ازدواج یکی از جمله رسوم اسلامی است که بر طبق شرایط زوجین و الزاما براساس شروط اسلامی بین زن و مرد رقم می خورد، پیوند زناشویی پیوندی آیینیاست که طی احکام یا رسومی خاص بین زن و مرد در مذاهب و کشورهای مختلف برقرار میشود تا به تشکیل خانواده منجر گردد و میتواند منجر به زایش فرزند شود. در برخی از کشورهای جهان، ازدواج همجنسگرایان، یعنی ازدواج دو مرد یا دو زن با یکدیگر و تشکیل خانواده نیز وجود دارد.
مقدّمه : قبل از خواندن صیغه ی عقد موقت، ابتدا باید مهریه ای مشخص شود تا صیغه ی عقد صحیح باشد. حتّی اگر خانم بگوید مهریه نمی خوام، باز هم عقد صحیح نیست. لذا حتما باید مهریه هر چند اندک مشخص شود.
تذکر: مهریه باید به گونه ای باشد که ارزش مالی داشته و مقدار آن هم کاملا مشخص باشد. مثلا اگر می گویند مهریه یک جلد کلام الله مجید باشد، یا این قرآن کریم را همان موقع نشان دهندکه معلوم شود چه قرآنی منظور است و یا این که قیمت آن را مشخص کنند و بگویند: مهریه، یک جلد کلام الله مجید باشد، به قیمت (مثلا) 10 هزار تومان.
اگر بگویند مهریه، دو شاخه گل رز باشد، در این صورت گل ارزش مالی دارد، اما هنوز مشخص نشده که این شاخه گل چه قیمتی باشد. روی همین حساب یا باید شاخه گل را همان زمان نشان دهند و بگویند: «همین شاخه گل» و یا این که بگویند: «دو شاخه گل رز به قیمت (مثلا) دو هزار تومان».
مقدّمه ی۲: برای صحیح بودن عقد موقت، باید قبل از خواندن صیغه ی عقد، مدت محرمیت به صورت دقیق مشخص شود. در این میان تفاوتی نمی کند که این مقدار اندک باشد (مثلا یک ساعت) یا زیاد باشد (مثلا بیست سال). اگر بگویند: «تا هر زمانی که دوست داستیم» یا «تا زمانی که در دانشگاه بودیم» یا «تا وقتی که یکدیگر را دوست داشتیم» در تمام این مثال ها به خاطر مجهول بودن زمان عقد، صیغه ی محرمیت باطل است.
مقدّمه ی۳: یکی از شرایط اساسی برای ازدواج دختر باکره اذن پدر یا پدر بزرگ پدری است.
روش اوّل: عاقد، شخص ثالث است.
اگر عاقد شخص دیگری باشد، ابتدا باید از هر دو طرف برای خواندن صیغه ی عقد وکالت بگیرد و بعد از آن، صیغه را این گونه بخواند:
فرض کنید که نام خانم «فاطمه» است و نام آقا هم «علی». در این صورت:
به وکالت از خانم بگوید: زَوَّجتُ مُوکِّلَتی (فاطمۀ) مُوَکَّلی (علی) فِی المُدَّۀِ المَعلُومَۀِ عَلَی المَهر المَعلُوم
پس به وکالت از آقا بگوید: قَبِلتُ التَّزویجَ لِمُوَکِّلی (علی)
معنی صیغه:
موُکّل خودم «فاطمه» را به تزویج «علی» در آوردم، در مدت مشخص و با مهریه ی مشخص
قبول کردم این ازدواج را.
روش دوم: عاقد، خود زن و مرد هستند.
اگر آقا و خانم هر کدام بخواهند صیغه ی مربوط به خود را بخوانند، این گونه بگویند:
ابتدا خانم می گوید: «زَوَّجتُکَ نَفسِی فِی المُدَّۀِ المَعلُومَۀِ، عَلَی المَهرِالمَعلُوم»
بعد بلافاصله آقا بگوید: «قَبِلتُ التَّزویجَ»
معنی صیغه:
خانم می گوید: تو را به زوجیت خود درآوردم، در مدّت مشخص و با مهریه ی مشخص.
آقا می گوید: قبول کردم این زوجیت را.
روش سوم: عاقد، خود داماد است.
اگر آقا از خانم وکالت بگیرد که خودش صیغه ی عقد را بخواند، این گونه بگوید:
ابتدا به وکالت از خانم بگوید: «زَوَّجتُ مُوَکِّلَتِی (فاطمۀ) نَفسِی، فِی المُدَّۀِ المَعلُومَۀِ، عَلَی المَهر المَعلُوم»
بعد بلافاصله برای خودش بگوید: «قَبِلتُ التَّزویج»
معنی صیغه:
موکلم فاطمه را به ازدواج خودم در آوردم، در مدّت معلوم و با مهر معلوم
قبول کردم این ازدواج را.
روش چهارم: عاقد، خود عروس است.
اگر خانم از آقا وکالت بگیرد که خودش صیغه ی عقد را بخواند، این گونه بگوید:
ابتدا از طرف خود بگوید: «زَوَّجتُک نَفسِی، فِی المُدَّۀِ المَعلُومَۀِ، عَلَی المَهر المَعلُوم»
بعد بلافاصله از طرف داماد (موکل خود) بگوید: «قَبِلتُ التزویج لموکِّلی (علی)»
معنی صیغه:
خودم را به ازدواج تو درآوردم در مدت معلوم با مهر معلوم
قبول کردم این تزویج را از طرف موکلم.
توجه: کسانی که قصد دارند بعد از عقد موقت، با یکدیگر عقد دائم داشته باشند. باید قبل از خواندن عقد دائم، یا مدت عقد موقت تمام شده باشد و یا این که آقا بگوید: «مابقی مدت را به همسرم بخشیدم». اگر این کار را انجام ندهند، عقد دائم باطل است و با به اتمام رسیدن مدت عقد موقت، به یکدیگر نامحرم می شوند.