حکم فقها درباره اهدای خون و ثواب آن

اهدای خون جزء عقد(هبه) محسوب شده و اما همانند دیگر هدیه‌ها فی‌نفسه ثواب ندارد زیرا که قربتا الی الله در شرط  نیست، این امر برای این که ثواب داشته باشد نیازمند امری خارجی است به این جهت که ثوابی دیگر بر آن مترتب باشد.

برخی از فقها معتقدند این جهت خارجی تنها قصد قربت است یعنی اگر اهداکننده خون هنگام اهدای خون قصد قربت کند و قصدش سلامتی خودش یا تفریح و امثال آن نباشد، این عمل او ثواب دارد اما گروه دیگری از فقها معتقدند چون در یک نگاه کلی اهدای خون باعث رفع نیاز انسان مسلمان دیگری می‌شود، خود این رفع نیاز ثواب دارد و قصد قربت لازم نیست، بنابراین گروهی که مبنای نخست را قبول دارند.

 

نظر برخی مراجع در این ارتباط به شرح ذیل است:

• حضرت آیت‌الله خامنه‌ای: «اگر با نیت تقرب به خدا انجام گیرد ثواب دارد»

• حضرت آیت‌الله صافی‌گلپایگانی:  «اگر به قصد قربت باشد ثواب دارد. اهدای خون برای نجات جان اشخاص و رفع نیاز آنها یک عمل قربی و موجب اجر معنوی و مستحب واقعی است»

• حضرت آیت‌الله بهجت :«بستگی به نیت با قصد قربت دارد»

• حضرت آیت‌الله سیستانی: «اگر قصد قربت‌ کنند ثواب دارد»

 

گروهی که مبنای دوم را قبول دارند، می‌فرمایند:

• حضرت آیت‌الله فاضل لنکرانی : «بلی[ ثواب دارد]»

• حضرت آیت‌الله تبریزی: «چنانچه اهدای خون برای شخص خون‌دهنده ضرر نداشته باشد و شخص مومنی به آن احتیاج داشته باشد، اهدای خون به او از باب برآوردن حاجات مومن مستحب است و ثواب دارد»

• حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی: «آری ثواب بسیار دارد»