احادیثی درباره ازدواج را در ادامه با هم می خوانیم:
1. تاثیر ازدواج
قال رسول الله صلى الله علیه و آله و سلم:اذا تزوج الرجل احرز نصف دینه.
کسى که ازدواج کند، نصف دینش را حفظ کرده است. ﴿مستدرک الوسائل، ج ۱۴، ص ۱۵۴٫﴾
۲. ازدواج در هنگام تنگدستى
قال الامام الصادق علیه السلام:من ترک التزویج مخافة الفقر فقد اساء الظن بالله-عز و جل-، ان الله- عز و جل – یقول: «ان یکونوا فقراء یغنهم الله من فضله.» (۲)
هر کس از ترس فقر ازدواج نکند نسبت به لطف خداوند بدگمان شده است. چرا که خداوند مى فرماید: اگر آنان فقیر باشند خداوند از فضل و کرم خود بى نیازشان مىکند.
پیامبر (ص) می فرمایند:هر که با زنى به خاطر مالش ازدواج کند، خداوند او را به مال وى واگذار مى کند، و هر که با او به خاطر جمال و زیبائىاش ازدواج نماید، در او چیزى را که خوشایند او نیست، خواهد دید، و هر که با وى به خاطر دینش ازدواج کند، خداوند تمامى این مزایا را براى او جمع مى کند. ﴿من لا یحضره الفقیه، ج ۳، ص ۲۵۱﴾
۳. ازدواج رحمت است
قال النبى صلى الله علیه و آله و سلم:یفتح ابواب السماء بالرحمة فى اربع مواضع: عند نزول المطر، و عند نظر الولد فى وجه الوالدین، و عند فتح باب الکعبة، و عند النکاح.
درهاى رحمت آسمانى در چهار وقت گشوده مىشود:۱- موقع بارش باران.۲- زمانى که فرزند به چهره پدر و مادرش مىنگرد.۳- هنگام گشوده شدن در کعبه.۴- هنگام برپایى مراسم عقد و عروسى. ﴿بحار الانوار، ج ۱۰۳، ص ۲۲۱﴾
۴. آفات بى همسرى
قال رسول الله صلى الله علیه و آله و سلم:اکثر اهل النار العزاب.
بیشترین اهل جهنم انسانهاى بى همسرهستند. ﴿من لا یحضره الفقیه، ج ۳، ص ۲۵۱﴾
۵. تلاش در ازدواج بى همسران
عن الصادق علیه السلام قال:من زوج اعزبا کان ممن ینظر الله- عز و جل-الیه یوم القیامة.
کسى که مجردى را تزویج کند و امکان ازدواج او را فراهم نماید از کسانى است که در قیامت خداوند به آنان نظر لطف مىکند. ﴿وسائل الشیعه، ج ۲۰، ص ۴۵﴾
۶. در سایه عرش
قال موسى بن جعفر علیه السلام:ثلاثة یستظلون یظل عرش الله یوم القیامة، یوم لا ظل الا ظله: رجل زوج اخاه المسلم او اخدمه او کتم له سرا.
سه دسته در روز قیامت، روزى که سایه و پناهى جزء سایه خداوند نیست، در سایه و پناه خدا هستند:۱- مردى که زمینه ازدواج برادر مسلمانش را آماده نماید.۲- مردى که (به برادر مسلمانش خدمت کند.)۳- کسى که سر برادر مسلمانش را بپوشاند. ﴿وسائل الشیعه، ج ۲۰، ص ۴۶﴾
۷. منظور نظر حق
قال الامام الصادق علیه السلام:اربعة ینظر الله الیهم یوم القیامة:من اقال نادما او اغاث لهفان او اعتق نسمة او زوج عزبا.
