به گزارش افکارنیوز به نقل از فارس، آیتالله محمدتقی مصباح یزدی امشب در ادامه سلسله دروس اخلاقی خود که در دفتر رهبری در قم برگزار شد، با اشاره چگونگی شکلگیری رفتارهای اختیاری انسان اظهار کرد: این یک بحث در حیطه روانشناختی درونگراست زیرا انسان برای انجام کارها علاوه بر شناخت صحیح، باید به آن میل داشته و میل به معنای لذت بردن از کار است، ضمن اینکه انسان دست به کار رنجآور و مخالف لذت خود نمیزند.

استاد اخلاق حوزه در ادامه افزود: برخی افراد تنها برای لذت کار نکرده و عوامل دیگری مانند منفعت و مصلحت نیز می‌توانند برای آنها محرک باشد و مثال بارز آن نیز کارگری است که سختی کار را بر خود تحمیل می‌کند تا به منفعت مالی دست یابد.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: بعضی پا را فراتر از این مرزها نهاده و این محرک‌ها را در محدوده کارهای عادی تعبیر می‌کنند و به این مطلب تاکید دارند که برخی افراد کار را نه برای منفعت، مصلحت یا لذت انجام می‌دهند بلکه جنبه دیگری از احساسات انسانی یعنی عشق بر آنان حاکم است، بنابراین انجام کارها تنها برای لذت نیست.

رئیس موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) ‌ تعریف عرفی لذت را حالت خوشایندی دانست که در لحظه‌ای ایجاد شده و دارای دوام نیست و عنوان داشت: در تعریف تحلیلی لذت مفهوم این واژه را اینگونه بیان می‌کنند که حالتی است که ملایم با ذات انسان بوده در اصطلاح احساسی خوشایند محسوب می‌شود.

وی ابراز کرد: بعضی از تعمیم تعریف لذت نتیجه می‌گیرند که خداوند از ذات خود لذت می‌برد ضمن اینکه در لذت سه عامل وجود دارند، کسی که لذت می‌برد، چیزی که از آن لذت برده می‌شود و حالتی که از ارتباط میان این دو حاصل می‌شود، ضمن اینکه علم این چنین بوده و از رابطه میان عالم و معلوم به دست‌ می‌آید.

آیت‌الله مصباح یزدی با اشاره به مسائلی که به وسیله تحلیل به دست می‌آید، گفت: مقصود ما از لذت، تعریف عرفی آن نبوده و هدف‌ بیان تعریف تحلیلی از آن است.

وی در ادامه افزود: در مورد به دست آوردن منفعت، انسان رنج می‌کشد تا به لذت منفعت برسد و این حصول لذت با واسطه است و در مورد مصلحت نیز وقتی شخص بیمار، دارویی تلخ را می‌خورد تا بهبودی پیدا کند، خود را از لذتی برای به دست آوردن لذت بالاتر که همانا سلامتی است محروم می‌کند، مانند مومنان که از لذت گناه چشم می‌پوشند تا لذت بهشت و پاداش اخروی را به دست آورند.

استاد اخلاق حوزه در ادامه با برشمردن انواع لذات اظهار کرد: در مورد برخی لذت‌ها، محرک آن نه منفعت است نه مصلحت، بلکه عشق است و عاشق، رنج‌ها و ناملایمات را بر خود هموار می‌کند تا به عشق خود برسد و لذت او با رنج‌هایش توأم بوده و تفاوت آن با انواع دیگر لذت در این است که در کسب منفعت و مصلحت، فرد آگاهانه به دنبال کسب لذت می‌رود، اما در اینجا، عاشق به صورت آگاهانه دست به این کار نمی‌زند.

وی ادامه داد: از تحلیل این موارد در می‌یابیم که این یک قانون کلی است که انسان به دنبال لذت بوده و تمام کارها را برای دستیابی به این هدف انجام می‌دهد.

آیت‌الله مصباح یزدی به تکامل لذت در سیر زندگی انسان پرداخت و گفت: آدمی از ابتدا لذت‌هایی مانند شیرخوردن را در دوران نوزادی تجربه می‌کند و هنگامی که پا به دوران کودکی گذاشت لذت بازی کردن و در ادامه زمانی که به سن بلوغ نزدیک می‌شود، نیازهای گوناگونی در او پدید می‌آید که بیشتر آنها منشا صد در صد طبیعی دارند.

رئیس موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) خاطرنشان کرد: برخی اوقات یکی از این نیازها و لذت‌ها بر دیگر عوامل برتری می‌یابد اما در دوران جوانی و بلوغ فکری، نیروی دیگری در انسان به وجود می‌آید که او را وادار به تفکر و تحلیل می‌کند.

وی بیان داشت: در اینجا مسئله تکلیف مطرح می‌شود و خداوند نیز به انسان امر می‌کند که با استفاده از عقل خویش و مقایسه لذت‌ها و رنج‌ها، راه صحیح را برگزیند.

آیتالله مصباح یزدی با بیان اینکه عقل انسان به تجربه، راه صحیح را انتخاب میکند تاکید کرد: نباید از این حقیقت غافل بود که عقل دارای کاربردهای محدودی بوده و وحی به عنوان متمم عقل وارد صحنه میشود.