در صورت گذشت سال بر اموال کودک نابالغ، (همچون سایر افراد) خمس بر او واجب می‌شود، ولی به جهت عدم بلوغ وی، گروهی از مراجع[1] انجام این تکلیف را بر عهده ولیّ کودک دانسته و برخی[2] پرداخت آن را پس از رسیدن به سن بلوغ بر عهده خود کودک می‌دانند.
البته برخی[3] نیز اصلاً اموال کودک را متعلق خمس نمی‌شمرند.
نا گفته نماند خمس هدایا، طبق نظر برخی از مراجع (برای کودک یا غیر کودک) واجب نیست، که برای آگاهی بیشتر در این زمینه می‌توانید به نمایه نمایه 3268 (خمس هدیه) در همین سایت مراجعه نمایید.
ضمائم:
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[4]
حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):
خمسِ سودِ حاصل از تجارت با اموالِ او یا منافع کسب، بنا بر احتیاط در صورتی که سود حاصله باقى بماند اداى خمس آن بر خود طفل بعد از رسیدن به سن تکلیف، واجب است.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
بله، اگر برای بچه صغیر منافعی بدست آید، هر چند از هدایا باشد اگر در اثنای سال در مؤونه او مصرف نشود، خمس به آن تعلق می‌گیرد، و بر ولی صغیر واجب است که خمس آن را بدهد، و چنانچه نداد، بر صغیر پس از بلوغ واجب است که خود خمس آن را بدهد.
حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی):
بلی و باید ولی‌اش ادا نماید.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
ولىّ کودک مى‌تواند پیش از بلوغ او، خمس او را بدهد و اگر بعد از تمام شدن سال خمس را ندهد نمى‌تواند در آن مال تصرّف نماید و در این صورت بر خود صغیر واجب است بعد از آن که بالغ شد، خمس آن را بدهد.[5]
حضرت آیت الله العظمی فاضل لنکرانی (مد ظله العالی):
اگر کودکِ غیر بالغ سرمایه‌اى داشته باشد و از آن سودى به دست آید، ولىّ (پدر و جدّ پدرى) او به احتیاط واجب باید خمس آن را بپردازد.[6]
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
هرگاه بچّۀ صغیر درآمدى داشته باشد و از هزینۀ سال او اضافه بماند بنابر احتیاط واجب باید بعد از آن‌که بالغ شد خمس آن را بدهد.[7]
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی (مد ظله العالی):
خیر، خمس ندارد.
[1]. آیات عظام سیستانی، شبیری زنجانی، صافی گلپایگانی، فاضل لنکرانی؛ آیت الله فاضل: (بنا بر احتیاط واجب).
[2] آیات عظام خامنه‌ای و مکارم شیرازی؛ آیت الله مکارم: (بنا بر احتیاط واجب).
[3]. آیت الله نوری همدانی.
[4]. استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنه‌ای، سیستانی، شبیری زنجانی و نوری همدانی (مد ظلهم العالی)، توسط سایت اسلام کوئست.
[5]. صافى گلپایگانى، لطف الله، جامع الأحکام، ج1، ص 194،س 698، انتشارات حضرت معصومه، قم، چهارم، 1417 ه ق؛ امام خمینى، سید روح اللّٰه، توضیح المسائل (محشّٰى - امام خمینى)، ج2، ص 33، م 1794،دفتر انتشارات اسلامى، قم، هشتم، 1424 ه ق.
[6]. فاضل لنکرانى، محمد، احکام جوانان، ص 156، م 403، انتشارات امیر قلم، قم، سى و پنجم، 1427 ه ق.
[7]. مکارم شیرازى، ناصر، رساله توضیح المسائل، ص 285، م 1521، انتشارات مدرسه امام على بن ابى طالب ، قم، پنجاه و دوم، 1429 ه ق.
