در شرایطی که اهمیت کشاورزی در تأمین مواد غذایی بر کسی پوشیده نیست و تولیدکنندگان با تحمل سختی‌های فراوان تلاش می‌کنند در این عرصه در خدمت مردم کشور باشند برخی اوقات مشکلات ناشی از مدیریت اشتباه، تصمیمات نادرست و اعمال سلیقه موجب بروز نوساناتی در بازار می‌شود که اگر به‌موقع مدیریت نشود می‌تواند پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و حتی امنیتی برای کشور داشته باشد.
در سالی که برای تحقق اقتصاد مقاومتی قرار است با برنامه‌ریزی و تلاش بیشتر و اقدام و عمل از همه ظرفیت‌های خود برای شکوفایی اقتصاد استفاده کنیم و در مسیر توسعه گام برداریم این روزها در یک اقدام غیرمسئولانه که متأسفانه از سوی شرکت‌های وابسته به دولت صورت گرفته شاهد بروز مشکلات جدی برای دامداران استان هستیم که در فروش شیر دام‌های خود دچار مشکل شده‌اند.
شیر خشک‌های وارداتی مانع خرید شیر خام دامداران
استان قزوین از استان‌های دارای پتانسیل بالا درزمینهٔ کشاورزی و صنعتی است که در بخش تولید شیر صنعتی نیز با داشتن بیش از ۲۳۷ واحد دامداری با ۴۱ هزار و ۱۷۵ رأس دام مولد رتبه پنجم در تولید شیر کشور را به خود اختصاص داده است.
در حال حاضر روزانه ۱۳۲۸ تن و سالانه ۴۷۸ هزار تن شیر در استان تولید می‌شود که تعداد دام‌های استان هم ۳۵۰ هزار و ۲۵۴ رأس دام بومی، دورگه و اصیل است.
این در شرایطی است که در حال حاضر بیش از ۷۰ درصد تولیدات شیر استان صنعتی است و ۳۰ درصد نیز در دامداری‌های سنتی تولید و به هشت استان کشور ازجمله همدان، زنجان، آذربایجان‌غربی و شرقی، گیلان، مازندران و اصفهان صادر می‌شود.
قزوین: پنجمین تولیدکننده شیر کشور
به گفته سید منصور حاج سید جوادی معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین، شیر تولیدی استان دارای کیفیت بالایی است و در محصولات ویژه تولیدی کارخانه‌های فرآوری مصرف زیادی دارد.
وی در خصوص کیفیت شیر تولیدی استان گفت:به لحاظ کیفی شیر استان ارزش بالایی داشته و در این راستا رعایت بهداشت شیر در واحدهای تولیدی جدی گرفته می‌شود تا تولید فرآورده‌ای لبنی نیز مرغوب باشد.
سید جوادی در خصوص مشکل خریداری نشدن شیرهای تولیدی دامداران استان تصریح کرد: متأسفانه یک واحد بزرگ تولید لبنیات مدتی است با کاهش خرید خود موجب بروز این مشکل شده که با پیگیری استاندار و رئیس سازمان جهاد کشاورزی این موضوع حل خواهد شد.
نعمتی: واردات شیر خشک را متوقف کنید
حسین نعمتی عضو هیئت‌مدیره اتحادیه دامداران کشور هم گفت: در استان قزوین ۳۵۰ واحد گاوداری صنعتی فعال است که روزانه ۱۷۰۰ تن شیر در آن‌ها تولید می‌شود که ۱۳۰۰ تن آن صنعتی است.
وی افزود: قیمت خرید کارخانه از ۹۰۰ تومان تا ۱۲۵۰ تومان است که برخی واحدها بیشتر خرید می‌کنند و برخی کمتر اما مشکل این است که اگر ۵۰ تن شیر سرگردان در بازار باشد همه زنجیره را مختل می‌کند که باید مدیریت شود.
مدیرعامل اتحادیه دامداران استان قزوین بیان کرد: علت نخریدن شیر این است کارخانه پگاه که سکوی خرید در قزوین دارد اعلام کرده استان‌های دیگر میزان مصرف را کم کرده‌اند لذا آن‌ها نیز مجبور به کاهش خرید هستند و از خرید حدود ۷۰ تن شیر در قزوین خودداری می‌کند.
