در بسیاری از کشورهای جهان، هشدارهای تماشا ممنوع (۱۸+) یا (۱۶+) یا شبیه این‌ها، مقابل سالن‌های سینماها نصب می‌شوند و پیش از تیتراژ فیلم‌ها برآن نقش می‌بندند. اما در ایران، پس از سال‌ها غفلت و به‌تازگی، سازمان سینمایی برآن شده است تا طرح رده‌بندی سنی فیلم‌ها را اجرایی کند. احد آزادی‌خواه (عضو کمیسیون فرهنگی مجلس) و خسرو دهقان و هوشنگ گلمکانی (منتقدان سینمای) با استقبال از رده‌بندی سنی فیلم‌ها، موارد و نکاتی را برای اجرایی شدن این طرح، پیشنهاد داده‌اند.
اخبار فرهنگ و هنر _ عیین رده سنی برای فیلم‌ها، توجه ویژه به حقوق کودک و نوجوان است؛ اقدامی که به‌تازگی توسط سازمان سینمایی صورت گرفته و با واکنش مثبت اهالی فرهنگ و هنر مواجه شده است.
رده‌بندی سنی برای فیلم‌ها، علاوه بر آن‌که راهنمایی برای مخاطبان سینما به ویژه خانواده‌ها خواهد شد، همچنین باعث می‌شود سینمای کشور، به سمت تولیدات متنوع برای رده‌های سنی مختلف حرکت کند.
سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و اجرای طرح رده‌بندی سنی برای تماشای فیلم‌ها، نیازمند رعایت و در نظر گرفتن نکات و مواردی است که برای آشنایی با آنها، پای صحبت کارشناسان و فعالان عرصه فرهنگ و هنر نشسته‌ایم.
احد آزادی‌خواه: خانواده‌ها استقبال خواهند کرد
احد آزادی‌خواه، یکی از اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی درباره تعیین رده بندی سنی فیلم‌ها گفت: «این اقدام بسیار مبارکی است و فکر نمی‌کنم شخصی مخالفتی با آن داشته باشد.»
وی تاکید کرد: «این اقدام، توجه جدی به حقوق کودکان و نوجوانان است و لازم بود که دغدغه اهالی سینما نیز باشد و سازمان سینمایی به عنوان اصلی‌ترین متولی به این مساله توجه کند.»
نماینده شهرستان ملایر در مجلس ادامه داد: «رده‌بندی سنی فیلم‌ها باعث می‌شود که فیلم‌سازان به ساخت فیلم‌هایی ترغیب شوند که سبک ایرانی- اسلامی را ترویج دهد. البته این کار به مدیریت ویژه نیاز دارد و از سازمان سینمایی می‌خواهیم که به آن اهتمام بورزد و آن را به سرانجام برساند.»
آزادی‌خواه همچنین در واکنش به این سوال که این اقدام چه قدر می‌تواند باعث فرهنگسازی برای خانواده‌ها شود، پاسخ داد: «این اقدام ۱۰۰ درصد در فرهنگسازی برای پدران و مادران موثر است٬ به هرحال خانواده‌ها نیازهای یکسان و مطالبات مشترکی در این حوزه ندارند؛ کودک ۱۰ ساله احتیاج به خوراک متفاوتی با جوان ۲۰ ساله دارد. مطمئن باشید این اتفاق باعث می‌شود خانواده‌ها هم از آن استقبال کنند.»
خسرو دهقان: هیئت رده‌بندی سنی فیلم‌ها، مسئولیت بزرگی در برابر سینمای ایران دارد
سازمان سینمایی، دیروز (دوشنبه ۴ شهریور)، هیئت ۳۰ نفری رده‌بندی آثار سینمایی که مرکب از کارشناسان حوزه های فرهنگی، آموزشی، تربیتی، روانشناسی، جامعه‌شناسی و رسانه‌ای هستند را معرفی کرد. خسرو دهقان، منتقد با سابقه سینمای کشورمان در این‌باره گفت: «گروهی متشکل از افراد متخصص در حوزه‌های روانشناسی، جامعه‌شناسی، متخصصان تعلیم و تربیت کودک و نوجوان و ... که دست به رده‌بندی سنی فیلم‌ها خواهند زد، مسئولیت بزرگی در قبال سینمای ایران دارند.»
وی ادامه داد: «با توجه به اینکه کودکان و نوجوانان، بخش مهمی از جامعه هستند و نسبت به آنها حساسیت‌هایی وجود دارد، افرادی که قرار است رده‌بندی سنی فیلم‌ها را انجام دهند، باید با وسواس بیشتری فیلم‌ها را انتخاب کنند.»
