«تنها یک گوزن، یک قوچ و دو بچه شیر در باغ‌وحش خرم‌آباد تلف‌شده‌اند» این اظهارات متولیان امر در دامپزشکی لرستان است که بعد از رسانه‌ای شدن موجب ابراز نگرانی فعالان محیط‌زیست شد.
مرگ گونه‌های مختلف جانوری در باغ‌وحش خرم‌آباد هر بار که به سر خط رسانه‌ها می‌رود بعد از مدتی تب آن فروکش می‌کند تا با مرگ جانور دیگری دوباره موضوع داغ شده و مسئولان کاسه چه کنم دست بگیرند.
بعد از مرگ یک قوچ در باغ‌وحش خرم‌آباد، مرگ یک گوزن زرد باردار افکار عمومی را به سمت وضعیت باغ‌وحش خرم‌آباد سوق داد، چندی بعد هم دو توله شیر در باغ‌وحش جان خود را از دست دادند، اما گویا برخی با گره زدن وضعیت این باغ‌وحش به مسائل حاشیه‌ای اجازه ورود کارشناسی به این مقوله را نمی‌دهند.
در جریان مرگ یکی ازاین‌گونه‌های جانوری استاندار لرستان دستور بررسی وضعیت باغ‌وحش خرم‌آباد را به اداره کل بازرسی استانداری داد اما هیچ‌گاه این گزارش برای اطلاع اصحاب رسانه منتشر نشد.
همچنین در بازه‌ای معاونت عمرانی استانداری لرستان از سوی مدیریت ارشد استان مأمور رسیدگی به وضعیت این باغ‌وحش شد تا محمد اصلانی با تشکیل جلسات مختلف اقدام به رایزنی با شهرداری خرم‌آباد برای مدیریت باغ‌وحش خرم‌آباد کند، اما این جلسات و رایزنی‌ها ماه‌ها است که ادامه دارد و هنوز تصمیم قطعی در این رابطه گرفته نشد.
این وضعیت در حالی است که در آخرین اظهارات پس از انتقادات مسئولان محیط‌زیست استان لرستان، رضا حاصلی یکی از اعضای شورای شهر خرم‌آباد هم خبر از شرایط بد حیوانات در باغ‌وحش خرم‌آباد داده است.
به گفته مدیرکل حفاظت و مدیریت شکار و صید سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور ۷۰ مجموعه شامل باغ‌وحش، باغ پرندگان و مراکز نگهداری حیوانات در سطح کشور وجود دارد که با دستورالعمل سخت‌گیرانه سازمان محیط‌زیست در خصوص باغ‌های وحش تنها ۱۵ مجموعه در سطح کشور مجوزهای لازم را دریافت کرده‌اند.
باغ‌وحش خرم‌آباد در بدترین جای ممکن احداث‌شده است
محسن تیزهوش کارشناس محیط‌زیست لرستان در این رابطه در گفتگو با خبرنگار مهر بابیان اینکه بحث‌های مربوط به باغ‌وحش‌ها چندین دهه بوده که در کل دنیا مطرح است اظهار داشت: باغ‌وحش‌ها یا پارک‌های حیات‌وحش با اهداف مختلفی در دنیا ایجاد شده‌اند که یکی از آنها بحث آموزش مردم به‌خصوص بچه‌ها در مواجهه با حیات‌وحش است.
وی بابیان اینکه این بدترین روش برای آموزش مواجه با حیات‌وحش بوده و باغ‌وحش نه‌تنها باعث آسیب به زنجیره تنوع زیستی دنیا می‌شود بلکه در کنار آن حقوق مربوط به حیوانات نیز زیر سؤال می‌رود گفت: این در حالی است که با نگهداری حیوانات در باغ‌وحش‌ها حقوق اولیه و طبیعی برای زندگی آنها رعایت نمی‌شود.
این کارشناس محیط‌زیست لرستان با اشاره به فضای محدود و نامناسب در باغ‌وحش برای حیوانات، رفتارهای خشونت‌آمیز، دادن غذاهایی خارج از ضوابط به حیوانات از سوی بازدیدکنندگان و ... گفت: این عوامل و موارد در باغ‌وحش‌ها دیده می‌شود و به این دلیل احداث باغ‌وحش کار غلطی بوده چراکه با این اقدام با احساس و موجودیت زیستمند بازی می‌شود.