وی در خصوص دیگر علل بروز این مشکل اظهار داشت: متأسفانه مصرف سرانه لبنیات در کشور پایین است که بافرهنگ سازی باید بالا برود و مشکل دیگر مصرف بی‌رویه شیر خشک در کارخانه‌هاست که نیازمند بررسی است
.
نعمتی در پاسخ به این سؤال که ایجاد کارخانه جدید می‌تواند مشکل را برطرف کند تصریح کرد: تعداد تولیدکننده شیر در کشور زیاد است اما در استان واحد بزرگ نداریم که در این مواقع قدرت خرید بیشتری از دامدار را داشته باشد و مشکلات مدیریت شود.
وی اظهار داشت: در استان ظرفیت جدید تا سه برابر میزان تولید شیر برای فرآوری محصول را داریم ولی کارخانه‌های موجود با ظرفیت کامل کار نمی‌کنند لذا بهتر است ظرفیت موجود فعال شود اما در کنار آن می‌توان کارخانه بزرگ تولید فرآوری نداریم باید کارخانه‌های بزرگ ایجاد کنیم.
نعمتی در خصوص قیمت شیر خام تصریح کرد:قیمت تمام‌شده شیر خام برای دامدار حدود یک هزار و ۴۴۰ تومان برای هرلیتر است و در کنار آن مشکلات دیگری وجود داردکه ثابت نبودن قیمت نهاده‌ها و قیمت شیر باعث ناپایداری درآمد دامداران شده و در برخی مواقع تقاضا برای شیر خام از سوی کارخانه‌ها وجود ندارد و دامداران مجبور می‌شوند حتی به زیر قیمت اقدام به فروش شیر کنند که آسیب می‌بینند.
وی بیان کرد: شیر تولیدی استان به لحاظ صنعتی بودن کیفیت بسیار بالایی دارد و از جهت میزان بار میکروبی تقریباً از گاوداری‌های کشورهای اروپایی نیز کمتر است و به دلیل رعایت موارد بهداشتی و دقت لازم در شست‌وشوی دستگاه‌ها و شیردوش‌ها بهداشت شیر در درجه بالایی رعایت می‌شود.
دامداران: کارخانه‌ها به تعهد خرید شیر عمل کنند
حسین صمدی از دامداران استان اظهار داشت: کارخانه‌ها به بهانه‌های مختلف از خریدن شیر خودداری می‌کنند و علیرغم کیفیت بالای شیر تولیدی که برخی انواع آن در کشور ممتاز است می‌گویند بازار ندارد تا قیمت شکسته شود.
وی افزود: هم در خرید کالا مشکل‌داریم و هم تأخیر در پرداخت هزینه‌ها که نقدینگی دامدار را که باید علوفه و نهاده و سایر نیازهای خود را تأمین کند دچار تنگنا می‌کند.
صمدی بیان کرد: اگر شیرهای دامداران خریداری نشود همه ورشکست شده و دچار بحران می‌شود و این‌همه سرمایه‌گذاری از بین می‌رود درحالی‌که می‌توان به‌جای واردات بی‌رویه و غیر کارشناسی شیر خشک همین تولیدات دامداران را جمع‌آوری کرده و به شیر خشک تبدیل کرد و به سود متقابل رسید.
بازی جدید برای خرید ارزان شیر
بهادر زرنگار دامدار و کشاورز هم که روزانه سه تن شیر تولید می‌کند گفت: این موضوع سه سال است آغازشده و امسال نمود پیداکرده و دولت افزایش قیمت را اعلام کرده و کارخانه‌ها ملزم به افزایش قیمت شدند که امروز بازی دیگری آغازشده تا دامدار را مجبور کنند شیر را به قیمت چهار سال گذشته بفروشد.
این دامدار بیان کرد: تعاملی بین کارخانه‌دار و دولت ایجادشده که درصدی به قیمت محصول و خرید شیر خام اضافه کنند که متأسفانه چیزی عاید دامدار نشده اما کارخانه‌دار به سود هشت‌تا ۱۰ درصدی رسید و این‌یک موضوع روانی برای تسلیم کردن دامداران است.
