راهکارهای امام هادی (ع) برای مقابله با مشکلات زندگی

حجت‌الاسلام و المسلمین معین شرافتی کارشناس و پژوهشگر مذهبی، درباره عظمت و جایگاه ماه رجب گفت: ماه رجب بهترین زمان برای آشنایی بیشتر با اسلام ناب محمدی است. ماهی که نقطه اتصال نبوت، امامت و ولایت محسوب می‌شود. روز‌های زیادی در این ماه اختصاص به ائمه اطهار دارد؛ به عنوان مثال عید مبعث که آغاز دوران نبوت خاتم المرسلین است.

وی افزود: روز سوم ماه رجب هم مصادف با شهادت امام هادی (ع) ذکر شده است؛ ایشان در عمر چهل و دو ساله خویش، سی و سه سال زعامت و امامت شیعیان را بر عهده داشته و با خلفای زیادی از بنی عباس هم عصر بودند. امام هادی (ع) در دوران امامت خویش با فشار‌ها و تهدید‌های بسیاری از جانب حکومت ظالمان روبرو شدند؛ تا جایی که ایشان را از مدینه تبعید و در سامرا (شهری کاملا نظامی) جای دادند، اما همه این سختی‌ها، اذیت‌ها و آزار‌های حکومت عباسی نتوانست این امام بزرگوار را از تلاش برای هدایت مردم و بیان حقایق باز دارد.

این کارشناس مذهبی در ادامه درباره دو ویژگی مهم از سبک زندگی امام هادی (ع) گفت: در سبک زندگی امام هادی (ع) دو نکته بسیار حائز اهمیت است. اولین آن‌ها مقاومت و روحیه استقامت اوست. فعالیت‌های ایشان در مدینه به گونه‌ای بود که بریحه امام جماعت مکه و مدینه از طرف حاکمیت آن دوران، به متوکل عباسی نامه نوشت و گفت: «اگر مکه و مدینه را می‌خواهی، علی بن محمد را از آنجا بیرون کن؛ زیرا او مردم را به سوی خود دعوت می‌کند و شمار زیادی را دور خود جمع کرده است.» در این فراز هم به خوبی مظلومیت امام هادی آشکار می‌شود و هم میزان فعالیت و تأثیرگذاری ایشان. به همین دلیل حاکمیت حتی اجازه نداد، نوه رسول خدا در کنار قبر جد بزرگوار خود و در مسجد الحرام به عنوان امام جماعت مشغول باشد و از افرادی استفاده می‌کرد که هم از بعد معنوی و هم نسبی، هیچ ربطی به پیامبر و اسلام ناب نداشتند.

حجت الاسلام شرافتی ادامه داد: از طرف دیگر امام نیز با وجود تمام مشکلات به فعالیت‌های خویش با قدرت و قوت پرداختند؛ تا جایی که حاکمیت هزینه تبعید امام را به جان خرید و وقتی دید امام قابل تحمل نیست و نمی‌تواند سد مقاومت ایشان را در هم بشکند و در مقابل امام ایستاد. امام هادی (ع) هم ظلم ستیزی و هم مقاومت را مبتنی بر قرآن کریم پیش می برد؛ پس به هیچ عنوان اهل مذاکره و سازش با ظالم نبود و در مسیر حق و درستی، تمام تلاش خویش را به کار می‌گرفت.

