اثر روحی روزه آن است که سبب تقوا و پرهیزگاری در انسان روزه دار می شود . باید دانست که روزه تاثیر بزرگی در صحت بدن انسان دارد، چرا که روزه برای استراحت دستگاه گوارش خصوصا معده و روده ها و منظم کردن ترشحات معده و ترتیب دادن به اعمال هضم، بسیار مفید می باشد و دانشمندان حیوان شناس گفته اند، حتی حیوانات هم از روی غریزه ی خدادادی گاهی روزه می گیرند، از جمله در درندگان از قبیل شیر و پلنگ و ببر ملاحظه شده که هفته ای یک روز از خوردن هرگونه غذا خوددرای می کنند . خلاصه این که روزه تاثیرات روحی و اخلاقی و جسمی فراوانی دارد .
باید گفت که در قدیم اطبا به امساک و خودداری از خوردن و آشامیدن خیلی اهمیت می دادند و به وسیله ی آن خیلی از امراض را معالجه نمودند و در طب جدید، نام امساک و پرهیز را رژیم غذایی گزارده اند و این همان روزه است که به نام های مختلف نامیده می شود .
علمای روان شناس جدید، روزه را یکی از بهترین عوامل صحت شمرده اند . پرفسور وکتور پوشر فرانسوی می گوید: روزه بهترین وسیله برای تندرستی می باشد .
باید گفت که روزه در معالجه ی اغلب امراض، مفید و در پاره ای از بیماری ها علاج منحصر به فرد می باشد و اگر هم منحصر به فرد نباشد، انصافا بهترین و سهل ترین روش معالجه است .
اما فواید روزه به طور اختصار:
۱ ) در مورد اختلال حاد و مزمن روده ها و در هنگامی که فرمانتاسیون و تخمیرات معده و روده بیمار را دچار دل دردهای شدید می کند .
۲ ) هنگام زیاد شدن وزن بدن که معمولا ناشی از پرخوری و کم حرکتی است .
۳ ) در بیماران مبتلا به فشار خون .
۴ ) در بیماری دولاب و مرض قند
در کشورهای اسلامی اغلب مسؤولین نظم اجتماع، با آمار و ارقام ثابت کرده اند که در ماه رمضان تعداد جرایم، نزاع ها، کشتارها و جنایات به حداقل می رسد.
در روزه گرفتن دو فایده منظور شده است:
۱ ) حفظ الصحه ی بد
۲ ) تزکیه ی نفس و تربیت روح
قرآن در فلسفه ی روزه می فرماید «لعلکم تتقون » (تا شاید پرهیزکار شوید)
و حضرت علی ( علیه السلام) می فرماید: «والصیام ابتلاء لاخلاص الخلق » (روزه برای آزمایش اخلاص مردم واجب گشت)
حضرت زهرا ( علیها السلام) می فرمایند: برای آن است که دل های شما تزکیه و پاک و با صفا گردد . و تیرگی هارا از آن بزداید و روح انسان رابرای مقاومت شایسته آماده سازد .
چرا خداوند شصت روز روزه را کفاره ی خوردن یک روزه قرار داده است؟
باید گفت که منظور از مساوات میان «گناه » و «کیفر» مساوات عدد نیست، بلکه کیفیت عمل را نیز باید در نظر گرفت . خوردن یک روزه ی ما رمضان با آن همه اهمیتی که دارد، مجازاتش تنها یک روز کفاره نیست، بلکه باید آن قدر روزه بگیرد که به اندازه ی احترام آن یک روز ماه مبارک شود; به همین دلیل در بعضی از روایات آمده است که کیفر گناهان در ماه رمضان بیش از سایر ایام است و ثواب اعمال نیک هم بیش تر است، تا آن جا که مثلا یک ختم قرآن در این ماه، برابر هفتاد ختم قرآن در ماه های دیگر است .
چرا واجب شده است که در سال سی روز (ماه رمضان) روزه بگیرند؟
روایت است که وقتی حضرت آدم ( علیه السلام) در بهشت از درختی که نهی شده بود، تناول کرد، تا سی روز آن غذا در شکمش بود، به همین دلیل خداوند بر بندگان و فرزندان حضرت آدم تا روز قیامت واجب نمود تا سی روز را در سال روزه بگیرند .
