بسیار از اوقات برای این که به اهمیت یک چیزی واقف شویم ناگزیر هستیم که یک بحث معرفتی و مقدماتی را برای خودمان ودیگران مطرح کنیم، تا با طرح این مباحث به اهمیت موضوع و ارزش آن بیشتر واقف شویم و بسیار از ومواقع با روشن نشدن این مباحث مقدماتی از ارزش و اهمیت موضوع غافل می شویم.
1-ارائه بهترین برنامه برای رسیدن به سعادت
با توجه به این که قرآن مجید،آخرین برنامه سعادت انسان،برای سعادت بشر می باشد،دلیل عقلی و نقلی انسان را به سوی این مطلب رهنمود می کند،که خود راملزم به شناخت ومعرفت به این برنامه ی سعادتمندانه کند،تا این که با آشنایی و معرفت پیدا کردن، به آخرین نسخه هدایت، بتواند سعادت خود را فراهم کند،از طرفی غفلت از این موضوع محروم کردن خود می باشد، برای رسیدن به سعادت و خوشبختی حقیقی.«انَّ هذَا الْقُرْانَ یَهْدى لِلَّتى هِىَ اقْوَمُ.[اسراء/ 9]قطعاً این قرآن به آنچه خود پایدارتر است راه مى‌نماید.»«وَ نَزَّلْنا عَلَیْکَ الْقُرْانَ تِبْیاناً لِکُلِّ شَىْ‌ءٍ ....[نحل: 89]و ما این کتاب را بر تو نازل کردیم که بیانگر همه چیز است»
پیامبر اعظم (ص) درباره ضرورت آشنایى با قرآن و پناه بردن به آن در فتنه هاى‌سخت و گمراه کننده مى فرماید:
«فَاذَا الْتَبَسَتْ عَلَیْکُمُ الْفِتَنُ کَقِطَعِ اللَّیْلِ الْمُظْلِمِ فَعَلَیْکُمْ بِالْقُرْانِ فَانَّهُ شافِعٌ مُشَفَّعٌ وَ ماحِلٌ مُصَدَّقٌ، مَنْ جَعَلَهُ امامَهُ قادَهُ الَى الْجَنَّةِ وَ مَنْ جَعَلَهُ خَلْفَهُ ساقَهُ الَى النَّارِ. [1]پس آن هنگام که فتنه‌ها همچون پاره هاى شب ظلمانى بر شما هجوم آورند، به قرآن پناه آورید؛ زیرا آن شفاعت‌کننده‌اى است که شفاعتش پذیرفته و شکایت کننده‌اى است که شکایتش مقبول است. هر کس آن را پیش روى خود قرار دهد، او را به سوى بهشت رهنمون مى‌شود و هر کس آن را در پشت خود قرار دهد [و به آن بى‌اعتنایى کند] او را به‌سوى جهنم خواهد راند.»
2-قداست و جاذبه کلام معصوم علیه السلام
با توجه به این که قرآن مجید آخرین نسخه هدایتی می باشد،که از طرف خداوندمتعال به دست بشر رسیده،و با توجه به این که قرآن، کلام الهی می باشد، هر انسان متدین و آزادی به قداست و ارزش این کلام که از طرف محبوب به دست معشوق رسیده است حکم می کند،و از طرفی جاذبه فوق العاده ای که قرآن مجید دارد انسان را ترغیب به آشنایی با این کلام آسمانی می کند.«وَالَّذینَ آمَنُوا اشَدُّ حُبّاً لِلَّهِ. [بقره: 165]کسانى‌که ایمان آورده‌اند، به خدا محبت بیشترى دارند.»پس به مقتضاى این محبت، باید مشتاق نامه محبوب باشیم و از دیدن و خواندن آن لذت ببریم و سعى و توانمان بر این باشد که هر چه او خواسته به جا آوریم تا شاید نظر محبوب را به خود جلب کنیم.
3-قرآن سند نبوت
بسیاری ازعلمای علوم قرآنی و تفسیر بر این با ور هستند،که برای اثبات حقانبیت ادعای هر نبی احتیاج به آوردن معجزه می باشد،چرا که با نبودن این سندو مدرک نمی شود جزم و اعتقاد به حقانیت ادعای پیامبران نمود،«برخی از علماء و دانشمندان گذشته همچون شیخ طوسی، تفتازانی، قاضی عبدالجبار و نیز علمای معاصر مانند، علامه طباطبایی، آیت الله خویی، آیت الله جوادی آملی، و آیت الله مصباح یزدی، معجزه را تنها راه اثبات ادیان الهی و نبوت مدعی پیامبری می دانند»از طرفی با توجه به این که قرآن کلام الهی معجزه حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه واله و سلم ) و سند حقانیت ادعای ایشان می باشد عقل و وجدان حکم به شناخت و معرفت در خصوص این سند می کند.
4-قرآن معیار تشخیص
یکی دیگر از دلایلی که انسان راتشویق به آشنایی و معرفت در خصوص کلام الله مجید می کند، این می باشد که کلام الله مجید،معیار تشخیص و شاخص برای تعیین راه و مقصد الهی می باشد، بدین منظور به هر اندازه انسان با این شاخص آشنا باشد بهتر می تواند خود و اعمال و رفتار های خود را منطبق بر این شاخص الهی کند.
رسول خدا (ص) می فرماید: «ایُّهَا النَّاسُ! ما جاءَکُمْ عَنّى یُوافِقُ کِتابَ اللَّهِ فَأَنَا قُلْتُهُ وَ ما جاءَکُمْ یُخالِفُ کِتابَ‌اللَّهِ فَلَمْ اقُلْهُ. [7] اى مردم! آنچه [احادیث] از جانب من به شما مى‌رسد که موافق کتاب خداست، من‌گفته‌ام و آنچه مخالف کتاب خداست، من نگفته ام.»و امام صادق (ع) فرمود:«ما لَمْ یُوافِقْ مِنَ الْحَدیثِ الْقُرْآنَ فَهُوَ زُخْرُفٌ. [8]احادیثى که موافق قرآن نیستند، باطل اند.»
