از نظر دین مبین اسلام همه چیزها پاک هستند، غیر از یازده مورد و یا هر چه که با این یازده مورد (با داشتن رطوبت) تماس داشته باشد؛ و آن یازده مورد عبارتند از:
1 و 2. ادرار و مدفوع انسان و حیوانی که جزو یکی از دسته‌های زیر است:
الف. حیوان حرام گوشتی که خون جهنده[1]دارد.
ب. حیوان نجاست‌خوار.[2]
ج. حیوانی که انسان با آن نزدیکی کرده است.
د. گوسفندی[3] که گوشت آن از خوردن شیر خوک محکم شده است.[4]
3. منی انسان و حیوانی که خون جهنده دارد؛ خواه حرام‌گوشت باشد یا حلال‌گوشت.
4. مردار انسان و حیوانی که خون جهنده دارد.[5]
5. خون انسان و هر حیوانی که خون جهنده دارد؛[6] پس خون حیوانی مانند ماهی که خون جهنده ندارد پاک است.
6 و 7. سگ و خوک.
8. کافر[7] و کسانی که در حکم کافرند؛ مانند غالیان[8] و نواصب.[9]
9. مایعات مست‌کننده؛ مانند شراب و آب انگوری که خود به خود به جوش آید.[10]
10. آب جو (فقّاع)؛ یعنی مشروب الکلی که از جو گرفته می‌شود، امّا آب جویى (ماء الشعیر) که موجب هیچ گونه مستى نیست، پاک و حلال مى‌باشد.
11. عرق حیوان نجاست‌خوار.[11] [12]
[1]. یعنی اگر رگ آن را ببرند، خون به سرعت از آن جاری شود. تبریزی، جعفر سبحانی، رساله توضیح المسائل (سبحانی)، در یک جلد، مؤسسه امام صادق علیه السلام، قم - ایران، سوم، 1429 ه ق.
[2]. آیت الله مکارم: (بنابر احتیاط واجب).
[3]. حضرات آیات گلپایگانی و صافی: (بنا بر احتیاط لازم، هر حیوانی که..)؛ آیت الله سیستانی: (بچه بزی که..).
[4]. آیت الله بهجت: (بنابر احتیاط واجب)؛ حضرات آیات امام خمینی و سبحانی فضله پرندگان حرام‌گوشت را نیز جزو نجاسات شمرده‌اند.
[5]. حضرات آیات سبحانی و مکارم: (در صورتی که حیوان خودش مرده باشد. پس اگر به غیر دستوری که در شرع معین شده، کشته شود پاک است، ولی خوردن گوشت آن حرام است).
[6]. اگر حیوان حلال گوشت را به طبق شرایط شرعی ذبح کنند و خون آن به مقدار معمول بیرون آید، خونی که در بدنش می‌ماند، پاک است.
[7]. یعنى کسى که خدا یا پیامبر اسلام (ص) را قبول ندارد یا براى خدا شریکى قرار مى‌دهد؛ همچنین کسى که ضرورى دین اسلام یعنى چیزى را که همۀ مسلمانان جزء دین مى‌دانند (مانند معاد روز قیامت و واجب بودن نماز و روزه و امثال آن) را منکر شود، چنانچه ضرورى بودن آن را بداند، کافر است، البته آیات عظام سیستانی، نوری، فاضل، تبریزی و خامنه‌ای: کفار اهل کتاب (مسیحی، یهودی، مجوسی) را پاک می‌دانند و آیات عظام شبیری، صافی و مکارم:بنابر احتیاط واجب قائل به نجاست آنان هستند؛ ر.ک: نمایه: 2215 (نجاست کفار و اهل کتاب).
[8]. یعنى آنهایى که یکى از ائمّه (ع) را خدا خوانده یا بگویند خدا در او حلول کرده است.
[9]. یعنی آنهایی که به ائمّه (ع) اظهار دشمنی می‌نمایند.
[10]. آیت الله سیستانى: (شراب نجس است، ولی سایر چیزهایى که انسان را مست مى‌کند، نجس نیست).
[11]. حضرات آیات اراکی، نوری، صافی، گلپایگانی، سیستانی و مکارم: (بنابر احتیاط واجب)؛ حضرات آیات بهجت، خویی و تبریزی، این مورد را جزو نجاسات نیاورده‌اند و امام خمینی فقط عرق شتر نجواستخوار را نجس شمرده‌اند.
[12]. ر.ک: امام خمینی، سید روح اللّٰه، توضیح المسائل (محشّٰی - امام خمینی)، ج1، ص 67 - 85، دفتر انتشارات اسلامی، قم، هشتم، 1424 ه ق؛ سبحانى، جعفر، رساله توضیح المسائل، ص 127 - 129، مؤسسه امام صادق(ع)، قم، سوم، 1429 ه ق.
