پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری استفتائات جدید (مهرماه) حضرت آیت الله خامنهای را درباره موضوعات مختلف از جمله صدقه دادن زن از اموال خودش، قرارداد مضاربه، روزه مستحبی زن بدون اذن شوهر و ... منتشر کرد.
صدقه دادن زن از اموال خودش
سؤال۱: آیا زن بـرای دادن صدقه یا کمک به والدین از اموال خودش هم بایـد از شوهر اجازه بگیـرید؟
جواب: اگر با اموال خودش باشد، نیاز به اجازه شوهر نیست.
قرارداد مضاربه
سؤال۲: شرکتی هست که با توجه به قرارداد مضاربهای که میبندد مبلغی مشخص به صورت ماهیانه در قبال پولی که سرمایه گذاری میشود، سود پرداخت میکند و در سود و ضرر شریک است، آیا این نوع سرمایه گذاری مشکل شرعی دارد یا خیر؟
جواب: در قرارداد مضاربه باید سهم طرفین از سودهای به دست آمده از خرید و فروش، به صورت درصد تعیین شود ـ مثل پنجاه درصد یا هفتاد به سی درصد ـ بنا بر این تعیین مقدار معین از سود به صورت ماهیانه برای سرمایه گذار، صحیح نیست.
اما برای پرداخت مبلغ معین در هر ماه، به یکی از دو روش میتوان عمل کرد:
اول: پس از تعیین درصد سهم هر طرف از سود، ماهانه مبلغی به عنوان علی الحساب به سرمایه گذار پرداخت شود و در پایان قرارداد بر اساس درصد تعیین شده در متن قرارداد، سهم هر یک از عامل و مالک، محاسبه یا مصالحه شود.
دوم: ضمن قرارداد مضاربه شرط شود که عامل مقدار معینی پول به صورت ماهیانه به سرمایه گذار - به عنوان شرط نه به عنوان سود مضاربه - بپردازد که این شرط با توافق برای تقسیم سود مضاربه، ارتباطی ندارد و سودها باید بر اساس توافق اولیه محاسبه یا مصالحه شود.
روزه مستحبی زن بدون اذن شوهر
سؤال۳: آیا زن میتواند بدون اذن شوهر روزۀ مستحبی بگیرد؟
جواب: بنابر احتیاط واجب زن نباید بدون اذن شوهر، روزۀ مستحبی بگیرد.
فروش اعضای گوسفند قربانی برای فقرا
سوال۴: با کمک مردم گوسفندانی برای قربانی خریداری شد؛ آیا میتوان بعضی از اعضای آنها مثل کله و پاچه و جگر را به هر دلیلی فروخت و تبدیل به گوشت نمود تا گوشت به مصرف فقرا برسد؟
جواب: با اجازه صاحبان پول اشکالی ندارد.
تمام خواندن نماز مسافر
سؤال۵: اگر مسافری که نمازش شکسته است در اثر فراموشی، نماز را کامل بخواند و بعداً متوجه شود چه وظیفهای دارد؟
جواب: اگر مسافر فراموش کند که نمازش، شکسته است و تمام بخواند، اگر داخل وقت متوجه شد، باید نماز را دوباره بخواند و اگر پس از وقت به یاد آورد، قضای نماز واجب نیست.
شرایط تحقق وطن
سؤال۶: اهل شهر (الف) هستم، مدتی است در شهر (ب) سکونت دارم و مشغول به کار شده ام، آیا شهر (ب) وطن من محسوب میشود و نمازم در این شهر کامل است؟
جواب: اگر در شهر (ب) قصد زندگی به مدت حدود ده سال یا بیشتر دارید، این شهر وطن شما محسوب میشود و در صورتی که معلوم نیست چه مدت سکونت خواهید داشت یا میدانید کمتر از ده سال سکونت خواهید داشت، وطن شما محسوب نمیشود، ولی در صورتی که بنا دارید حداقل حدود یک سال در این شهر سکونت داشته باشید مسافر محسوب نمیشوید و بدون قصد اقامت ده روز نیز نماز شما تمام و روزه صحیح است.
وضو گرفتن برای نماز، قبل از وقت
سؤال۷: آیا میتوان پیش از داخل شدن وقت ـ قبل از اذان ـ برای نماز وضو گرفت؟
جواب: اگر با قصد طهارت ـ با وضو بودن ـ وضو گرفته شود، اشکال ندارد و وضو صحیح است.
وضو و غسل با وجود خالکوبی
سؤال۸: آیا وضو یا غسل با وجود خالکوبی (تتو) صحیح است؟
جواب: اگر خالکوبی، تنها رنگ باشد و یا در زیر پوست بوده و بر ظاهر پوست چیزی که مانع از رسیدن آب به آن شود، وجود نداشته باشد، وضو و غسل صحیح است.
خمس سنوات
سؤال۹: آیا حق سنوات خمس دارد؟ در صورت تعلق خمس در صورتی که از مخارج سال زیاد بیاید سر سال خمسی باید پرداخت گردد یا خمس آن به محض وصول لازم است؟
جواب: حق سنوات که بر اساس قرارداد یا قانون کار از طرف کارفرما، در قبال کار کردن به کارگر داده میشود، درآمد محسوب شده و چنانچه پس از دریافت تا سر سال خمسی صرف در مؤونه نشود، متعلق خمس است.
خمس نفقه و هدیه
سؤال۱۰: آیا پرداخت خمس پولی را که همسر یا فرزندان به عنوان هدیه یا نفقه دریافت میکنند بر ایشان واجب است؟
جواب: نفقه و هدیه دریافت شده، خمس ندارد، هر چند احتیاط مستحب است که اگر از مخارج سال زیاد بیاید، خمس آن پرداخت شود.
انجام اعمال عبادی در زمان عادت ماهیانه
سؤال۱۱: آیا برای زنی که در دوران عادت ماهیانه میباشد انجام ذکر و دعا اشکال دارد؟
جواب: اشکال ندارد، مخصوصا در وقت هر نماز، مستحب است وضو بگیرد و اگر نمیتواند وضو بگیرد، تیمم کند و در جای نماز رو به قبله بنشیند و به مقدار نماز، مشغول ذکر و دعا و صلوات شود.
استفاده از رانت اطلاعاتی در بورس
سؤال۱۲: استفاده از رانت اطلاعاتی در بورس چه حکمی دارد؟
جواب: استفاده از اطلاعات اقتصادی به صورت غیر قانونی یا به گونهای که موجب تضییع حقوق دیگران شود، جایز نیست.