چهار کس در قیامت مورد نظر پروردگارند:۱-آنکه چون طرف معامله پشیمان شود، معامله را برگرداند.۲- کسى که غم از دلى برگیرد.۳- کسى که بردهاى را آزاد کند.۴- کسى که بى همسران را به ازدواج درآورد. ﴿وسائل الشیعه، ج ۲۰، ص ۴۶﴾
۸. بهترین وساطت
قال امیرالمؤمنین على علیه السلام:افضل الشفاعات ان تشفع بین اثنین فى نکاح یجمع الله بینهما.
از بهترین شفاعتها، شفاعت بین دو نفر در امر ازدواج است تا اینکه خداوند آنان را مجذوب یکدیگر گرداند. ﴿تهذیب، ج ۷، ص ۴۰۵، وسائل الشیعه، ج ۲۰، ص ۴۵﴾
۹. ازدواج با دینداران
عن النبی صلى الله علیه و آله و سلم قال:من تزوج امراة لمالها وکله الله الیه، و من تزوجها لجمالها راى فیها ما یکره، و من تزوجها لدینها جمع الله له ذلک.
هر که با زنى به خاطر مالش ازدواج کند، خداوند او را به مال وى واگذار مىکند، و هر که با او به خاطر جمال و زیبائىاش ازدواج نماید، در او چیزى را که خوشایند او نیست، خواهد دید، و هر که با وى به خاطر دینش ازدواج کند، خداوند تمامى این مزایا را براى او جمع مىکند. ﴿وسائل الشیعه، ج ۱۴، ص ۳۱﴾
۱۰. دیدار قبل از وصلت
عن الصادق علیه السلام قال:لا باس بان ینظر الرجل الى المراة اذا اراد ان یتزوجها. ینظر الى خلفها و الى وجهها.
مانعى ندارد که مرد قامت و صورت زنى را که قصد ازدواج با او دارد، ببیند. ﴿وسائل الشیعه، ج ۲۰، ص ۸۸﴾
۱۱. دیدار عروس و داماد قبل از ازدواج
عن محمد بن مسلم قال: سالت ابا جعفر علیه السلامعن الرجل یرید ان یتزوج المراة، اینظر الیها؟ قال: نعم انما یشتریها باغلى الثمن.
محمد بن مسلم مىگوید: از امام باقر علیه السلام پرسیدم:مردى که مىخواهد با زنى ازدواج کند آیا حق دارد او را ببیند؟امام علیه السلام فرمود: آرى، چون در برابر آن بهاى سنگینى مىپردازد. ﴿وسائل الشیعه، ج ۲۰، ص ۸۸﴾
۱۲. سؤال از اوصاف
قال على علیه السلام:اذا اراد احدکم ان یتزوج فلیسال عن شعرها کما یسال عن وجهها فان الشعر احد الجمالین.
هر وقت یکى از شما، بخواهد، ازدواج کند، از اوصاف موى سر زن نیز سؤال کند همچنانکه از چگونگى رخسار او مىپرسد. چون که موى زن یکى از دو زیبایى (مو و صورت) اوست. ﴿من لا یحضره الفقیه، ج ۳، ص ۲۵۴﴾
۱۳. خواستگار مذهبى و خوش اخلاق
قال الامام الرضا علیه السلام:اذا خطب الیک رجل رضیت دینه و خلقه فزوجه و لا یمنعک فقره و…
هنگامى که مردى از شما خواستگارى کرد که از دین و اخلاق او راضى بودید به ازدواج با او رضایت دهید. و مبادا فقر او ترا از این رضایتباز دارد و… ﴿میزان الحکمة، ج ۴، ص ۲۸۰﴾
۱۴. داماد هم شان
قال النبی صلى الله علیه و آله و سلم:اذا جائکم الاکفاء فانکحوهن و لا تربصوا بهن الحدثان.
وقتى که اشخاص هم شان به خواستگارى دختران شما آمدند، به آنها دختر دهید و در کار آنها منتظر حوادث نباشید. ﴿نهج الفصاحه، ص ۳۷، ح ۱۹۳﴾
۱۵. عروس شایسته
قال رسول الله صلى الله علیه و آله و سلم:ما استفاد امرء فائدة بعد الاسلام افضل من زوجة مسلمة تسره اذا نظر الیها، تطیعه اذا امرها و تحفظه اذا غاب عنها فى نفسها و ماله.
