دیروز در میان مستندهای فراوانی که در جشنواره سینماحقیقت اکران شد، در بخش کارآفرینی مستندی با عنوان «راویج» بهنمایش درآمد. مستندی که تلاشهای دوکارآفرین را برای راهاندازی واحدی گردشگری در روستایی بهنام «راویج» نشان میدهد. بخشکارآفرینی سینماحقیقت قرار است تا با همین دیدگاه به اکران مستندهایی بپردازد که بتواند به مسئولین صدای مردم و دلسوزان را برساند. البته باید دید که چقدر مسئولین برای دیدن مستندهای کارآفرینی به سینماحقیقت میآیند.
اخبار فرهنگ و هنر- بعد از نمایش مستند با «صادق داوریفر» کارگردان مستند در گفتوگوی کوتاهی از نگاه وی به سبک و شیوه روایی طنز فیلم و حالت کمیک آن سوال کردیم و همینکه نسبت میان حقیقت و واقعیت در مستندهای جشنواره را چگونه دیده است؟ و در نهایت از مسأله گردشگری در کشور برایمان گفت.
داوری فر در ابتدا درباره شیوه طنز فیلم خود گفت: من در تمام مستندهایی که کار کردم یک نگاه طنازانه داشتم، حتی در مستندی که در حوزه روحانیت بود هم همین نگاه را انتخاب کردم. سعی کردم که لحظات شیرین را در فیلمهایم ثبت بکنم. علتش هم این است که فیلم مستند باید برای مخاطب ساخته شود نه برای جشنواره و یک طیف خاص. ما مدتها مستند را فقط برای طیفی خاص ساختیم که فقط در جشنواره بیاید و فیلم تماشا و بعد هم در گعدههای روشنفکری جمع شوند.
همانطور که میدانید مخاطب وجه سرگرمی و جذابیت فیلم را دوست دارد و انتخاب میکند و وظیفه من مستندساز هم این است که در کنار آن بخش جدی که من مستندساز میخواهم آن را نشان بدهم و آگاهی ببخشم و کیفیت زندگی را تغییر بدهم، مقداری هم سرگرم کنیم تا مخاطب عامی هم بتواند مستند را ببیند و پیامهای آن را بفهمد.
کارگردان «شیخ شوخ کاشی» درباره نسبت میان حقیقت و واقعیت که در در این اثر سینمایی نسبتی متفاوت پبدا کرده است گفت: من میگویم که ما در حال حاضر دو گونه مستند سازی داریم یک نوع آن همین شیوه جشنوارهای ساختن است که ماحصلش میشود یک فیلم خوب برای جشنواره اما نه برای همه. جلوتر از آن اما فیلم خوب تأثیرگذار است. شاید فیلم تأثیر گذار نتواند جایزه بگیرد و طیف خاص جشنوارهای را به خود جذب کند اما فیلم تأثیر گذار میتواند بهجای آن به تغییر زندگی و دیدگاهها کمک بکند. فیلم جشنوارهای ماحصل خیال من است ولی فیلمی که دنبال تغیر و تأثیر است ریشه در واقعیت و حقیقت دارد که من تلاش کردم این دو نوع نکته را در مستند داشته باشم؛ هم مخاطب ببیند که ما مستندسازان چگونه فیلم میسازیم و در حقیقت دست میبریم تا فیلم دلخواه خود را بسازیم و از طرف دیگر واقعیت چیست و زمانی که آن را تغییر میدهید چه بر سر سوژه میآورید.
پس این نکته ضروری است که حقیقت در مستندسازی الزاماً آنگونه که میبینیم شاید نباشد و مستندساز میتواند در فیلم خود برای سناریو تغییراتی را ایجاد کند و نگاهش را دخیل کند. البته برخی این ادعا را دارند که ما خود حقیقت را در مستند نشان میدهیم.
وی در پاسخ به سؤالی درباره علت ساخت این مستند و مسأله کارآفرینی گفت: من در سفرهایی که به خراسان جنوبی و آن مناطق داشتم با یکی از این دوستان آشنا شدم و باعث شد که بعد از شنیدن داستان آنان به ساخت این مستند جذب شوم. اما چیزی که من به آن باور دارم این است که راه نجات ما از بحران اقتصادی امروز و گرفتاری و مشکلاتی که داریم واقعاً باز کردن دربهای گردشگری است؛ این باور من است و اگر بتوانیم گردشگر وارد این کشور بکنیم بسیاری از مشکلات بیکاری ما حل خواهد شد. خیلی از روستاهایی که بهخاطر کمآبی خالی شده است دوباره پر میشود. بهشرط آنکه مسئولین کمک کنند تا گردشگر برگردد.