وی توضیح داد: آن چیزی که قرآن کریم از همه مسلمانان می‌خواهد، همین استقامت و مقاومت است. خداوند استقامت در راه حقیقت را از قبول و شروع آن با اهمیت‌تر ذکر کرده و فرموده است: إِنَّ الَّذینَ قالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَیْهِمُ الْمَلائِکَةُ أَلاَّ تَخافُوا وَ لا تَحْزَنُوا وَ أَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتی‌ کُنْتُمْ تُوعَدُونَ؛ «به یقین کسانی که گفتند پروردگار ما خداوند یگانه است، سپس استقامت کردند، فرشتگان بر آنان نازل می‌شوند که نترسید و غمگین مباشید و بشارت باد بر شما آن بهشتی که به شما وعده داده شده است»

این پژوهشگر مذهبی گفت: نکته دوم در زندگی امام هادی (ع) مجاهدت و تلاش ایشان با تمام قواست. متأسفانه ما با سختی‌ و تلخی و مرارت‌ها روبرو می‌شویم و زود دست از کار می‌کشیم و نا امید می‌شویم. زود گمان می‌کنیم تمام تلاش خود را کرده ایم و دیگر کاری از دست ما ساخته نیست. کم کاری خود را به شرایط موجود پیوند می‌زنیم و دیگران را مقصر جلوه می‌دهیم. در حالی که زندگی امام هادی (ع) به زیبایی نشان می‌دهد که مؤمن حقیقی تا چه حد باید کوشا باشد.

وی افزود: سامرا شهری کاملاً نظامی بود. حکومت عباسی در اصل آنجا را برای سکونت سربازان و افسران نظامی تأسیس کرده بود. افرادی که از ترکستان، سمرقند، مغولستان و آسیای شرقی به خدمت گرفته شده بودند و در آنجا به همراه خانواده زندگی می‌کردند. این‌ها تنها به نظامی گری به عنوان یک شغل نگاه می‌کردند و با کمترین اطلاعات دینی روزگار می‌گذراندند. آن‌ها از آنجا که تنها با نسخه دلخواه حکومت از اسلام روبرو شده بودند، هیچ معرفتی نسبت به اسلام ناب و مقام ولایت نداشتند. با این حال مشاهده می‌کنیم امام بیست سال در چنین فضایی تبعید بودند.

حجت‌الاسلام شرافتی ادامه داد: باید بدانیم دشمن هیچگاه در مقابله با ما کوتاه نخواهد آمد و تنها چیزی که امکان دارد، تغییر تاکتیک است نه چیز دیگر؛ پس باید با تلاش حداکثری و نهایت توان ممکن به مقابله با آن‌ها بپردازیم و از هر تهدیدی به عنوان فرصت استفاده کنیم.

این کارشناس مذهبی به راهکار امام هادی (ع) در مقابله با عباسیان پرداخت و گفت: امام چه در بیان حقایق، چه در مناظرات و گفت و گو با اهل باطل، چه در مبارزه با عقاید انحرافی و چه در مقام مخالفت با دستگاه حاکم و مبارزات سیاسی همیشه تمام تلاش خویش را به کار بردند و اهل استقامت کامل بودند؛ چرا که دنیا را به عنوان بازاری نگاه می‌کردند که در تمام لحظات و نفس کشیدن‌ها افراد در حال تجارت در آن هستند. حضرت هادی در حدیثی نورانی و تشبیهی جامع و کامل فرمودند: إنّما الدُّنیا سوقٌ رَبِحَ فیها قَومٌ و خَسِرَ آخَرُونَ؛ دنیا مانند بازاری است که عده‌ای در آن سود می‌برند و عده‌ای دیگر به خسران می‌افتند.

حجت الاسلام شرافتی در پایان گفت : وقتی کسی چنین دیدگاه و جهان بینی داشته باشد، به هیچ عنوان دچار کم کاری نمی‌شود و دست از استقامت بر نمی‌دارد. او حتی از شهادت و ترور هم نمی‌ترسد؛ چون دنبال تجارتی بدون ضرر و زیان است. امید اینکه مانند ائمه اطهار علیهم السلام چنین نگاهی به دنیا داشته باشیم و برای کسب معارف، غواصی در دریای معرفت، پیروی از امامت و دفاع از ولایت و مقابله با دشمنان خدا و دشمنان دین الهی از هیچ تلاشی دریغ نکنیم و در این مسیر اهل استقامت باشیم.