تیزهوش در ادامه سخنان خود به باغ‌وحش خرم‌آباد اشاره کرد و گفت: متأسفانه باغ‌وحش خرم‌آباد در بدترین جای ممکن احداث‌شده و شیب این منطقه مناسب باغ‌وحش و حتی بازدیدکنندگانی که به آنجا می‌روند نیست.
وی عنوان کرد: همچنین متأسفانه فضای بسیار محدودی برای موجودات در نظر گرفته‌شده و حیواناتی که آسیب‌دیده و یا به دست محیط‌زیست رسیده به این باغ‌وحش که مکانی مناسب نبوده انتقال پیدا می‌کند.
وی بابیان اینکه بسیاری از حیوانات در باغ‌وحش خرم‌آباد آسیب‌دیده‌اند گفت: به‌عنوان مثل چند وقت پیش توله خرس‌ها در این باغ‌وحش از بین رفتند و بعدازآن نیز گوزن‌های زرد، و حیوانات یکی پس از دیگری در این باغ‌وحش از بین می‌روند.
این کارشناس محیط‌زیست لرستان بابیان اینکه هیچ‌گاه به‌صورت شفاف نیز دلایل مرگ گوزن زرد از سوی متولیان اعلام نشد بیان داشت: این در حالی است که قرار بود گونه گوزن زرد در استان احیا شود و نسل نیاکان خود را در این استان استمرار دهد.
ضرورت رعایت حقوق حیوانات در باغ‌وحش خرم‌آباد
تیزهوش بابیان اینکه زیستگاه این‌گونه سال‌ها پیش تخریب شد و منابع آب آن از بین رفت و ما نتوانستیم زیستگاه گوزن زرد را در لرستان احیا کنیم بیان داشت: این امر و همچنین مرگ گوزن زرد در باغ‌وحش خرم‌آباد بازتاب خبری خوبی در فضای مجازی برای استان نداشت.
وی با تأکید بر اینکه در این راستا احداث باغ‌وحش به‌طورکلی کار منطقی نیست چراکه با این اقدام حقوق زیستمندان که آنها نیز مخلوق خدا هستند نادیده گرفته می‌شود گفت: متأسفانه زمانی که این باغ‌وحش در خرم‌آباد ایجاد شد فضاهای محدودی برای حیوانات در نظر گرفته شد که به‌مرورزمان حیوانات شروع به تولیدمثل کردند.
این کارشناس محیط‌زیست لرستان بابیان اینکه به‌عنوان‌مثال قفس شیرها در این باغ‌وحش در بدترین شکل ممکن است عنوان کرد: موجودات گستره زیستی دارند و فضای نگهداری آنها از قفس به‌عنوان مثل ۵ در ۵ باید بسیار بیشتر باشد.
تیزهوش با تأکید بر لزوم رعایت حقوق حیوانات بیان داشت: این کار به لحاظ انسانی، اخلاقی، مذهبی بسیار مهم بوده و همواره مورد تأکید اسلام نیز بوده و نگهداری حیوانات در یک فضای کوچک موجب می‌شود که آنها نتوانند حالت طبیعی خود را بروز دهند.
نگاه ما به حیات‌وحش استان مسئولانه باشد
وی بابیان اینکه نگهداری حیوانات در باغ‌وحش و این فضاهای بسیار محدود موجب ضعیف و کوتاه شدن عمر آنها می‌شود چراکه آنها شرایط طبیعی برای زندگی ندارند عنوان کرد: اگر متولیان امر در باغ‌وحش خرم‌آباد نظارت جدی و ۱۰۰ درصدی را داشتند شاهد وقوع این‌گونه اتفاقات در آن نبودیم.
این کارشناس محیط‌زیست لرستان با اشاره به برخی اظهار نظرات مسئولان که باغ‌وحش خرم‌آباد یک فرصت برای رونق اقتصادی استان محسوب می‌شود گفت: اگر ما می‌خواهیم که لرستان توسعه پایدار پیدا کند یکی از شاخص‌های آن احداث باغ‌وحش نیست.
