تأخیر نماز از اول وقت آن،بدون عذر، موجب محروم ماندن انسان از فیوضات و پاداش هاى آن و عدم استفاده از برکات و آثار نماز اول وقت و تضییع و سبک شمردن نماز است.
بعضی از آثار سوء تاخیر عمدی از نماز اول وقت بدین شرح می باشد.
یک - دوری از رحمت الهی
امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) در خصوص کسی که نماز اول وقت خود را به تاخیر می اندازد فرموده اند:« مَلْعُونٌ مَلْعُونٌ مَنْ أَخَّرَ الْعِشَاءَ إِلَى أَنْ تَشْتَبِکَ النُّجُومُ مَلْعُونٌ مَلْعُونٌ مَنْ أَخَّرَ الْغَدَاةَ إِلَى أَنْ تَنْفَضَّ النُّجُومُ وَ دَخَلَ الدَّار»؛« از رحمت خدا دور است، از رحمت خدا دور است کسى که تأخیر در نماز عشاء نماید تا آن که ستارگان ظاهر شود و از رحمت خدا دور است، از رحمت خدا دور است کسی که نماز صبح را چندان تاخیر بیندازد تا ستاره ها ناپدید شوند.»
دو – موجب خشم خداوند
رسول خدا - صلی الله علیه وآله – به حضرت علی علیه السلام وصیت نمودند:« یا علی ! وَ تُقِیمَ الصَّلَاةَ بِوُضُوءٍ سَابِغٍ فِی مَوَاقِیتِهَا وَ لَا تُؤَخِّرَهَا فَإِنَّ فِی تَأْخِیرِهَا مِنْ غَیْرِ عِلَّةٍ غَضَبَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَل»[1]؛« یا علی، با وضوی کامل در اول وقت، نماز اقامه کن، و نماز را از اول وقتش به تاخیر نینداز، چون تاخیر نماز بدون علت و عذر خداوند قهار را به خشم خواهد آورد.»
سه - نماز او را نفرین می کند
امام باقر ( علیه السلام ) فرموده است:« هرگاه نماز در اول وقت بالا برود، سفید و درخشان به سوی صاحبش باز می گردد و به او خطاب می کند: از من مواظبت نمودی خدا تو را حفظ کند، و هرگاه در غیر وقت خود و بدون شرایط بالا برود، سیاه و تاریک به سوی صاحبش باز می گردد و به او می گوید مرا تباه ساختی، خدا تو را نابود کند.»[2]
چهار – دوری از شفاعت پیامبر
پیامبر خدا ( صلی الله علیه و آله ) فرموده اند:« لَا یَنَالُ شَفَاعَتِی غَداً مَنْ أَخَّرَ الصَّلَاةَ الْمَفْرُوضَةَ بَعْدَ وَقْتِهَا»[3]؛« شفاعت من در قیامت شامل کسی که نمازهای واجبش را در وقت آن نخواند نمی شود.»
پنج - فقیران بهشت
شخصی به نام ابو سلام عبدی می گوید: خدمت امام صادق ( علیه السلام ) رسیدم و عرض کردم: چه می فرمایید درباره کسی که نماز عصرش را عمدا تاخیر اندازد؟ حضرت فرمودند: روز قیامت بی کس و تنها ( و فقیر ) و بدون ثروت محشور می گردد. عرض کردم: اگر چه از بهشتیان باشد؟ فرمود: اگر چه از اهل بهشت باشد. پرسیدم: منزل و جایگاهش در بهشت در کجاست؟ فرمود: یکه و تنها، بی زن و فرزند و مال و منال در بهشت سرگردان است و اهل بهشت به او چیزی می دهند.[4]
شش - عدم قبولی نماز
از دیگر پیامدهای منفی تاخیر در نماز اول وقت عدم قبولی نماز است که امام صادق علیه السلام در این باره فرموده اند:« مَنْ صَلَّى فِی غَیْرِ وَقْتٍ فَلَا صَلَاةَ لَهُ»[5]؛« کسی که نماز در غیر وقت بخواند، مثل این که نماز نخوانده است.(به این معنا که چنین نمازی نمی تواند وی را به آثار و برکات و پاداش های عظیم نماز نائل گرداند هر چند با خواندن این نماز از او رفع تکلیف شده و عذاب نمی شود. )
هفت – عدم استجابت دعا
در روایتى که از امام زین العابدین- علیه السّلام- در تشریح آثار گناهان تاخیر در نماز را به عنوان یکی از عوامل عدم استجابت دعا بر شمرده و فرموده اند:«و الذّنوب الّتى تردّ الدّعاء: سوء النّیّة، و خبث السّریرة، و النّفاق مع الاخوان، و ترک التّصدیق بالاجابة، و تأخیر الصّلوات المفروضة حتّى تذهب اوقاته»[6]؛««و گناهانى که موجب برگشتن دعا مى شوند عبارتند از: نیّت بد داشتن، در باطن، پلید بودن، با برادران دین، دورویى و نفاق نمودن، برادران دینى را با ترک اجابت، تصدیق نکردن. و نمازهاى واجب را به تأخیر انداختن تا وقتشان بگذرد.»
پی نوشت :
[1] - بحار الأنوار، ج2، ص 154
[2] - وسائل الشیعة ج4، ص 108
[3] - أمالی الصدوق، ص 399
[4] - ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص231
[5] - الکافی، ج 3، ص 285
[6] - بحار الأنوار، ج70، ص 375
کتاب پرسش ها و پاسخ های نماز، سید حسن موسوی (مرکز تخصصی نماز)