت درهاى هشتگانه بهشت را به روى او مى‌گشاید و درهاى هفتگانه جهنم را به رویش مى‌بندد و  هزار دست لباس به او پوشانده و  هزار تاج بر سرش مى‌گذارد.

* دعای روز سوم شعبان

در مفاتیح الجنان درباره این روز آمده است: سوم شعبان روز بسیار مبارکى است، شیخ طوسى در کتاب «مصباح» ذکر کرده: در این روز حضرت حسین بن على (ع) متولّد شد، و در چنین روزى توقیع [دست نوشت] شریف به سوى قاسم بن علاء همدانى وکیل حضرت امام حصن عسگرى (ع) بیرون آمد که: مولایمان امام حسین (ع) در روز پنجشنبه سوم شعبان متولّد شد، پس آن روز را روزه بگیر، و این دعا را بخوان:

اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِحَقِّ الْمَوْلُودِ فِی هَذَا الْیَوْمِ الْمَوْعُودِ بِشَهَادَتِهِ قَبْلَ اسْتِهْلالِهِ وَ وِلادَتِهِ بَکَتْهُ السَّمَاءُ وَ مَنْ فِیهَا وَ الْأَرْضُ وَ مَنْ عَلَیْهَا وَ لَمَّا یَطَأْ [یُطَأْ] لابَتَیْهَا قَتِیلِ الْعَبْرَةِ وَ سَیِّدِ الْأُسْرَةِ الْمَمْدُودِ بِالنُّصْرَةِ یَوْمَ الْکَرَّةِ الْمُعَوَّضِ مِنْ قَتْلِهِ أَنَّ الْأَئِمَّةَ مِنْ نَسْلِهِ وَ الشِّفَاءَ فِی تُرْبَتِهِ وَ الْفَوْزَ مَعَهُ فِی أَوْبَتِهِ وَ الْأَوْصِیَاءَ مِنْ عِتْرَتِهِ بَعْدَ قَائِمِهِمْ وَ غَیْبَتِهِ حَتَّى یُدْرِکُوا الْأَوْتَارَ وَ یَثْأَرُوا الثَّارَ وَ یُرْضُوا الْجَبَّارَ وَ یَکُونُوا خَیْرَ أَنْصَارٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِمْ مَعَ اخْتِلافِ اللَّیْلِ وَ النَّهَارِ اللَّهُمَّ فَبِحَقِّهِمْ إِلَیْکَ أَتَوَسَّلُ وَ أَسْأَلُ سُؤَالَ مُقْتَرِفٍ مُعْتَرِفٍ مُسِی ءٍ إِلَى نَفْسِهِ مِمَّا فَرَّطَ فِی یَوْمِهِ وَ أَمْسِهِ یَسْأَلُکَ الْعِصْمَةَ إِلَى مَحَلِّ رَمْسِهِ،

خدایا از تو مى‌خواهم به حق مولود این روز، که به شهادتش وعده داده شد پیش از برخاستن صدایش و قبل از ولادتش، آسمان و هرکه در آن است، زمین و هرکه بر آن است بر او گریست درحالى که هنوز قدم در جهان نگذاشته بود، کشته اشک، سرور خاندان، مدد یافته به یارى، روز بازگشت، پاداش شهادتش اینکه امامان از نسل اویند، و شفا در کام اوست، و پیروزى با اوست درگاه بازگشتش، و جانشینان از خاندانش پس از قیام کننده شان و غیبت او تا انتقام گیرند و خون‌خواهى کنند و حضرت جبّار را خشنود کنند و بهترین یاران دین حق شوند، درود خدا بر ایشان همگام با رفت وآمد شب و روز. خدایا! به حق آنان به تو توسّل می‌جویم و از تو درخواست می‌کنم درخواست گنهکار معترف به گناه و بد کرده به خود با امورى که در امروز دیروزش کوتاهى کرده، از تو تا هنگام رفتن در گورش پناه می‌خواهد،

اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ عِتْرَتِهِ وَ احْشُرْنَا فِی زُمْرَتِهِ وَ بَوِّئْنَا مَعَهُ دَارَ الْکَرَامَةِ وَ مَحَلَّ الْإِقَامَةِ اللَّهُمَّ وَ کَمَا أَکْرَمْتَنَا بِمَعْرِفَتِهِ فَأَکْرِمْنَا بِزُلْفَتِهِ وَ ارْزُقْنَا مُرَافَقَتَهُ وَ سَابِقَتَهُ وَ اجْعَلْنَا مِمَّنْ یُسَلِّمُ لِأَمْرِهِ وَ یُکْثِرُ الصَّلاةَ عَلَیْهِ عِنْدَ ذِکْرِهِ وَ عَلَى جَمِیعِ أَوْصِیَائِهِ وَ أَهْلِ أَصْفِیَائِهِ الْمَمْدُودِینَ مِنْکَ بِالْعَدَدِ الاثْنَیْ عَشَرَ النُّجُومِ الزُّهَرِ وَ الْحُجَجِ عَلَى جَمِیعِ الْبَشَرِ اللَّهُمَّ وَ هَبْ لَنَا فِی هَذَا الْیَوْمِ خَیْرَ مَوْهِبَةٍ وَ أَنْجِحْ لَنَا فِیهِ کُلَّ طَلِبَةٍ کَمَا وَهَبْتَ الْحُسَیْنَ لِمُحَمَّدٍ جَدِّهِ وَ عَاذَ فُطْرُسُ بِمَهْدِهِ فَنَحْنُ عَائِذُونَ بِقَبْرِهِ مِنْ بَعْدِهِ نَشْهَدُ تُرْبَتَهُ وَ نَنْتَظِرُ أَوْبَتَهُ آمِینَ رَبَّ الْعَالَمِینَ.

