هفتمین ویژهبرنامه «نقد سینما» در سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر به تهیهکنندگی یوسف بچاری، شب گذشته جمعه ۱۸ بهمنماه، پس از غیبتی چندروزه با حضور بهروز افخمی روی آنتن شبکه پنج رفت.
اخبار فرهنگ و هنر - وی ابتدا درباره سریال «رعد و برق» اظهار کرد: هنوز کار را کلید نزده ایم قرار است که روز یکشنبه ۲۰ بهمن در اهواز خوزستان کار را کلید بزنیم. در این چند روز چند لوکیشن در گرگان دیدم و مقداری هم فیلمنامه نوشتم، شنیدم که خیلی درباره نبودن من همصحبت شده و اینکه من به خاطر اینکه برنامه ضبطی شده است قهر کرده ام، درصورتیکه من از اول برنامه را ضبطی دوست داشتم، شخصاً اصرار کردم که ضبطی بشود زیرا فکر میکنم وقتی برنامه ضبطی باشد جذابتر میشود. البته کار در این شکل برنامه بیشتر میشود و هزینهها بالا میرود. متأسفانه اکنون نمیتوانم برنامه ضبطی داشته باشم زیرا باید در طول هفته کار کنم اما با پیشبرد سریالم از اوایل سال آینده مجدداً به برنامه میآیم.
آرش خوشخو منتقد سینما در ادامه درباره نشست رسانهای فیلم «خروج» بیان کرد: یکی از مسائل مهم نشست، حذف فیلم «خروج» از بخش آراء مردمی بود که واکنش آقای حاتمی کیا را برانگیخته بود و دیگر اینکه از نکات مهم نشست صحبتهای آقای فرامرز قریبیان بود، ایشان اعلام کردند که این آخرین فیلمشان است و بعد از این دیگر نمیخواهند فیلم بازی کنند.
وی در ادامه بیان کرد: یکی از نکاتی که نشستهای این شکلی را به تنش میکشد این است که بجای فضای پرسش و پاسخ، فضای مچگیری به وجود میآید و فضای اینستاگرام و توییتر بر فضای این نشستها غلبه میکند، بعضی وقتها سؤالاتی که مطرح میشود، برای خود من هم عجیب است که چرا باید این سؤال مطرح شود!
خوشخو در بخش بعدی و در گفتگو با عوامل فیلم «لباس شخصی» اظهار کرد: «لباس شخصی» فیلم پر بازتاب و پرجنجالی بود و واکنشهای خوب و بد زیادی داشت.
ربیعی کارگردان فیلم نیز ادامه داد: کلاً از حزب توده شناخت کاملی نداشتم بیشتر قصه کشف شبکه مخفی برایم جذاب بود. علاقه من به فیلمهای سیاسی است و در فیلمهای کوتاهم نیز به ژانر سیاسی پرداختم و در آینده هم امیدوارم که در همین ژانر فیلم بسازم.
وی در مورد عدم حضور این فیلم در بخش سودای سیمرغ بیان کرد: واقعاً نمیدانم، شاید نگاه سلیقهای و شاید بحث محتوایی باعث شد که فیلم دیده نشود وگرنه ازنظر ساختاری به اعتقاد اهل هنر فیلم قابلتوجهی است و نهایتاً هیئت انتخاب باید جواب بدهد.
در بخش دیگر برنامه امیررضا مافی و آرش خوشخو و آنتونیا شرکا منتقدین برنامه بهنقد و بررسی فیلم « لباس شخصی » پرداختند.
