حجت الاسلام والمسلمین هادی الیاسی، کارشناس مذهبی، درمورد شخصیت شناسی حضرت معصومه (س) و آثار و برکات هجرت حضرت فاطمه معصومه (س) به قم بیان کرد: حرکت حضرت معصومه (س) و هجرتشان به قم برکات متعددی داشته است و دارد و در طول بیش از این هزار سال، مردم قم و جامعه تشیّع، این برکات را دیده اند و در این میان، انگیزه‌های مختلفی برای هجرت حضرت معصومه (س) وجود دارد که یکی از آن‌ها تحمل نکردن دوری از امام و مقتدای خود بوده است چراکه حضرت معصومه (س) بعد از پدر بزرگوارشان به مدت هجده سال در سایه محبت برادرشان، امام رضا (ع) پرورش پیدا کردند که امام و حجت خدا بودند و هستند و به همین دلیل، حضرت معصومه (س) نتوانستند دوری از امام رضا (ع) را تحمل کنند.
به گفته این کارشناس مذهبی، طبق برخی از نقل ها، سه ماه بعد از هجرت امام رضا (ع)، حضرت معصومه (س) هم هجرت کردند و بدنبال آن، برخی از افراد گفتند که شاید تبلیغ رسالت رضوی، اعلام مظلومیت امام رضا (ع) یا آشکار کردن چهره نفاق عباسیان و... از جمله دلایل هجرت حضرت معصومه (س) به شمار می‌آیند.
حجت الاسلام الیاسی ادامه داد: گفته شده است که حضرت معصومه (س) برای دیدار برادر بزرگوارشان، امام رضا (ع) و رضایت ایشان و عده‌ای دیگر گفتند که به دلیل دریافت نامه‌ای از امام رضا (ع)، حضرت معصومه (س) به سمت قم حرکت کردند و پس از آن، کاروانی متشکل از چهارصد نفر را تشکیل دادند و از مدینه حرکت کردند و ابتدا به بصره و سپس به کوفه، کربلا و بغداد رفتند و حرم‌هایی که در مسیر بود را زیارت کردند و هجده سال از شهادت امام موسی بن جعفر (ع) گذشته بود که حضرت معصومه (س)، این مسیر را طی کردند تا وارد ایران شدند و از مسیر کرمانشاه و همدان به سمت ساوه رفتند و در این قسمت نوشته شده است که عاملان حکومت از هجرت حضرت معصومه (س) خبردار شدند.
این کارشناس مذهبی افزود: گفته شده است پس از حرکت حضرت معصومه (س) از بغداد به سمت ایران، حکومت باخبر شد که حضرت معصومه (س) به سمت امام رضا (ع) درحال حرکت بودند و درواقع، این کار، مورد پسند حکومتی نبود که دوست داشت امام رضا (ع) را در پرده‌ای از غربت و به دور از علویان و شیعیان نگه دارد و در واقع، این موضوع حساسیت برانگیز بود.
به گفته حجت الاسلام الیاسی، در برخی از کتاب‌ها نقل شده است که کاروان حضرت معصومه (س) به نزدیکی شهر ساوه که رسید موردتعرض قرار گرفت و عده‌ای از اطرافیان حضرت (ع) به شهادت رسیدند؛ به طوری که برخی از کتاب ها، اسامی برادرها، برادرزاده‌ها و دیگر اشخاص این کاروان را نوشتند و اعلام کردند که در میان آن ها، از سادات و فرزندان امام موسی کاظم (ع) و دیگر علویانی که در کنار حضرت معصومه (س) بودند به شهادت رسیدند و با توجه به این که در آن زمان، بیشتر شیعیان در قم زندگی می‌کردند خبر به قم رسید و عده‌ای به سرپرستی موسی بن خزرج که از اصحاب امام رضا (ع) بودند برای حمایت حرکت کردند.
او بیان کرد: کاروان حضرت معصومه (س) موردتعرض قرار گرفت و کتاب‌های متعددی به درگیری کاروان حضرت (س) با افراد حکومتی اشاره کردند و وقتی موسی بن خزرج، بزرگ اشعریون برای دفاع راهی شد که آن موقع، جنگ و درگیری‌ها تمام شده بودند و او هم از حضرت معصومه (س) درخواست کرد تا به قم تشریف ببرند و حضرت معصومه (س) هم پرسیدند که تا قم چقدر راه است؟ گفت: ده فرسخ و حضرت (س) فرمودند: مرا به قم ببرید. زیرا از پدرم شنیدم که شهر قم، مرکز شیعیان ماست و پس از آن، با اجلال و احترام، حضرت معصومه (س) را به سمت قم بردند.
به گفته حجت الاسلام الیاسی، حضرت معصومه (س) در مکانی به نام بیت النور بود که بعدها، مدرسه علمیه‌ای تحت عنوان ستیّه در آن جا بود که سِتّی در لغت به معنای بانو و خانم است و این مدرسه را به دلیل این که حضرت معصومه (س) در آن جا اسکان داشتند، ستّیه نامیدند و نوشتند بعداً، اطراف اتاق و حجره‌ای که حضرت معصومه (س) بودند حجره‌های طلاب علوم دینی قرار گرفت که به مدرسه ستّیه معروف شد و حضرت (س) در بیت النور که محل حضور موسی بن خزرج بود، توقف کردند و نتوانستند به برادرشان امام رضا (ع) برسند. زیرا طبق نقل قول هایی، حضرت معصومه (ع) را مسموم کرده و به همین دلیل، ایشان در این ایام، در بستر بیماری قرار گرفته بودند و پس از هفده روز، در دهم ربیع الثانی سال ۲۰۱هجری به شهادت رسیدند که مرقد حضرت معصومه (س) در آن زمان، قبرستان یا باغ بابلانی و از املاک موسی بن خزرج بوده است که حضرت (ع) را از همان میدان تا مکان فعلی تشییع کردند و به خاک سپردند.