پس از اسلام، هیچ نعمتى براى مرد بهتر از زن مسلمانى نیست که هر گاه به او بنگرد، مسرورش کند و هر گاه به او فرمان دهد، اطاعتش نماید و در غیاب او حافظ ناموس و مالش باشد. ﴿من لا یحضره الفقیه، ج ۳، ص ۲۵۵﴾
۱۶. دقت در انتخاب
قال الامام الصادق علیه السلام:انما المراة قلادة فانظر ما تتقلد.
زن همانا گردنبندى است، نیک بنگر که چه گردنبندى را به گردنت آویزان مىکنى. ﴿وسائل الشیعه، ج ۲۰، ص ۳۳﴾
۱۷. وصلت نکردن با خانواده ناشایست
عن النبى صلى الله علیه و آله و سلم قال:ایاکم و خضراء الدمن، قیل: یا رسول الله و ما خضراء الدمن؟ قال: المراة الحسناء فى منبت السوء.
بپرهیزید از سبزههایى که در مزبله مىروید. عرض شد: یا رسول الله! سبزههایى که در مزبله مىروید چیست؟ حضرت صلى الله علیه و آله و سلم فرمود: زن زیبایى که در خانواده پست و ناشایست پرورش یافته باشد. ﴿من لا یحضره الفقیه، ج ۳، ص ۲۵۶، مکارم الاخلاق، ص ۲۰۵﴾
۱۸. ازدواج با دوشیزگان
قال رسول الله صلى الله علیه و آله و سلم:تزوجوا الابکار فانهن اعذب افواها و ارتق ارحاما و اسرع تعلما و اثبت للمودة.
با دختران باکره ازدواج کنید زیرا که دهان آنان شیرین و رحمشان مناسبتر است و زود چیزى را یاد مىگیرند و محبتشان پایدارتر است. ﴿بحار الانوار، ج ۱۰۳، ص ۲۳۷﴾
۱۹. رضایت داماد
سئل عن الصادق علیه السلام:انى ارید ان اتزوج امراة و ان ابوى اراد غیرها. قال: تزوج التى هویت ودع التى هوى ابواک.
من مىخواهم با زنى ازدواج کنم ولى پدر و مادرم مایلند با دیگرى ازدواج کنم. امام علیه السلام فرمود: با زنى که خودت مایل هستى ازدواج کن، و زنى را که پدر و مادرت [بدون رضایت تو] انتخاب کردهاند، رها کن. ﴿تهذیب، الاحکام، ج ۷، ص ۳۹۲﴾
۲۰. سهولت خواستگارى
قال رسول الله صلى الله علیه و آله و سلم:ان من یمن المراة تیسیر خطبتها.
از نشانههاى برکت زن آن است که خواستگاریش بى تکلف و آسان انجام گیرد. ﴿کنز العمال، ج ۱۶، ص ۳۲۲، ح ۴۴۷۲۱﴾
21. آداب خواستگارى
قال النبی صلى الله علیه و آله و سلم: لا یخطب احدکم على خطبة اخیه.
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله و سلم فرمود: هیچ یک از شما زنى را که دیگرى خواستگارى مىکند، خواستگارى نکند. [تا اینکه با او ازدواج کند و یا اینکه منصرف شود. اگر منصرف شد خواستگاریش بلامانع است.] ﴿صحیح مسلم، ج 2، ص 1034، ح 56﴾
۲۲. خواستگار شرابخوار
قال رسول الله صلى الله علیه و آله و سلم:شارب الخمر لا یزوج اذا خطب.
شرابخوار اگر تقاضاى ازدواج کرد قبول نکنید. ﴿وسائل الشیعه، ج ۲۰، ص ۷۹﴾
۲۳. مراسم عروسى در شب
قال الامام الرضا علیه السلام:من سنته [رسول الله صلى الله علیه و آله و سلم]التزویج باللیل، لان الله تعالى جعل اللیل سکنا و النساء انما هن سکن.