تیزهوش بابیان اینکه رشد اقتصادی یک منطقه با ایجاد باغ‌وحش فراهم نمی‌شود بلکه با حفاظت از تنوع زیستی آن منطقه توسعه پایدار صورت می‌گیرد گفت: این سرمایه زیستی را با میلیاردها تومان پول هم نمی‌توان مقایسه کرد.
وی با تأکید بر اینکه ما باید در استان نگاهمان به حیات‌وحش و موجودات مسئولانه‌تر باشد و از بالا به پایین به موجودات نگاه نکنیم عنوان کرد: این موجودات نیز مخلوق خدا هستند و ما باید نگاه مسئولانه، انسانی، اخلاقی و مذهبی نسبت به آنها داشته باشیم.
فضای نگهداری حیوانات در باغ‌وحش خرم‌آباد نیاز به تغییرات دارد
مهرداد فتحی بیرانوند مدیرکل محیط‌زیست لرستان در این رابطه در گفتگو با خبرنگار مهر در بحث باغ‌وحش خرم‌آباد همواره دو موضوع مطرح بوده است اظهار داشت: یکی از آنها بحث تغذیه حیوانات بود که با ورود محیط‌زیست این مشکل تا حدودی رفع شده و نسبت به گذشته شرایط تغذیه حیوانات بهتر شده است.
وی بابیان اینکه بحث دیگر درزمینهٔ باغ‌وحش خرم‌آباد بحث فضای نگهداری حیوانات است تصریح کرد: در این راستا فضای نگهداری حیوانات در این باغ‌وحش به‌خصوص گربه‌سانان نیاز به تغییرات و اصلاحات زیادی دارد.
مدیرکل محیط‌زیست لرستان بابیان اینکه محیط‌زیست در بحث فضای نگهداری حیوانات در باغ‌وحش خرم‌آباد همواره نظارت خود را داشته و در این زمینه نیز اخطارهایی نیز داده‌شده است عنوان کرد: در این راستا جلساتی نیز با حضور معاونت عمرانی استانداری لرستان برگزارشده و پیشنهادهایی از سوی محیط‌زیست برای بهبود فضای نگهداری حیوانات باغ‌وحش خرم‌آباد نیز مطرح‌شده است.
فتحی بیرانوند با یادآوری اینکه معمولاً یا شهرداری و یا بخش خصوصی متولی باغ‌وحش‌ها در کشور است افزود: در این راستا با توجه به رایزنی‌های صورت گرفته با شهرداری خرم‌آباد موافقت اولیه برای درزمینهٔ مدیریت باغ‌وحش فراهم‌شده است.
تعطیلی باغ‌وحش آخرین راه‌حل است!
وی با تأکید بر اینکه محیط‌زیست در رابطه با باغ‌وحش خرم‌آباد تنها وظیفه نظارتی را بر عهده دارد گفت: مدیریت باغ‌وحش خرم‌آباد باید بر اساس استانداردها صورت گیرد که در این رابطه در حال رایزنی با شهرداری خرم‌آباد برای مدیریت این باغ‌وحش هستیم.
مدیرکل محیط‌زیست لرستان با تأکید بر اینکه باغ‌وحش یک فرصت گردشگری در شهر خرم‌آباد محسوب می‌شود تصریح کرد: تعطیلی باغ‌وحش خرم‌آباد دردی را دوا نمی‌کند بلکه ما باید به فکر اصلاح آن باشیم و تعطیلی آخرین راه‌حل است.
فتحی بیرانوند بابیان اینکه مقصر وضعیت باغ‌وحش خرم‌آباد مدیران و دولت‌های گذشته بوده که فضا را برای نگهداری حیوانات این‌گونه محدود در نظر گرفته‌اند افزود: بااین‌حال ما در حال رایزنی با شهرداری هستیم و همکاران ما در محیط‌زیست نظارت لازم را نیز در این زمینه‌دارند.
وی بابیان اینکه درواقع ما در بحث باغ‌وحش خرم‌آباد میراث دار گذشتگان هستیم و هیچ‌گونه نقشی در این زمینه نداشته‌ایم گفت: بااین‌وجود ما باید با اقدامات لازم زمینه مدیریت صحیح در این باغ‌وحش را فراهم آوریم و تعطیلی باغ‌وحش راه‌حل آخر محسوب می‌شود.
