حضرت خضر(علیه‌السلام) از پیامبرانی است که خداوند متعال در آیاتی از قرآن به وی اشاره کرده است. البته برخی نبوت ایشان را ردّ می‌کنند و او را به عنوان بنده‌ای صالح معرفی می‌کنند و قائلند خداوند در قرآن از ایشان به عنوان عبد یاد کرده است و در لسان روایات نیز اینگونه دیده می‌شود.
مشهورترین آیات مربوط به خضر(ع) را می‌توان در داستان موسی (ع) و خضر در سوره کهف دانست. زمانی که موسی (ع) با خضر نبی برخورد می‌کند، خداوند با واژه «عبد» از ایشان یاد می‌کند و می‌فرماید: «فَوَجَدا عَبْداً مِنْ عِبادِنا آتَیْناهُ رَحْمَةً مِنْ عِنْدِنا وَ عَلَّمْناهُ مِنْ لَدُنَّا عِلْماً؛ (موسی(ع) و یوشع) بنده اى از بندگان ما را یافتند که از جانب خود به او رحمتى عطا کرده و از نزد خود به دانشى آموخته بودیم.»
اما مهمترین مسأله‌ای که درباره حضرت خضر(ع) وجود داشته و دارد، ماجرای طول عمر ایشان به واسطه نوشیدن از آب حیات بوده است. این مسأله باعث می‌شد مردم مدام به اهل‌بیت عصمت و طهارت(ع)رجوع کنند و از چگونگی زنده بودن خضر(ع) سؤالاتی بپرسند. اما پاسخی که اهل‌بیت(ع) به سؤال‌کنندگان می‌دادند، بیشتر ناظر بر فلسفه و علت زنده بودن خضر(ع) بود که همان مسأله مهدویت است هرچند درباره کیفیت نوشیدن ایشان از آب حیات روایاتی در تفاسیر شیعی دیده می‌شود.
سدیر صیرفى در حدیث مفصلى از حضرت صادق(ع) روایت می‌کند:
«اما طول عمر خضر، براى آن نبود که منصب نبوت به وى اعطا شود یا کتابى بر او نازل شود، یا دینش، دین انبیای پیش از خود را نسخ کند، یا داراى مقام امامت باشد که مردم پیروى او را لازم بدانند، یا به خاطر اطاعتى باشد که خداوند بر وى واجب کند بلکه چون در علم ازلى خداوند مقدار عمر قائم ما و طول غیبت او تقدیر شده بود و می‌دانست که بندگانش طول عمر او را انکار می‌کنند، از این رو عمر خضر را طولانى کرد تا در اثبات طول عمر قائم ما به وسیله آن استدلال شود و بدان وسیله ایراد دشمنان از میان برود و مردم را بر خدا حجّت و ایرادى نباشد.» (کمال الدین و تمام النعمة، ج2، ص333 ؛؛ الغیبة (للطوسی)کتاب الغیبة للحجة، ص172)
بر اساس این روایت علت طول عمر خضر(ع) جلوگیری از انکار طول عمر امام زمان (عج) بیان شده است.
همچنین در یک روایت دیگر حسن بن على بن فضال می‌گوید از امام هشتم شنیدم فرمود:
«خضر از آب حیات نوشید و زنده است و نمی‌میرد تا دمیدن در صور او نزد ما مى‌‌آید و بر ما سلام مى‌‌دهد و صدایش را بشنویم و خودش را نبینیم و او هرجا نامبرده شود حاضر شود و هر کدام شما نام او را ببرد بر او سلام دهد. او هر سال در موسم حج حاضر شود و همه مناسک را بجا می‌آورد و در عرفه وقوف کند و بر دعاى مؤمنان آمین می‌گوید و خدا به واسطه او وحشت قائم ما را در حال غیبت بزداید و غربت و تنهایی‌اش را با وصلت او مرتفع سازد.» (کمال الدین و تمام النعمة، ج2، ص 384)
متن حدیث:أَبَا الْحَسَنِ عَلِیَّ بْنَ مُوسَى الرِّضَا ع یَقُولُ إِنَّ الْخَضِرَ ع شَرِبَ مِنْ مَاءِ الْحَیَاةِ فَهُوَ حَیٌّ لَا یَمُوتُ حَتَّى یُنْفَخَ فِی الصُّورِ وَ إِنَّهُ لَیَأْتِینَا فَیُسَلِّمُ فَنَسْمَعُ صَوْتَهُ وَ لَا نَرَى شَخْصَهُ وَ إِنَّهُ لَیَحْضُرُ حَیْثُ مَا ذُکِرَ فَمَنْ ذَکَرَهُ مِنْکُمْ فَلْیُسَلِّمْ عَلَیْهِ وَ إِنَّهُ لَیَحْضُرُ الْمَوْسِمَ کُلَّ سَنَةٍ فَیَقْضِی جَمِیعَ الْمَنَاسِکِ وَ یَقِفُ بِعَرَفَةَ فَیُؤَمِّنُ عَلَى دُعَاءِ الْمُؤْمِنِینَ وَ سَیُؤْنِسُ اللَّهُ بِهِ وَحْشَةَ قَائِمِنَا فِی غَیْبَتِهِ وَ یَصِلُ بِهِ وَحْدَتَهُ.