وی گفت: راهکار این است که نظارت جدی و بررسی شود قیمت تمام‌شده محصول در کارخانه جه میزان است درحالی‌که دامدار زیرقمیت تمام‌شده می‌فروشد هزینه‌های زیاد کارخانه‌ها را باید ما تأمین کنیم.
منوچهر صادقی از دیگر دامداران استان هم گفت: باید تولید دامداران کاهش یابد چون به دلیل افزایش شیری که در کشور داشتیم مشکل‌داریم لذا بهترین راه این است که دامداران یک تشکل کشوری ایجاد کنند تا میزان تولید را مدیریت کنیم و در این مواقع دچار مشکل نشویم.
وی معتقد است: کارخانه‌داران مقصر نیستند و به دلیل انبار شدن شیرها گاهی نمی‌توانند خرید مازاد داشته باشند اما از نظر کیفیت مشکل نداریم و قادریم بار میکروبی را کاهش دهیم تا بهانه‌ای برای نخریدن شیر نباشد
مدیران کارخانه‌های شیر قزوین: واردات شیر خشک را متوقف کنید
مدیران کارخانه‌های تولید شیر و دامداران استان از دولت خواستند واردات شیر خشک متوقف شود.
استاندار قزوین:تعهدات خرید شیر در استان قزوین توسط کارخانه‌ها باید عمل شود
استاندار قزوین هم در این زمینه گفت: کارخانه‌های تولید لبنیات در استان قزوین باید به تعهدات خرید شیر از دامداران عمل کنند و هر شرکتی که از این کار خودداری کند برخورد خواهد شد.
همتی گفت: حق مسلم کارخانه‌های لبنی است که شیر مرغوب خریداری کنند و اگر دامداری شیر غیراستاندارد داشته باشد نمی‌توان انتظار خرید داشت.
وی افزود:اگر دنبال توسعه صادرات هستیم گام اول تولید محصولی کیفی و مرغوب است و هیچ تولیدکننده‌ای با محصول نامرغوب قادر به ادامه حیات نیست و محکوم به شکست است.
استاندار تصریح کرد: باید تولید شیر مرغوب و آزمایش کیفی بودن شیر و تطبیق با استانداردها به‌صورت مدون انجام شود و یک کارگروهی مرکب از دامداران، تولیدکنندگان و اتحادیه بر نحوه نظارت و ارزیابی کیفیت شیر نظارت کند تا آنچه اعلام می‌شود موردقبول دامدار هم باشد و رفتار سلیقه‌ای صورت نگیرد.
کارخانه‌داران همراهی نکنند واحد جدید احداث می‌کنیم
وی بیان کرد: خوشبختانه کارخانه‌های سحر و کاله در خرید شیر همراهی خوبی داشته‌اند و امیدواریم تداوم یابد اما به مسئولان شرکت شیر پگاه با قاطعیت اعلام می‌کنیم نسبت به انجام تعهدات خود در خرید شیر دامداران عمل کنند و اگر ۷۰ تن شیری که توسط این شرکت خریداری‌نشده مدیریت نشود اقدام قانونی می‌کنیم.
استاندار یادآور شد: به نظر می‌رسد برای بلندمدت باید به فکر احداث دو کارخانه بزرگ تولید شیر باشیم تا اگر واحدی به تعهدات خود عمل نکرد بتوانیم پاسخگوی دامداران باشیم و نگذاریم زنجیره صنعت شیر دچار چالش و بحران شود.
وی اضافه کرد: نخریدن شیر دامداران نه‌تنها به استان بلکه به صنعت شیر و چرخه توزیع این کالا در کشور آسیب می‌رساند لذا نباید با سوء مدیریت به مشکلی امنیتی دامن زده شود.
استفاده از شیر خشک قاچاق ممنوع شود
همتی گفت: از طریق مسئولان کشوری موضوع قاچاق شیر خشک به کشور که می‌تواند دامداران ما را با چالش جدی روبرو کند را دنبال می‌کنیم تا واردات این کالا محدود و ممنوع شود.
استاندار اضافه کرد: متأسفانه در سیستم‌های دولتی گاهی سوء مدیریت آسیب جدی می‌رساند و ما این موضوع را از طریق مسئولان و مدیران شرکت پگاه پیگیری می‌کنیم تا به نتیجه لازم دست‌یابیم و دامداران را از این نگرانی خارج کنیم.