شرکا در مورد این فیلم گفت: فیلم اول بود و این کنجکاوی وجود داشت که با کارگردان فیلم آشنا بشویم، فیلمهای تاریخی سیاسی معمایی موجی است که در سالهای اخیر شکلگرفته و به نظرم یک حرکت ارزشمند است. توانمندی کارگردان و گروه را از نظر تکنیکی نشان میدهد و کلاً ژانر فیلم به لحاظ مستندات تاریخی و با استفاده از فضاهای مستند تاریخی فیلم جذاب میشود بهطورکلی فیلم و موضوعی که در این ژانر انتخاب کرده خوب است
خوشخو نیز ادامه داد: به نظر من سینمای ایران یک گنج تاریخی دارد که برای استفاده از این گنج کمی باید ملاحظات را کم کرد تا فیلمسازهای ما بتوانند راحت از این گنج استفاده کنند. ما بینهایت شخصیت سیاسی و تاریخی داریم که میتوان درباره آنها فیلم ساخت. کلاً در کشور ما واقعیت از خیال خیلی جذابتر است. البته اینگونه فیلمها همیشه متهم هستند که جانبدارانه به موضوعات پرداخته میشوند و به نظر من برای اصلاح این موضوع باید به فیلمسازها اجازه داده بشود که کاملاً به واقعیت و اسناد و تاریخ وفادار باشند.
مافی نیز در ادامه این بحث گفت: من فیلم «لباس شخصی» را دوست دارم و به نظرم جا داشت ما درباره حزب توده فیلم بسازیم، موضوع بهشدت چالشبرانگیز است، قرائتهای تاریخی درباره حزب توده بعد از انقلاب متنوع است، بر اساس دانش من موضوعی که در فیلم مطرحشده بر اساس قرائت رسمی بوده و معتقدم که فیلم خوبی ساختهشده، فیلم از این لحاظ اهمیت دارد چون ما همیشه فکر میکردیم که حزب توده بعدازاینکه تعطیل شد و افول کرد، تمام شده است. به خاطر همین در فیلمها و سریالهایمان به مجاهدین خلق پرداختیم و هیچوقت به حزب توده نپرداختیم. این در حالی است که حزب توده ویژگیهای خیلی مهمی دارد و تأثیرات بسیار مهمی بر تاریخ فرهنگی داشته که باید بررسی شود. چه پیش از انقلاب در زمان قبل و بعد از مصدق.
وی تصریح کرد: بعد از انقلاب به نظرم «لباس شخصی» به درستی حزب را نشان داده و به تاریخ ورود کرده است. نکتهای که فیلم ندارد مرام و مسلک حزب توده است یعنی ما در هیچ کجای فیلم نمیفهمیم که حزب توده چه بوده و چه کرده است.
شرکا دیگر منتقد حاضر ادامه داد: من فکر میکنم که این فیلم زیادی شخصیت محور است و حول شخصیت اصلی «یاسر» داستان شکل میگیرد، از این نظر فیلمنامه به نظر من ضعف دارد و ضعف فیلمنامه از این منظر است که شخصیت «یاسر» غیرقابلکنترل و خودسر است و این با مناسبات دستگاه امنیتی همخوانی ندارد.
خوشخو نیز گفت: در دهه شصت ما فیلمهای سیاسی را داشتیم مثل «دستنوشتهها» و «توهم»، درهمان سالها آقای نجفی یک فیلمی دارد به نام «گزارش یک قتل»، که در این فیلم شخصیت داستان در زمان کودتای ۲۸ مرداد عضو حزب توده است. این فیلم بیشتر از اینکه درباره محتوای حزب توده باشد بیشتر درباره فعالیتهای امنیتی است.
مافی ادامه داد: به نظر من این فیلم، فیلم خوبی است و ما به اینگونه فیلمها نیاز داریم و برای پرداختن به حزب توده و ماجراهای حزب توده جسارت لازم است و ما نیاز داریم که داستانها و پروندههای بعد از انقلاب را بیشتر بررسی کنیم.
شرکا بیان کرد: در دهه شخصت فیلمهای معدودی داشتیم اما گروهکها خیلی محدود و خیلی کلی مطرح میشدند اما در فیلمهای این روزها خیلی مشخص و کامل بررسی میشوند و این خیلی ارزشمند است.
در ادامه این برنامه تلویزیونی بخش معرفی جایزه «سردار سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی» نمایش داده شد و بعد از آن آرش خوشخو، مینو خانی، امیررضا مافی و آنتونیا شرکا درباره فیلم «خروج » گفتگو کردند.
در انتهای برنامه بهروز افخمی همراه با منتقدان ثابت برنامه؛ امیررضا مافی و آرش خوشخو، فیلمهای نمایش دادهشده در سی و هشتمین دوره جشنواره فجر را با دادن امتیازهایی مرور و رتبهبندی کردند.