فیلم کتاب سبز با نام اصلی «Green book» از همان ابتدا که به روی پرده سینما رفت به خوبی توانست نظر منتقدان و مخاطبان را به خود جلب کند و امتیاز بالایی از آنها بگیرد.
این فیلم ۱۳۰ دقیقهای در ژانر بیوگرافی، درام و کمدی برای رده سنی بالای ۱۳ سال و محصول شرکت یونیورسال پیکچرز است که به دست پیتر فارلی ساخته شده و بازیگران با استعداد و محبوبی از جمله ماهرشالا علی و ویگو مورتنسن در آن ایفای نقش می کنند.
گرچه ویگو مورتنسن موفق به دریافت جایزه از اسکار نشد، اما او و ماهرشالا علی نقش بسزایی در موفقیت این فیلم و برنده شدن اسکار بهترین فیلم داشته اند. این فیلم در دو بخش دیگر برای بهترین فیلمنامه غیر اقتباسی و بهترین بازیگر نقش مکمل مرد نیز جایزه دریافت کرده است و حتی شایسته آن بود که در هر پنج بخشی که نامزد شده بود دست پُر مراسم را ترک کند.
«کتاب سبز» علاوه بر اسکار در جشنوارههای دیگر و انجمنهای سینمایی آمریکا نیز جوایز متعددی برنده شده که به شرح زیر است:
جایزه گلدن گلوب بهترین بازیگر نقش مکمل مرد، جایزه بهترین فیلم نامه غیراقتباسی و همچنین جایزه بهترین فیلم سینمایی
جایزه بفتا بهترین بازیگر نقش مکمل مرد برای ماهرشالا علی
جایزه بهترین نقش مکمل از نظر انجمن بازیگران سینمایی آمریکا
جایزه بهترین فیلم سال از نظر انجمن تهیه کنندگان آمریکا
جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل مرد به انتخاب منتقدان
جایزه بهترین فیلم سال از نگاه مردمی در جشنواره بین المللی تورنتو
و همچنین جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل مرد در جشنواره هنرهای سینمایی و تلویزیونی.
گفته می شود نام این فیلم اشاره به کتابی به نام «کتاب سبز راننده سیاه پوست» دارد که درآن لیست هتلها، و رستورانها و سرویسهایی که سیاه پوستان میتوانستند از آن استفاده کنند ذکر شده بود.
کتاب سبز برای اولین بار در تاریخ ۱۱ سپتامبر (۲۰ شهریور) در فستیوال تورنتو به نمایش گذاشته شد و در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۸ (۲۵ آبان ۹۷) در سراسر آمریکا به اکران در آمد.
نویسنده این فیلم نیک واله لونگا بعد از فستیوال تورنتو در پیج توییتر خود عبارات توهین آمیزی درباره مسلمانان آمریکا مطرح کرد که بعد از واکنشها نسبت به سخنان وی و فشار تهیه کننده، کارگردان فیلم کتاب سبز اعلام کرد که قصد عذر دارد و توییت مربوطه را از صفحه خود پاک کرد. شایان ذکر است ماهرشالا علی بازیگر این فیلم نیز مسلمان است و این نویسنده از ماهرشالا علی نیز بابت سخنانش عذر خواهی کرد.
پیتر فارلی کارگردان فیلمهای سینمایی مثل احمق و احمقتر گفت: یک چیز راجع به مری وجود دارد، فیلم ۴۳ است که تا پیش از اسکار ۲۰۱۹ جایزه بزرگی نبرده بود و بیشتر به ساخت فیلمهای کمدیهای معمول سینمایی مشغول بود. فیلم «کتاب سبز» با کارگردانی او یک غافلگیری بزرگ محسوب میشود که توانست جایزه بهترین فیلم سال را کسب کند. این فیلم از نگاه منتقدان امتیاز ۸۰ از ۱۰۰ را دریافت کرده و و از نظر تماشاگران نیز امتیاز ۹۳ را دریافت کرده است. پیتر فارلی به خوبی توانسته است. دو طیف را از خود راضی نگه دارد.
ماهرشالا علی بازیگر موفق و مسلمان فیلم «کتاب سبز» است که موفق به دریافت بهترین بازیگر نقش مکمل مرد شد و به طور یقین این فیلم جایزه خود را به بازی شایسته او مدیون است.
ماهرشالا در هشتاد و نهمین دوره جوایز اسکار در سال ۲۰۱۷ نیز برای فیلم «مهتاب» جایزه بهترین نقش مکمل مرد را دریافت کرد و همان فیلم نیز توانست بهترین فیلم سال شود تا تاثیر ماهرشالا علی بر برد جوایز توسط فیلمها پیش از پیش احساس شود. او دومین بازیگر سیاه پوست و اولین بازیگر سیاه پوست مسلمانی است که موفق به دریافت اسکار می شود.
ویگو مورتنسن نیز گرچه این مراسم را دست خالی ترک کرد، اما استعدادی که او در فیلم «کتاب سبز» بروز داد هبچ گاه فراموش نخواهد شد. او در سالهای ۲۰۰۷ و ۲۰۱۷ نیز نامزد شده بود که باز هم نتوانست اسکار را کسب کند و برای سومین بار در دریافت آن ناکام ماند. او با بازی در فیلم ارباب حلقهها بسیار مورد تمجید منتقدین قرار گرفت.
داستان فیلم «کتاب سبز» از جایی آغاز میشود که شیرلی (ماهرشالا علی)، پیانیست آفریقایی آمریکایی چیرهدست، قصد دارد سفری را در ایالات متحده آغاز کند و میداند که قرار نیست در تمام نقاط این کشور امنیت شامل حال او شود، از این جهت تصمیم میگیرد راننده و محافظ سفید پوست استخدام کند و در این راه به تونی (ویگو مورتنسن) محافظ ایتالیایی آمریکایی میرسد که علاقه زیادی به خشونت دارد، تونی میپذیرد که شیرلی را در این سفر همراهی کند، اما اختلاف نظر این دو ماجراهای مختلفی را در طول داستان رقم میزند. شیرلی شخصیتی خودخواه و به شدت مبادی آداب است که نمیتواند رفتارهای سطح پائین را تحمل کند و در نقطه مقابل تونی قرار دارد که کاملاً دیدگاهی متفاوتی نسبت به شیرلی دارد. او تحمل زیادی ندارد و اغلب مشکلاتش را با مشت زدن حل و فصل میکند. ابتدا در این فیلم تنها دو شخصیت متضاد و در عین حال مکمل دیده میشود که از این تضادها موقعیتهایی به وجود میآید که موجب تغییرات تدریجی شخصیتها میشود. شیرلی و تونی در میانه راه خود، با مشکلات و مسائل نژادی مختلفی برخورد میکنند و به همین دلیل تصمیم میگیرند که اختلافها را کنار بگذارند تا بتوانند در این ماجراجویی طولانی مدت زنده بمانند و همچنین از آن لذت ببرند.
به طور کلی اگرچه مخاطبان برای فیلمهای دیگر نامزد شده اسکار مثل «رما» و «سوگلی» و حتی «حماسه کولی» شانس بیشتری قائل بودند، اما برنده شدن فیلم «کتاب سبز» نیز دور از انتظار نبود و در کمال شایستگی به این افتخار بزرگ رسید.