در شرح واژههای قرآنی که توسط هانی چیتچیان از اساتید مدرسه قرآن و عترت دانشگاه تهران بیان میشود واژه «نماز» را نگاهی اجمالی خواهین انداخت:
واژهای زیبا که با زندگی ما آمیخته شده است
نماز یکی از زیباترین واژههای قرآن است که با زندگی ما آمیخته شده، نماز یک عمل عبادی و یک عمل انجام دادنی است، اما نکته این است که از مجموع آیات و روایات متوجه میشویم نماز خلاصه همه معارفی است که انسان باید به آن دست پیدا کند.
برای پیداکردن افق دید باید تا بینهایت بالا رفت
نماز یک همراه دوست داشتنی است و ما باید از این همراه بخواهیم تا نواقص ما را رفع کند و در واقع نماز است که دست ما را میگیرد و ما را بالا میبرد. یکی از دغدغههای زندگی افق نگاه بلند است، کسی که در انتهای دره است تا دامنه کوه را میبیند و اگر بالا بیاید سطح زمین و کمی این طرف و آن طرف را هم میبیند. اما اگر به قله کوه برود میتواند کوههای اطراف و دشتها را ببیند. حال اگر انسان به وسیله هواپیما و موشک بیش از اینها بالا برود میتواند تا کل کره زمین را ببیند. پس اگر هرچه بالاتر برویم افق دید ما بیشتر میشود و در افق معنوی اگر میخواهیم به نگاه بلند برسیم باید حتی فراتر از ملکوت و تا نزدیکی خود خدا بالا برویم.
نماز وسیلهای است که خداوند برای بالا رفتن در اختیار ما قرار داده است
حال خداوند برای این بالا رفتن نماز را در اختیار ما قرار داده است. نماز میخواهد بین ما و خدا رابطه ایجاد کند تا آنقدر بالا برویم که یک نگاه بینهایت پیدا کنیم، نماز بر افراشتنی است به همین خاطر برای خواندن نماز میایستیم تا در حد نهایت نگاه قرار گیریم و به همین دلیل نماز را اقامه میکنیم و این ایستادن یکی از ارکان نماز است.
ارکان نماز/ قیام
حال که ایستادهایم اگر مسیر نگاه ما آلوده و غبار گرفته باشد باز هم نمیتوانیم افق را ببینیم پس یکی دیگر از ارکان نماز، طهارت است.
فکر کنید که ایستادهاید و مسیر نگاه شما غبار گرفته نیست اما ذهن شما مشغول است در این صورت ایستادهاید، مسیر هم زلال است اما نمیبینید پس رکن بعد، توجه است و برای جلب توجه باید به یک نقطه تمرکز کرد و آن نقطه قبله است.
تکبیر راهی برای تمرکز به خدا
برای نگاه به افق بلند و دور باید تصویر چیزهایی که در بین ما و نقطه مورد نظر قرار دارد محو شود. در نماز رکنی به نام تکبیر وجود دارد که به وسیله آن ما فقط به افق یعنی به خدا متمرکز میشویم و فکر و چشممان را از غیر خدا میبندیم.
اینکه شما علم بالاتری داشته باشید قطعاً افق نگاه بالاتری پیدا میکنید و مهمترین ابزار برای رسیدن به علم حقیقی قرائت است و یکی از ارکان نماز هم قرائت و از این بین قرائت سوره حمد از همه مهمتر است. سوره حمد سطح بالایی از علم حقیقی است که به ما افق نگاه بلند میدهد. اگر علم حقیقی باشد در انسان خشیت ایجاد میکند و هرچه خشیت بیشتر باشد علم حقیقی وسیعتر میشود. لذا نماز 2 رکن مهم به نام رکوع و سجود دارد پس هرچقدر به واسطه نماز اوج میگیریم حس زمین خوردن و سجده در ما بیشتر میشود و هرچه سجده بیشتر شود افق نگاه بلندتر میشود.
حکایت کسانی که دائم در نمازند
اگر یاد بگیریم در همه لحظات زندگی به قائده قیام، طهارت، توجه، تکبیر، قرائت، رکوع و سجود عمل کنیم حکایت ما حکایت کسانی میشود که دائم در نمازند و بهشت جاودان بازارشان.