عیب جوئى از دیگران و در پی لغزش مؤمنان بودن در اسلام بشدت مورد نکوهش بوده و از ان نهی می شود، همچنین عواقب سوئی برای آن بیان شده است که عقل سیلم را از چنین عملی باز می دارد.
حضرت باقر و حضرت صادق علیهما السلام فرمودند: «نزدیکتر چیزى که بنده به کفر دارد این است که با مردى عقد برادرى در دین بسته باشد و لغزشها و خطاهاى او را شماره کند که روزى او را به آنها سرزنش کند.»
حضرت امام صادق (ع) می فرمایند: «رسول خدا (ص) فرموده است: «اى گروهى که به زبان اسلام آورده و به دلش ایمان نرسیده (و پیوست نشده) مسلمانان را نکوهش نکنید، و از عیوب آنان جستجو نکنید، زیرا هر که عیوب آنها را جستجو کند، خداوند عیوب او را دنبال کند، و هر که خداوند عیبش را دنبال کند رسوایش کند گرچه در خانهاش باشد.»
و از حضرت باقر (ع) نیز مانند این حدیث روایت شده است.
حضرت صادق (ع) همچنین می فرمایند: «دورترین بنده از خدا آن کس است که با مردى برادرى کند و لغزش هاى او را بر او نگهدارى کند که روزى بر آنها سرزنشش کند.»
علاوه بر این، در روایات ائمه معصومین علیهم السلام از سرزنش کردن دیگران نیز نهی و این عمل نکوهش می شود.
چنان که امام صادق (ع) می فرمایند: «هر که مؤمنى را سرزنش کند، خدا او را در دنیا و آخرت سرزنش کند.»
همچنین، ایشان می فرمایند: «رسول خدا (ص) فرموده است: «هر که کار زشتى را فاش کند چون کسى است که آن را انجام داده، و هر که مؤمنى را به چیزى سرزنش کند نمیرد تا مرتکب آن شود.»
و از امام صادق (ع) است که فرمودند: «هر که مؤمنى را دیدار کند به چیزى که او را سرزنش کند، خداوند او را در دنیا و آخرت سرزنش کند.»
جالب آنکه اسلام و ائمه معصوم (ع) به این حد بسنده نکرده و از شماتت دیگران و شادکامى به گرفتارى مؤمنان نیز نهی کرده اند و آثار سوء آن را تصریح کرده اند.
ابان بن عبدالملک از امام صادق (ع) حدیث کند که آن حضرت (ع) فرمودند: «در گرفتارى برادر (دینى) خود اظهار شادى و شماتت مکن تا (در نتیجه) خداوند به او ترحم کند و آن گرفتارى را به سوى تو بگرداند.» و نیز فرمودند: «هر کس به مصیبتى که به برادر (دینیش) رسیده شادکام شود از دنیا نرود تا خودش گرفتار آن شود.»
