خداروشکر می کنیم که توفیق پیدا کردیم امسال هم ماه مبارک رمضان، ماه خوب خدا را درک کنیم و از برکات این ماه ان شاء الله بهره مند شویم.
یکی از مسائلی که در این ماه باید مورد توجه قرار گیرد، مبطلات روزه است که انواع و اقسام مختلفی دارد. در این فرصت بر آن شده ایم تا به یکی از این موارد که علما در آن فتوایی داده اند بپردازیم.
از آنجا که برای آگاهی از باید و نباید‌های احکام دینی، باید به مراجع تقلید رجوع کرد، پاسخ این سؤال را که آیا سیگار کشیدن روزه را باطل می‌کند یا نه، در رساله‌ها و استفتائات علمای دینی جست‌وجو کردیم.
(آیت الله خامنه ای:) احتیاط واجب آن است که روزهدار از دودهاى انواع دخانیات و نیز مواد مخدّرى که از راه بینى یا زیر زبان جذب مى شود خوددارى کند. [ أجوبة الاستفتاءات (بالفارسیة)]
(آیت الله مکارم شیرازی:) کشیدن سیگار، قلیان و چپق، تمام اینها اشکال دارد، و اگر عمداً انجام دهند احتیاط واجب قضاى روزه است; بلکه استفاده از دخانیات در غیر حال روزه نیز حرام است. احتیاط واجب آن است که روزه دار از کشیدن سیگار و تنباکو و سایر دخانیات پرهیز کند و بخار غلیظ نیز به حلق نرساند، ولى رفتن به حمام اشکال ندارد هر چند فضاى حمام را بخار گرفته باشد.
در احتیاط واجب، مقلد میتواند به همان احتیاطی که مرجع تقلیدش گفته است عمل کند، یا به فتوای مجتهد دیگری که پس از او، اعلم شناخته شده است رجوع نماید.
(آیت الله بهجت:) عدم افساد روزه به وسیله غبار یا دود غیر غلیظ و غیر جایگزین غذا و غیر مقوى خالى از وجه نیست ولى أحوط اجتناب است.
(آیت الله نورى:) روزه دار باید بخار غلیظى که در دهان مبدل به آب مىشود و نیز بنا بر احتیاط واجب دود سیگار و تنباکو و مانند اینها را به حلق نرساند.
(آیت الله زنجانى:) در ماه مبارک رمضان سیگار کشیدن و استعمال سایر دخانیات به صورت آشکار به گونه اى که بى احترامى به روزه به شمار آید جایز نیست بلکه بنابر احتیاط در غیر این صورت نیز استفاده نشود و چنان چه روزه دار در ماه رمضان از دخانیات استفاده کند، بنا بر احتیاط در بقیه روز از کارهایى که روزه را باطل مى کند خوددارى کرده، روزه آن روز را نیز قضا کند.
(آیت الله سیستانی:) احتیاط واجب آن است که روزه دار دود سیگار و تنباکو و مانند اینها از سایر دخانیات را به حلق نرساند و همچنین از رساندن سایر دودهای غلیظ به حلق، بنابر احتیاط واجب، پرهیز نماید.
(آیت الله صافی:) بنابراحتیاط واجب، روزه دار نباید دود سیگار یا قلیان را به حلق برساند. اگر دود آن را فرو نبرند روزه را باطل نمى‌کند، ولى تظاهر به آن در این صورت، مناسب نیست و به احترام ماه مبارک ترک شود»
(آیت الله وحید خراسانی) بنابراحتیاط واجب روزه را باطل می‌کند ولی اگر کسی این کار را انجام داد واجب است در بقیه روز از مفطرات (چیزهایی که روزه را باطل می کند) پرهیز کند و قضاء و کفاره بنابر احتیاط بر او واجب می شود.
نکته ای که در احکام بسار مهم است و در نظرات مراجع، در موارد مختلف آمده است احتیاط واجب و احتیاط مستحب است در ادامه به تفاوت این دو می پردازیم تا ان شاء الله برای عمل به فتاوا دچار مشکل نشویم...
(آیت الله مکارم شیرازی:) کشیدن سیگار، قلیان و چپق، تمام اینها اشکال دارد، و اگر عمداً انجام دهند احتیاط واجب قضاى روزه است; بلکه استفاده از دخانیات در غیر حال روزه نیز حرام است. احتیاط واجب آن است که روزه دار از کشیدن سیگار و تنباکو و سایر دخانیات پرهیز کند و بخار غلیظ نیز به حلق نرساند.
احتیاط واجب
احتیاط واجب , احتیاط بدون فتوا می‌باشد. یعنی مجتهد (به هر دلیلی) از پیش هیچ فتوای قطعی در این خصوص صادر نکرده است و فقط ذکر "احتیاط" یا "احتیاط واجب" عنوان مثال می گوید:«اگر نذر کند که به فقیر معینی صدقه بدهد، نمی‌تواند آن را به فقیر دیگری بدهد و اگر آن فقیر بمیرد، بنابر احتیاط باید به ورثه او بدهد.»
در احتیاط واجب، مقلد میتواند به همان احتیاطی که مرجع تقلیدش گفته است عمل کند، یا به فتوای مجتهد دیگری که پس از او، اعلم شناخته شده است رجوع نماید.
احتیاط مستحب
اما احتیاط مستحب، آن است که فقیه و مجتهد، پس از صدور فتوا، در آن احتیاط نیز بنمایند. مثل آن که بگوید: « در غسل ارتماسى اگر به نیّت غسل ارتماسى به تدریج در آب فرو رود تا تمام بدن زیرآب قرار گیرد غسل او صحیح است و احتیاط آن است که یک دفعه زیر آب رود»؛ یا بگوید: « واجب است در رکعت سوم و چهارم نماز در حال ایستاده یک مرتبه تسبیحات اربعه یعنى: «سُبْحانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لا إِلهَ إِلّا اللَّهُ وَ اللَّهُ اکْبَرُ» بگویند و احتیاط آن است که سه مرتبه گفته شود».
در چنین شرایطی، مقلد مختار است که به فتوا بسنده و عمل نماید و یا احتیاط استحبابی آن را نیز به جای آورد. اما نمی‌تواند در این مسئله، به مجتهد دیگری رجوع نماید.
منابع:
سایت ایکس شبهه
سایت اسلام کوئیست
سایت پرسشکده
سایت خبر آنلاین