مراسم عروسى در شب، سنت پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله و سلم است، چرا که خداوند شب را مایه آرامش قرار داده و زن هم آرامش خاطر است. ﴿وسائل الشیعه، ج ۲۰، ص ۹۱﴾
۲۴. سور عروسى
قال النبى صلى الله علیه و آله و سلم:لا ولیمة الا فى خمس: عرس او خرس او عذار او وکار او رکاز.
سور و ولیمه در پنج مورد است:۱- عروسى ۲- تولد اولاد ۳- ختنه کردن نوزاد ۴- خریدن خانه ۵- بازگشت از سفر مکه. ﴿من لا یحضره الفقیه، ج ۳، ص ۲۶۳﴾
۲۵. ولیمه در عروسى
قال الامام الصادق علیه السلام:ان رسول الله صلى الله علیه و آله و سلم حین تزوج میمونة بنت الحارث اولم علیها و اطعم الناس الحیس.
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله و سلم در هنگام تزویج «میمونه» دختر «حارث» ولیمه داد و با غذاى معجون خرما از حاضرین پذیرایى فرمود. ﴿فروع کافى، ج ۵، ص ۳۶۸٫﴾
۲۶. طعام دادن در عروسى
قال رسول الله صلى الله علیه و آله و سلم:ان من سنن المرسلین الاطعام عند التزویج.
سور دادن و اطعام در ازدواج، از سنت پیامبران است. ﴿فروع کافى، ج ۵،ص ۳۶۷﴾
۲۷. برترین زنان امت
قال رسول الله صلى الله علیه و آله و سلم:افضل نساء امتى اصبحهن وجهان و اقلهن مهرا.
بهترین زنان امت من زنانى هستند که خوشروتر و مهریه ایشان کمتر باشد. ﴿من لایحضره الفقیه، ج ۳، ص ۲۵۲﴾
۲۸. کمى مهریه برکت زن
قال الامام الصادق علیه السلام:ان من برکة المراة قلة مهرها.
از برکات زن کمى مهریه اوست. ﴿من لا یحضره الفقیه، ج ۳، ص ۲۵۴﴾
۲۹. سنگینى مهریه
قال امیرالمؤمنین على علیه السلام:لا تغالوا بمهور النساء فتکون عداوة.
مهریه زن ها را سنگین نگیرید که موجب کدورت و دشمنى گردد. ﴿وسائل الشیعه، ج ۱۵، ص ۱۱﴾
۳۰. جهیزیه بى منت
قال رسول الله صلى الله علیه و آله و سلم:لو ان جمیع ما فى الارض من ذهب و فضة حملته المراة الى بیت زوجها ثم ضربت على راس زوجها یوما من الایام، تقول: من انت؟ انما المال مالى، حبط عملها و لو کانت من اعبد الناس الا ان تتوب و ترجع و تعتذر الى زوجها.
اگر تمام چیزهایى که در روى زمین از طلا و نقره وجود دارد و زن آنها را به خانه شوهرش بیاورد. آنگاه یک روز از روزها بر سر شوهرش منتبگذارد و بگوید تو کیستى؟ این اموال مال من است. در این صورت اجر و عمل زن از بین مىرود اگر چه از عابدترین مردم باشد. مگر اینکه توبه کند و برگردد و از شوهرش عذرخواهى کند. ﴿مکارم الاخلاق، باب ۸، ص ۲۰۲﴾
۳۱. مهریه چیست؟
عن ابى جعفر علیه السلام قال:الصداق ما تراضیا علیه من قلیل او کثیر فهذا الصداق.
مهریه همان چیزى است که طرفین بر آن توافق مىکنند، کم باشد یا زیاد. ﴿فروع کافى، ج ۵، ص ۳۷۸﴾
۳۲. ندادن مهریه
عن ابى عبدالله علیه السلام قال:من امهر مهرا ثم لا ینوى قضاءه کان بمنزلة السارق.