خدایا! بر محمّد و خاندانش درود فرست، و ما را در جمع او محشور کن، و همراه وى در بهشت و جایگاه ابدى جاى ده. خدایا! همچنان که ما را به شناسایى‌اش گرامى داشتى پس ما را به تقرّب به آن حضرت گرامى دار و رفاقت و سابقه محبّت با او را روزی ما فرما، و ما را از کسانى قرار ده که فرمانش را تسلیم مى‌شوند، و به هنگام بردن نامش صلوات زیاد بر او می‌فرستند، و هم بر همه جانشینان و خاندان برگزیده‌اش، آن یارى شدگان از سوى تو به عدد دوازده، آن ستارگان درخشانند، و حجّت‌هاى الهى بر تمام بشر، خدایا! ببخش بر ما در این روز بهترین بخشش را، و برآور براى ما هر خواسته‌اى را، چنان که حسین را به محمّد بخشیدى، و فطرس به گهواره اش پناهنده شد، و ما پناهنده به مزار اوییم پس از شهادتش، بر تربتش حاضر مى‌شویم و بازگشتش را انتظار مى‌کشیم، آمین اى پروردگار جهانیان.

بعد از این دعا، می‌خوانى دعاى امام حسین (ع) را و این آخرین دعاى آن حضرت است در روزى که دشمنانش فزونى گرفتند، یعنى روز عاشورا.

اللَّهُمَّ أَنْتَ مُتَعَالِی الْمَکَانِ عَظِیمُ الْجَبَرُوتِ شَدِیدُ الْمِحَالِ غَنِیٌّ عَنِ الْخَلائِقِ عَرِیضُ الْکِبْرِیَاءِ قَادِرٌ عَلَى مَا تَشَاءُ قَرِیبُ الرَّحْمَةِ صَادِقُ الْوَعْدِ سَابِغُ النِّعْمَةِ حَسَنُ الْبَلاءِ قَرِیبٌ إِذَا دُعِیتَ مُحِیطٌ بِمَا خَلَقْتَ قَابِلُ التَّوْبَةِ لِمَنْ تَابَ إِلَیْکَ قَادِرٌ عَلَى مَا أَرَدْتَ وَ مُدْرِکٌ مَا طَلَبْتَ وَ شَکُورٌ إِذَا شُکِرْتَ وَ ذَکُورٌ إِذَا ذُکِرْتَ أَدْعُوکَ مُحْتَاجا وَ أَرْغَبُ إِلَیْکَ فَقِیرا وَ أَفْزَعُ إِلَیْکَ خَائِفا وَ أَبْکِی إِلَیْکَ مَکْرُوبا وَ أَسْتَعِینُ بِکَ ضَعِیفا وَ أَتَوَکَّلُ عَلَیْکَ کَافِیا احْکُمْ بَیْنَنَا وَ بَیْنَ قَوْمِنَا [بِالْحَقِ ] فَإِنَّهُمْ غَرُّونَا وَ خَدَعُونَا وَ خَذَلُونَا وَ غَدَرُوا بِنَا وَ قَتَلُونَا وَ نَحْنُ عِتْرَةُ نَبِیِّکَ وَ وَلَدُ [وُلْدُ] حَبِیبِکَ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الَّذِی اصْطَفَیْتَهُ بِالرِّسَالَةِ وَ ائْتَمَنْتَهُ عَلَى وَحْیِکَ فَاجْعَلْ لَنَا مِنْ أَمْرِنَا فَرَجا وَ مَخْرَجا بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ .

خدایا تو بلندمرتبه و بزرگ جبروتى و در عذاب بس سخت گیری، از آفریدگان بى نیازى، کبریایی ات فراگیر است، بر هرچه می‌خواهى توانایى، رحمتت به بندگان نزدیک است، وعده ات راست، نعمتت کامل، و آزمونت نیکوست، هنگامی که خوانده شوى بسیار نزدیکى، به آنچه آفریدى احاطه دارى، براى آن که توبه کند پذیراى توبه‌اى، بر هرچه اراده کنى توانایى، و آنچه را بجویى به دست آورى، هرگاه سپاس شوى، سپاس پذیرى، و هرگاه یاد شوى یاد کنى، از سر نیاز تو را می‌خوانم، و با احتیاج به سوى تو میل می‌کنم و بیمناک به جانب تو پناه مى‌آورم و غمگین به درگاهت گریه می‌کنم، و در کمال ناتوانى از تو کمک می‌خواهم، و براى کفایت امورم بر تو توکّل مى‌کنم، بین ما و بین قوم ما [به حق] داورى کن که آنان ما را فریفتند، و به ما نیرنگ زدند و از یارى ما دست کشیدند، و با ما بى وفایى کردند و ما را کشتند، و حال آنکه ما عترت پیامبر تو، و فرزند محبوب تو محمّد بن عبداللّه هستیم، آن که او را به رسالت برگزیدى و بر وحى خود امین قرار دادى، در کار ما گشایش و راه رهایى از مشکل قرار ده، به مهرت اى مهربان ترین مهربانان.

ابن عیّاش گفت: از حسین بن على بن سفیان بزوفرى شنیدم، که می‌گفت: امام صادق (ع) این دعا را در این روز می‌خواند و نیز فرمود این دعا از دعاهاى روز سوم شعبان، روز ولادت امام حسین (ع) است.