پس از پشت سر گذاشتن ماه های غم و اندوه و عزاداری سیدالشهدا (ع)، ماه ربیع‌الاول به معنای بهار اول، از جمله ماه‌های پربرکتی است که هر روز و یا شب آن مبارک و پر فضیلت است.
ماه ربیع الاول مانند دیگر ایام سال ماه پربرکتی است که رحمت واسعه خداوند در این ماه گسترده شده و زیباترین نور‌ها و مخفی‌ترین اسرار در آن پی ریزی شده است
اولین شب از ربیع الاول به نام «لیلة المبیت» مزیّن است، چرا که در سال سیزدهم بعثت، رسول خدا (صلى الله علیه وآله) از مکّه به قصد هجرت به سوى مدینه، از شهر خارج شدند و در «غار ثور» پنهان گردیدند و امیرمومنان على (علیه السلام) براى اغفال دشمنان، فداکارانه در بستر رسول خدا (صلى الله علیه وآله) خوابیدند.
در این شب بزرگ آیه شریفه «وَ مِنَ النّاسِ مَنْ یَشْرِى نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللّهِ وَ اللّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبادِ»؛ بعضى از مردمِ (با ایمان و فداکار) جان خود را در برابر خشنودى خدا مى فروشند و خداوند نسبت به بندگان مهربان است» (۱) در حقّ آن حضرت (ع) نازل شد. (۲)
سال هجرت رسول خدا (صلى الله علیه وآله) مبدأ تاریخ مسلمانان است و تحوّلى عظیم در جهان اسلام روى داد. از این روی از جمله اعمال این ماه را می توان روزه گرفتن به شکرانه سلامتی پیامبر اعظم و امیرمۆمنان از گزند کفار و مشرکان در اول ربیع‌الاول و خواندن زیارت پیامبر (صلی الله علیه و آله) و علی (علیه السلام) در این روز است.