این منتقد سینما تاکید کرد: «رده‌بندی سنی در همه کشورها رعایت شده و به نوعی سنت است و ما بعد از سال‌ها آن را اجرا می‌کنیم که با توجه به اهمیت موضوعی، باید بنیادی‌تر به آن فکر و راه حل‌های مناسب‌تری برای اجرایی کردن آن پیدا کنیم.»
دهقان با بیان اینکه خانواده‌ها در این امر مهم نقش به‌سزایی دارند، گفت: «همانطور که می‌دانیم، امروز با گستردگی فضای مجازی، خانواده در قبال فرزندان‌شان نقش پر رنگ‌تری دارند. به همین دلیل باید راه حل‌های تاثیرگذارتری را برای این امر مهم انتخاب کنیم.»
هوشنگ گلمکانی، دیگر منتقد سینما درباره رده‌بندی سنی فیلم‌های سینمایی گفت: «در همه کشورهای دنیا حتی در زمان آنالوگ، امر رده‌بندی سنی فیلم‌ها وجود داشت و امروزه در عصر دیجیتال هم وجود دارد که به نوعی امری توصیه‌ای برای مخاطبان محسوب می‌شود.»
وی ادامه داد: «این موضوع در برخی کشورها رعایت و در برخی کشورهای دیگر رعایت نمی‌شود. در سال‌های گذشته که منبع نمایش، تنها سالن سینما و تلویزیون بود، بیشتر فیلم‌هایی که برای کودکان مناسب نبود، شب‌ها پخش می‌شد که آنها بیدار نباشند و یا در پایین فیلم‌ها زیرنویس می‌کردند که این فیلم برای کودکان مناسب نیست.»
این منتقد سینما افزود: «حتی در سال‌هایی فیلم‌هایی را تنها برای ۱۸+ سال مناسب می‌دیدند و افراد پایین ۱۸ سال را به سالن‌های سینما راه نمی‌دادند اما همین فیلم‌ها بعد از اکران وارد شبکه نمایش خانگی می‌شد و در دسترس کودکان و نوجوانان نیز قرار می‌گرفت.»
گلمکانی ادامه داد: «بحث رده‌بندی سنی فیلم‌ها نیاز به فرهنگسازی دارد، زیرا روحیه عمومی و فرهنگ هر جامعه‌ای متفاوت است و به شکلی خاص با محدودیت‌ها برخورد می‌کند. در برخی کشورها زمانی‌که درجه بندی سنی برای فیلمی اعلام می‌شود، خانواده خود را ملزم به رعایت آن می‌دانند اما با این وجود تضمینی برایش وجود ندارد و بیشتر هشدار به حساب می‌آید که برای مخاطب بسیار خوب است.»
وی با بیان اینکه رده‌بندی سنی برای جامعه متمدن لازم و ضروری است، گفت: «همانطور که اشاره کردم، این امر نیاز به فرهنگسازی در میان خانواده‌ها و کودکان و نوجوانان دارد، زیرا این نکته را هم باید توجه داشته باشیم که نوجوانان زمانی‌که محدودیتی برای آنها در نظر بگیریم، راغب‌تر می‌شوند تا آن‌را ببینند.»
گلمکانی ادامه داد: «تشکیل هیئتی متخصص برای رده‌بندی سنی فیلم‌ها، کار بسیار لازم و خوبی است اما آنها باید توجه داشته باشند که کارشان سانسور فیلم‌ها نیست و بعد از دادن مجوز توسط پروانه نمایش، با توجه به نوع موضوع و صحنه‌هایی که در فیلم موجود است، تنها باید آن‌را رده‌بندی سنی کنند.»
وی پیشنهاد کرد: «این هیئت می‌تواند برای تهیه‌کننده و سازندگان فیلم‌ها، محدودیت‌هایی نیز بگذارد که اگر صحنه‌ها و موارد مورد نظرشان از فیلم حذف و یا اصلاح نشود، تعداد سالن‌های کم‌تری به آنها برای نمایش فیلم‌شان اختصاص داده شود.»
این منتقد سینما تاکید کرد: «امروزه با وجود شبکه نمایش خانگی و وی.او.دی، صاحبان فیلم‌ها می‌توانند دو نسخه از اثر را، یکی به‌صورت عمومی و دیگری با درنظر گرفتن محدودیت سنی داشته باشند. روش‌های مختلفی برای اجرایی کردن این موضوع وجود دارد که می‌توان از آنها استفاده کرد تا فرهنگسازی در این زمینه صورت بگیرد. البته باید توجه جدی داشته باشیم که رده‌بندی سنی با سانسور کاملا متفاوت است.»
