سینمای ایران تا قبل از مسئله کرونا هم وضعیت درست و درمانی نداشت و تقریبا مخاطب یکدست و ثابتی داشت که در بهترین حالت حدود ۲ میلیون نفر میشد، ولی به هرحال همین تعداد مخاطب باعث گردش مالی و اقتصادی بخشی از خانواده سینما میشد و همین تعداد تماشاچی آب باریکه سینما را نمیگذاشت به خشکی برسد. هر چند که در این سالها با راه اندازی پردیسهای مدرن و نوساز امید این بوده و هست که جمعیت سینمارو در امسال و سالهای آینده بیشتر و بیشتر بشود، ولی خب آن زمان کسی خواب کرونا رو هم ندیده بود که ناگهان یک شبه میآید و همچون سیلی همه دار و ندار سینما را با خود میبرد.
اخبار فرهنگ و هنر - مهمترین و درخورترین اتفاق سینما برای سینمادارن اکران نوروزی است که بهار سینماداران است و میتوانند از پس اکرانهای نوروزی مابقی سال را هم هر طور که شده کجدار و مریز سر کنند، ولی متاسفانه کرونا آمد و آن را هم از سینماداران دریغ کرد.
روزهای اول امید این بود که به زودی این وضعیت تمام خواهد شد و فیلمها به سر در سینماها برخواهند گشت، ولی نشد آن طور که باید میشد. حالا که سالنهای سینما تعطیل شده اند و امیدی برای بازگشایی آنها حداقل تا چند ماه آینده نیست، چاره چیست؟ فیلمسازان، صاحبان سرمایه سینمادارن و مخاطبان سینما باید چه کنند؟ در این میانه و وضعیت قرنطینه مردم به ناچار در خانه نشستند و تا میشد و میشود فیلم میبینید، از سریال بگیر تا فیلم سینمایی و حتی مستند.
رشد بالای جذب مخاطبان «وی او دی ها» باعث شد عدهای از سینماگران به این فکر بیوفتند که فیلم هایشان را به جای اکران در این پلتفرمها عرضه کنند که هم بیش از این ضرر نکنند، هم ریسکی کرده باشند که شاید جواب بدهد و هم از حیث مالی و هم از حیث اعتباری برایشان آوردهای داشته باشد.
اولین نفری که این پیشنهاد را داد «علیرضا داوود نژاد» فیلمساز کهنه کار سینمای ایران بود و اولین نفری که این پیشنهاد را عملی کرد و جلو دار شد « ابراهیم حاتمی کیا » فیلمساز شناخته شده سینمای ایران بود. این اولین بار در سینمای ایران است که فیلمی مهم مثل « خروج » قبل از اینکه اکران بشود سر از اینترنت در میآورد و پخش آنلاین میرود.
سوال و چالش اساسی اینجاست که این روند تا کی و کجا میتواند ادامه داشته باشد؟ یعنی اگر قرار باشد همه فیلمها من بعد به پخش آنلاین روی بیاورند آنوقت از همین سینمای نیمه جان و درمانده دیگر چه خواهد ماند؟.
تکلیف این همه سالن سینما، پردیسهای سینما، گیشه، بوفه، فود کورت و ... چه خواهد بود؟
هرچند که به احتمال بسیار بالا این روند و این راهکار (پخش آنلاین فیلم ها) فقط معطوف به زمانی است که ویروس کرونا جمع و جور شده باشد و اگر این رویه بخواهد برای بعد از کرونا هم ادامه پیدا کند عملا سینما و سینما داری در ایران نابود خواهد شد.
این مسکنی است که میتواند در زمان خودش موثر باشد تا سینما کمترین خسارت را بییند. ولی بی شک تداوم این روند بعد از کرونا باعث نابودی سالن های سینما خواهد شد و کسی دیگر رغبتی به رفتن سالنها سینما نخواهد داشت.
اگر مردم از پخش آنلاین فیلم «خروج» استقبال کنند، برنده اصلی پلتفرمها هستند که همانطور که الان سریال میسازند و رقیب تلویزیون شده اند روی به ساخت فیلم سینمایی هم میآورند و رقیب سینما هم میشوند و دیگر کاری به اکران و تبلیغات و امثالهم ندارند. درست مثل کاری که «نتفلیکس» با سینمای جهان کرده است. این از یک طرف میتواند حجم تولیدات سینمای ایران را بالا ببرد و از طرفی رقابتی هم باشد برای سینما داران و سینماگران که به سمت تولیداتی بروند که دیدن آنها روی پرده نقرهای جذابتر و دلپذیتر خواهد بود.
در این میان هم پلت فرمها و هم سینمادارن باید به این نکته توجه کنند که هر کدام بتوانند سرویس بهتری به مخاطب ارائه بدهند برنده اصلی این میدان خواهند بود. پلت فرمها باید بدانند اگر همان روند کم فروشی و آبکی ساختن سریالها در شبکه نمایش خانگی را بخواهند در سینما هم ادامه بدهند راه به جایی نخواهند برد و از سوی سینما دارن هم باید بدانند باید فیلمی را اکران کنند که مناسبات و قواعد سینمایی و اکران را داشته باشد و از سوی کیفیت سالن، نور، صدا و تصویر هم برای مخاطب سخت پسند بالا ببرند.
حالا باید نشست و دید سینمای ایران پس از کرونا به کدام سمت و سو میرود آیا همچنان مسیر سنتی خود را ادامه میدهد یا نه اسیر تکنولوژی خواهد شد!