شهر قم در میان عامه مردم به شهر 72 ملت معروف است و اگر کسی مدت کوتاهی را در این شهر سپری کرده و در معابر و خیابان های قم قدمی زده باشد کاملا متوجه این موضوع می شود، از طرفی هم قم از ظرفیت مهاجر پذیری بالایی برخوردار است به همین دلیل هم گفته می شود که 50 درصد معضلات و مشکلات که در این شهر ایجاد می شود بومی نیست و از سایر استان ها وارد می شود.
قم میزبان مردمانی از ملیت های مختلف
قم فقط میزبان مردمان سایر استان های کشور نیست بلکه از کشورهای مختلف هم خانواده هایی هستند که به نیت تحصیل و یا کار به قم سفر کرده و در این شهر ماندگار شده اند،به باور برخی از کارشناسان ارزان بودن هزینه زندگی در این شهر باعث شده است که مردم اشتیاق بیشتری برای زندگی در این شهر داشته باشند اما همین مهاجرت ها هم باعث شده است که معضل دیگری به نام حاشیه نشینی ایجاد شود که شهر قم سالهاست از این موضوع رنج های بسیاری می برد.
شهری با انبوه طرح ها و پروژه های نیمه تمام
از طرف دیگر می توان گفت تنها مشکل قم موضوعات مطرح شده نیست، در جای دیگری گفته می شود شهری در جهان وجود ندارد که مانند قم دارای این همه طرح ها و پروژه های نیمه تمام باشد و این شهر در این زمینه رتبه اول را در جهان دارد و یا در مورد دیگری برخی از افراد شهر را به کارگاه عمرانی پروژه های نیمه تمام و نیمه کاره تشبیه می کنند.
از این زاویه نیز می توان به این موضوع نگاه کرده که بسیاری از شهرها حداقل در سطح ملی و پروژه هایی که دولتی هستند حرفی برای گفتن دارند اما متاسفانه به شهر قم در این جا هم اجهاف شده است،امروز پروژه های ملی قم مانند مترو و منوریل وضعیت چندان مناسبی ندارند و با اینکه سالهاست از روند آغاز احداث آنها می گذرد هنوز به حرکت لاک پشتی خود ادامه می دهند که موجب نارضایتی مردم شهر شده است.
نگاهی که از سوی دولت ها به قم متمایل نشد
اما شاید برای هر کسی این سوال مطرح شود که چرا پس از این همه سال هنوز این استان در زیر ساخت هایی که در برخی موارد کوچکترین شهرها هم از آنها برخوردار هستند دچار ضعف است و دولت تمایل چندانی برای کمک و رسیدگی به این شهر ندارند؟،سید مرتضی سقائیان نژاد شهردار قم که از اصفهان به قم آمده است سخنان تامل برانگیزی را در خصوص وضعیت این شهر مطرح می کند ،او که قبل از آمدنش از اصفهان به شهر قم ذهنیتی دیگری در خصوص شهر کریمه اهل بیت(ع) داشته حالا با گذشت تقریبا یک سال از گذشت دوران مدیریتش در این شهر کاملا در جریان مشکلات قرار گرفته است، مشکلاتی که پیش از این هیچ برخوردی با آنها نداشته است.
شهردار قم اعتقاد دارد بی توجهی هایی که به شهر قم در سال های گذشته صورت گرفته کم نیست، وی می گوید: وقتی قم این همه اهمیت دارد چرا باید وضعیت زندگی مردم و مسائل اجتماعی در آن اینگونه باشد؟ واقعیت این است که قم یک روستا شهر بود که اسمش را استان گذاشتیم و امکاناتی را که در حد یک استان باید به قم داده شود٬ از آن دریغ شده است،بارها گفته ایم که نگاه به قم باید ملی باشد و مشکلاتش در آن سطح دیده و برطرف شود.
وی ادامه می دهد: این شهر در نما و منظر شهری از هیچ الگویی پیروی نکرده است، رهبر معظم انقلاب اسلامی هم به حق فرموده اند که در قم هیچ اثری از معماری و شهرسازی اسلامی که مورد انتظار است دیده نمی شود.
سقاییان نژاد ریشه بخشی از مشکلات در قم را کوتاه بودن عمر مدیریت ها می داند ومی گوید: مدیریت پایدار یکی از مهم ترین لازمه های یک جامعه موفق است اما در قم عمر مدیریت ها کوتاه است و عمر مدیریت ها حداقل باید شش سال باشد اما مدیریت های یک سال و دو ساله در قم نمایانگر وضعیت ناپایدار استان است.
دومین شهر فرسوده ایران با کمترین استانداردهای شهر نشینی
علاوه بر این،مشکلات متعدد دیگری از جمله بافت فرسوده را نیز می توان به مشکلات دیگر اضافه کرد در قم 2 هزار هکتار بافت فرسوده و ناکارآمد شهری داریم که به عبارتی می توان گفت یک ششم شهر قم را بافت فرسوده در بر گرفته است که جغرافیای آن هم درمرکز شهر و هم در حاشیه ها قابل رویت است، این بافت ها از هیچگونه استاندارد شهر نشینی پیروی نمی کنند.
موضوع مهم دیگری که باعث شده است قم از سایر استان ها عقب بماند عدم جذب سرمایه گذار مناسب است مسئولان قم به صراحت اعتراف می کنند که جذب سرمایه گذاری در این استان در پنج سال گذشته بسیار ضعیف بوده و به دلیل برخوردهای غیرقابل قبول، سرمایه گذاران در قم ماندگار نیستند.
به هر حال اگر چه کارگاه های عمرانی و مشکلات متعدد جان مردم را به لب رسانده است اما بازهم می توان با تزریق اعتبارات لازم و اختصاص بودجه های معتبر حداقل مشکلاتی که از گذشته به جا مانده است را سرو سامان داد اما در صورتی که توجه لازمی در زمینه های مطرح شده صورت نگیرد نه تنها وضعیت موجود درست نخواهد شد بلکه باید منتظر مشکلات متعدد دیگری ماند چرا که با وجود طرح های نیمه کاره و مشکلات گذشته در مناطقی دست به تحولات جدیدی زده شده است.