کسى که مهریه اى (براى زن قرار دهد) و قصدش این باشد که به او ندهد او همانند دزد است. ﴿فروع کافى، ج ۵، ص، ۳۸۳٫﴾
۳۳. خانه دوست داشتنى
قال الامام الصادق علیه السلام:ان الله یحب البیت الذی هو العرس.
خداوند خانه اى را که در آن عروسى انجام گرفته، دوست مىدارد. ﴿وسائل الشیعه، ج ۲۲، ص ۷﴾
۳۴. بیدارى در شب عروسى
قال رسول الله صلى الله علیه و آله و سلم:لا سهر الا فى ثلاث: متهجد بالقرآن، او فى طلب العلم، او عروس تهدى الى زوجها.
شب بیدارى روا نیست، مگر در سه مورد:۱-تلاوت قرآن.۲-تحصیل علم.۳-بردن عروس به خانه داماد. ﴿وسائل الشیعه، ج ۲۰، ص ۹۲﴾
۳۵. بدرقه عروس
امر النبی صلى الله علیه و آله و سلم بنات عبدالمطلب و نساء المهاجرین و الانصار: ان یمضین فى صحبة فاطمة علیها السلام و ان یفرحن و یرجزن و یکبرن و یحمدن و لا یقلن ما لا یرضى الله.
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله و سلم امر فرمود، دختران عبدالمطلب و زنان مهاجر و انصار در شب عروسى حضرت فاطمه علیها السلام به همراه او بروند و شادى کنند، شعر و سرود بخوانند، تکبیر و حمد بگویند. و از گفتن حرفهایى که خدا بدان راضى نیست، بپرهیزند. ﴿مستدرک الوسائل، ج ۱۴، ص ۱۹۸﴾
۳۶. زفاف و مهمانى
عن الصادق علیه السلام قال:زفوا عرائسکم لیلا و اطعموا ضحى.
مراسم عروسى را در شب و مهمانى را در روز انجام دهید. ﴿من لا یحضره الفقیه، ج ۳، ص ۲۶۲﴾
۳۷. دعاى شب زفاف
قال الصادق علیه السلام:اذا دخلت علیک اهلک فخذ بناصیتها و استقبل بها القبلة و قل: اللهم… فان قضیت لى منها ولدا فاجعله مبارکا سویا.
چون همسرت به خانه تو آمد، دستبر پیشانیش بگذار، و رو به قبلهاش برگردان و [دعا کن و] بگو: خداوندا!… اگر از این همسرم، فرزندى براى من تقدیر نمایى، فرزند مبارک و سالم عنایت فرماى. ﴿من لا یحضره الفقیه، ج ۳، ص ۲۶۳﴾
۳۸. هفته عروسى
سئل عن ابى عبدالله علیه السلام فى الرجل یتزوج البکر، قال:یقیم عندها سبعة ایام.
از امام صادق علیه السلام سؤال شد در مورد مردى که با دختر باکره اى ازدواج مىکند، امام علیه السلام فرمود:شوهر یک هفته در پیش او باشد. ﴿وسائل الشیعه، ج ۲۱، ص ۳۳۹﴾
۳۹. آب دادن زن به شوهر
قال الامام الکاظم علیه السلام:ما من امراة تسقى زوجها شربة من ماء الا کان خیرا لها من عبادة سنة.
هر زنى که به شوهرش قدرى آب آشامیدنى بدهد، پاداش آن از عبادت یک ساله بالاتر است. ﴿وسائل الشیعه، ج ۲۰، ص ۱۷۲﴾
۴۰. محبت به زن
قال الامام الصادق علیه السلام:العبد کلما ازداد للنساء حبا ازداد فى الایمان فضلا.
هر چه محبت مرد بر زن بیشتر گردد، بر فضیلت ایمانش افزوده مىشود. ﴿من لا یحضره الفقیه، ج ۳، ص ۲۵۱﴾