قرآن کریم پس از مذمّت شاعران بى هدف، مى فرماید:مگر کسانى که ایمان آورده و کارهاى شایسته انجام دهند و خدا را بسیار یاد کنند و به هنگامى که مورد ستم واقع شوند، به دفاع از خویشتن و مؤمنان برخیزند و از شعر در این راه کمک گیرند.
در این آیه شریفه چهار صفت شاعران با هدف بیان شده است:
١) ایمان.
٢) عمل صالح.
٣) بسیار به یاد خدا بودن.
٤) با نیرو گرفتن از قدرت شعر، در برابر ستم ها به پا خواستن.
در تفسیر این آیه آمده است: شخصى از امام صادق(ع) پرسید: مراد از ذکر کثیر در این آیه چیست؟حضرت فرمود:هر کس با تسبیح فاطمه(س) تسبیح گوید، در حقیقت خدا را با ذکر کثیر یاد کرده است.
خداوند در قرآن کریم مى فرماید:به یقین، مردان مسلمان و زنان مسلمان، مردان با ایمان و زنان با ایمان، مردان مطیع فرمان خدا و زنان مطیع فرمان خدا، مردان راستگو و زنان راستگو، مردان صابر و شکیبا و زنان صابر و شکیبا، مردان با خشوع و زنان با خشوع، مردان انفاق کننده و زنان انفاق کننده، مردان روزه‌دار و زنان روزه‌دار، مردان پاکدامن و زنان پاکدامن و مردانى که بسیار به یاد خدا هستند و زنانى که بسیار یاد خدا مىکنند، خداوند براى آنان مغفرت و پاداش عظیمى فراهم ساخته است.
جمعى از مفسران گفته اند: هنگامى که اسماء بنت عمیس همراه شوهرش جعفر بن ابى طالب از حبشه بازگشت و به دیدن همسران پیامبر آمد و یکى از سؤالاتى که مطرح کرد این بود که: آیا چیزى از آیات قرآن درباره زنان نازل شده است؟ آنها در پاسخ گفتند: نه
اسماء به خدمت پیامبر(ص) آمد و عرض کرد: اى رسول خدا جنس زن گرفتار خسران و زیان است پیامبر فرمود: چرا؟ عرض کرد: به خاطر اینکه در اسلام و قرآن فضیلتى درباره آنها همانند مردان نیامده است. اینجا بود که آیه فوق نازل شد.به زن ها اطمینان داد که زن و مرد در پیشگاه خدا از نظر قرب و منزلت یکساناند. مهم آن است که از نظر اعتقاد و عمل و اخلاق اسلامى واجد فضیلت باشند.
در رابطه با اینکه منظور از ذکر کثیر در این آیه چیست، در روایات اسلامى و کلمات مفسّرین، تفسیرهاى گوناگونى بیان شده است؛ ولى همان گونه که در گذشته نیز گفته شد، ظاهراً تمام آن تفسیرها از قبیل بیان مصداق است و مفهوم وسیع این کلمه، شامل همه آنها مىشود. در حدیثى از امام صادق(ع) چنین روایت شده است:کسى که با تسبیح فاطمه(س) بخوابد، از مصادیق این آیه شریفه است که مى فرماید:مردان و زنانى که خدا را فراوان یاد مىکنند.ملاحظه مى شود که در این حدیث، گوینده تسبیح فاطمه(س) - اعم از مرد و زن - از مصادیق بسیار ذکر کنندگان شمرده شده است.
منابع:
-تفسیر نمونه،ج 17، ص330 و 331
-احزاب/35.
-شعراء/227
