با توجه به اینکه بیش از ۷ سال است که عمره مفرده متوقف شده است، بسیاری از مشتاقان زیارت مسجدالنبی (ص) در مدینه منوره و مسجدالحرام در مکه مکرمه، خواستار برقراری سفرهای زیارتی به سرزمین وحی و آغاز ثبت‌نام حج تمتع در بانک‌ها هستند.
توقف روابط سیاسی با عربستان از سال ۹۴
سفر زیارتی به سرزمین وحی با قطع روابط سیاسی ایران و عربستان از سال ۹۴ متوقف شد و در سال‌های اخیر با وجود میانجی‌گری عراق، همچنان ایران و عربستان برای برقراری روابط سیاسی به توافق نرسیده‌اند.
| سال | تعداد حجاج ایرانی |
| ۱۳۹۵ | - |
| ۱۳۹۶ | ۷۹ هزار و ۷۰۰ نفر |
| ۱۳۹۷ | ۸۲ هزار و ۸۰۰ نفر |
| ۱۳۹۸ | ۸۷ هزار و ۵۰۰ نفر |
| ۱۳۹۹ | - |
| ۱۴۰۰ | - |
| ۱۴۰۱ | ۳۹ هزار و ۶۳۵ نفر |
تعداد حجاج ایرانی پس از توقف روابط سیاسی با عربستان
ازسرگیری سفر حج بدون داشتن روابط سیاسی با سعودی‌ها
با این حال، با مذاکرات مسؤولان سازمان حج و زیارت و بعثه مقام معظم رهبری، از سال ۹۶ سفر حج تمتع برقرار شد و هر سال هزاران ایرانی در مناسک حج تمتع شرکت می‌کنند. اما به دلیل اینکه طرف سعودی هنوز با همه شروط ایران برای برقراری عمره مفرده موافقت نکرده است، خبری از عمره مفرده برای زائران کشورمان نیست.
در سال‌های گذشته که مسؤولان کشورمان به حج تمتع مشرف می‌شدند، با توجه به اینکه ایام حج تنها فرصت برای مذاکره به منظور برقراری عمره مفرده بود و فقط در همین ایام مسؤولان حج کشورمان در عربستان حضور داشتند، جلساتی با مسؤولان حج عربستان برگزار می‌کردند.
آمادگی عربستان برای پذیرش عمره‌گزاران ایرانی و شروط ایران برای برقراری عمره
در سال‌های قبل از شیوع کرونا نیز طرف سعودی آمادگی لازم به منظور پذیرش عمره‌گزاران ایرانی را داشت و نسبت به حضور ایرانیان در سرزمین وحی رغبت نشان می‌داد. اما با توجه به لزوم حفظ سلامت زائران کشورمان، مسؤولان ایرانی برای برقراری عمره مفرده چند شرط گذاشتند؛ به طوری که علاوه بر حفظ سلامت، امنیت، کرامت و عزت زائران ایرانی، حمایت کنسولی از زائران و استقرار نیروهای کنسولی ایران در قالب دفتر حافظ منافع نیز مورد نظر قرار گرفت که البته طرف سعودی این شرط‌ها را پذیرفت.
آنچه مانع برقراری عمره مفرده و تشرف زائران ایرانی به سرزمین وحی شد، شرط لغو قوانین سختگیرانه برای ورود اتباع عربستانی به ایران بود که سعودی‌ها همچنان نسبت به این شرط واکنش مثبتی نشان نداده و مخالف آن هستند. بر همین اساس، سفرهای زیارتی به عربستان متوقف است و هیچ زائر ایرانی چه به صورت انفرادی و چه به صورت کاروانی امکان تشرف به سرزمین وحی و زیارت خانه خدا را ندارد.
مسؤولان حج و زیارت برای برقراری عمره در ایام حج تمتع امسال مذاکره نکردند
البته پیش‌بینی می‌شد که امسال هم در ایام حج تمتع مسؤولان حج و زیارت کشورمان موضوع برقراری عمره مفرده را به صورت جدی‌تری دنبال کنند و جلساتی نیز با طرف سعودی داشته باشند. اما در اخبار حج تمتع خبری از برگزاری جلسات با سعودی‌ها و رایزنی به منظور برقراری عمره مفرده شاهد نبودیم و اگر هم چنین جلساتی برگزار شد، اطلاع‌رسانی از سوی سازمان حج و زیارت صورت نگرفت.
با این وجود، سیدصادق حسینی، رئیس سازمان حج و زیارت پس از بازگشت از حج تمتع درباره وضعیت برقراری عمره مفرده عنوان کرد: «از سرگیری سفرهای عمره منوط به حمایت کنسولی از زائران کشورمان است و در حال حاضر سفارتخانه یا دفتر کنسولی در عربستان نداریم. در صورتی که حمایت کنسولی محقق شود، منعی برای سفرهای عمره وجود ندارد».
تشرف زائران ایرانی به سرزمین وحی بدون حمایت کنسولی امکان‌پذیر نیست
حمایت کنسولی هم با حضور تیم وزارت خارجه در عربستان و برقراری روابط سیاسی با طرف سعودی ممکن است و به این ترتیب تا زمانی که روابط سیاسی به عربستان برقرار نشود، یا اینکه مسؤولان حج و زیارت کشورمان خطرات احتمالی برای زائران کشورمان را بدون حضور تیم کنسولی بپذیرند، سفر عمره مفرده امکان‌پذیر نیست و باید حدود ۶ میلیونی ایرانی منتظر باشند.
افزایش احتمال بروز مشکلات برای زائران در عربستان بدون حمایت کنسولی
البته نبود روابط سیاسی با عربستان یا حتی حمایت‌های کنسولی و حضور سفیر ایران در این کشور، مشکلات زیادی را به همراه می‌آورد. همانطور که در حج تمتع امسال هم چند حاجی به بهانه‌های مختلف از سوی نیروهای امنیتی عربستان بازداشت و زندانی شدند و حتی یکی از آنها همچنان در زندان سعودی است و با توجه به نبود روابط سیاسی و نداشتن سفیر در این کشور، روند رهایی این حاجی با وجود تلاش‌های وزارت امور خارجه و سایر نهادها به کُندی پیش می‌رود.
علاوه بر این، تا زمانی که روابط سیاسی دو کشور بهبود پیدا نکند، نمی‌توان انتظار لغو ویزای بین آن دو کشور را داشت. همانطور که ویزای ایران و عراق هم با وجود روابط حسنه بین دو کشور به تازگی لغو شده است.
هم‌اکنون حدود ۶ میلیون ایرانی در انتظار برقراری عمره مفرده و یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر نیز در نوبت حج تمتع هستند که با توجه به تعداد بالای متقاضیان سفر به سرزمین وحی و توقف عمره مفرده و حتی محدودیت در سهمیه ایران برای حج تمتع نسبت به تقاضای بالا، امکان ثبت‌نام از زائران وجود ندارد و باید انهایی که در نوبت انتظار هستند، در مرحله نخست اعزام شوند.