واحدهای تولیدی شیر استان ظرفیت خود را افزایش دهند
همتی از مدیران کارخانه‌های شیر سحر و کاله خواست با افزایش ظرفیت تولید خود زمینه خرید ۷۰ تن شیر خریداری‌نشده در استان را فراهم کنند تا از این شرایط خارج شویم که این موضوع از سوی مدیران شرکت‌ها مورد موافقت قرار گرفت.
وی بیان کرد: ازاین‌پس سیستم نظارتی بر نحوه تولید شیر کیفی و استفاده از ظرفیت آزمایشگاهی استان فعال شود تا جایگاه تولیدات کیفی خود را در کشور حفظ کنیم.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین: ظرفیت تولید شیر در استان تا سال آینده افزایش می‌یابد
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین گفت: به‌منظور جلوگیری از مشکلات خرید شیر دامداران تا سال آینده ظرفیت تولید شیر در استان ۲۰۰ تن در روز اضافه خواهد شد.
نیاز علی ابراهیمی گفت: استان قزوین در تولید شیر جایگاه کشوری دارد و اگر نتوانیم این وضعیت را مدیریت کنیم این رتبه از دست می‌رود.
وی افزود: متأسفانه عدم همراهی یکی از کارخانه‌ها موجب شده ۷۰ تن محصول دامداران روی دستشان بماند و تداوم این روند به چرخه تولید، توزیع و اشتغال در صنعت شیر کشور آسیب جدی خواهد رساند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین بیان کرد: روزانه ۱۵۰۰ تن شیر در استان تولید می‌شود و اگر جمع‌آوری و خرید ۷۰ تن دچار مشکل شود بقیه مسائل را تحت تأثیر قرار می‌دهد و بحران‌زاست.
ابراهیمی پاک تصریح کرد:با کمی همراهی و مدیریت قادریم نه‌تنها از این مشکل عبور کنیم بلکه با استفاده از ظرفیت‌های موجود تا دو برابر تولید فعلی را خریداری و به فرآورده تبدیل کنیم.
با افزایش تولید برای صادرات آینده‌نگری می‌کنیم
وی افزود: سیاست استان افزاش صادرات غیرنفتی و توسعه تولید است لذا برای افزایش تولید شیر تا ۲۰۰ تن برنامه داریم و ظرفیت کارخانه‌ها را برای خرید نیز افزایش‌خواهیم داد تا مشکلات این‌گونه نداشته باشیم.
ابراهیمی پاک با اشاره به وجود شرکت‌های توانمند تولید شیر در استان بیان کرد: واحد کاله در حال حاضر ۳۵۰ تن شیر خریداری می‌کند که در صورت حمایت بیشتر قادر است تا ۶۰۰ تن شیر تولیدی در استان را خریداری کند و در این صورت در آینده نیز برای تولید و خرید این محصول مشکلی نخواهیم داشت.
وی گفت: با پیشنهاد استاندار قزوین در نظارت متمرکز کیفی بر تولید شیر با راه‌اندازی کارگروه تخصصی ضمن استفاده از ظرفیت‌های آزمایشگاهی تلاش می‌کنیم رضایت دامداران، صاحبان واحدهای تولید لبنیات و مصرف‌کننده تأمین شود.
به‌هرحال بحران نخریدن شیر تولیدی دامداران استان از مسائلی است که هر از چند گاهی رخ می‌دهد و می‌تواند تنظیم بازار را بر هم زده و چرخه این صنعت مهم را دچار وقفه و آسیب کند.
تولید کیفی شیر از سوی دامداران، خرید تضمینی و با قیمت مناسب شیر از سیو کارخانه‌های لبنی، حمایت دولت در پرداخت یارانه، فرهنگ‌سازی و افزایش مصرف شیر در میان خانواده‌ها، ایجاد کارخانه‌های جدید، تکمیل ظرفیت واحدهای لبنی موجود و برنامه‌ریزی برای صادرات از راهکارهای جلوگیری از مشکل در چرخه تولید، خرید، فرآوری و توزیع شیر در استان قزوین است.
امید است با جدیت استاندار و ریاست سازمان جهاد کشاورزی و همراهی دامداران و تولیدکنندگان با عبور از این مشکل بتوان جایگاه استان قزوین را در صنعت شیر حفظ و تقویت کرد .
