رُوِیَ عَن عَلیٍّ علیه السلام قَال:
إسْتِعْمَالُ الْأمَانَةِ یَزِیدُ فِی الرِّزْقِ

ترجمه: حضرت امیرالمؤمنین علی «علیه السلام» فرمودند:
به کار گرفتن امانت(پرداخت کردن امانت) به روزی می - افزاید.

شرح حدیث: در جلسه گذشته روایتی را از پیغمبراکرم خواندم که جمله آخرش را معنا نکردم و روایت جلسه گذشته و روایت این جلسه با همدیگر رابطه دارند. روایت قبلی این بود «مَنْ حَبَسَ عَنْ أخِیهِ الْمُسْلِمِ شَیْئاً مِنْ حَقِّهِ حَرَّمَ اللَّهُ عَلَیْهِ بَرَکَةَ الرِّزْقِ …» تا اینجا معنا کردم؛ به اینکه اگر کسی به شخصی بدهکاری دارد و می تواند بدهد امّا ‌ندهد، این موجب میشود که خدا برکت را از روزی اش بردارد. در ادامه روایت دارد: «إِلَّا أنْ یَتُوبَ» این را معنا نکردم که آمدند از من پرسیدند.

این «إِلَّا أنْ یَتُوبَ» معنایش این است: مگر اینکه توبه کند. در اینجا دو چیز هست. ۱ - برود و بدهی ای که دارد پرداخت کند. ۲ - استغفار هم بکند. یعنی هم حکم تکلیفی دارد هم وضعی. آن وقت اینجاست که خداوند برکت را به روزی اش می دهد. وقتی رفت پرداخت کرد و استغفار هم کرد(چون خلاف شرع کرده بود) خداوند برکت را به روزی اش می دهد.

حالا چرا اینهایی که بدهی دارند و می توانند پس بدهند، نمی دهند؟ برای اینکه این خیال می کند به اینکه نگه داشتن، موجب می شود به روزی او افزوده شود و اگر برود بدهی را بدهد از روزی اش کاسته می شود. این از اشتباهاتی است که انسان می کند. خیلی مواقع انسان این اشتباهات را می کند. اینطور نیست به اینکه انسان اگر ادا کرد و ‌پرداخت کرد، ‌ کسر بشود. یک چیزهایی هست که انسان اگر پرداخت بکند در کنارش دریافت می کند و یک دریافتی هایی هست که به آدم ضرر می رساند. اتفاقاً این از همان جاهاست.

در گذشته گفتم که از خدا طلب گشایشِ روزی کردن هیچ مشکلی ندارد. دستور هم آمده از خدا بخواهید. امّا بدانید! یک سنخ اعمال هست که بدون دعا افزایش روزی را می آورد، ظاهرش را انسان خیال می کند که کسری است و حال اینکه این کسری نیست بلکه افزودنی است.

یکی اش همین است که علی علیه السلام در روایت فرمود: «إسْتِعْمَالُ الْأمَانَةِ یَزِیدُ فِی الرِّزْقِ» به کارگرفتن امانت(یعنی پرداخت کردن امانت) به روزی می افزاید. استعمال الامانة یعنی بکار گرفتن امانت. ‌(کنایه از خوش حسابی کردن در پرداختها است) چون پول شما پیش من امانت است و باید بدهم. ‌ هر بدهکاری که داری امانت است اگر نمی دهی، داری خیانت می کنی. هیچ تعارف ندارد. بکارگرفتن امانت یعنی پرداخت کردن امانت، به روزی می افزاید. تو اشتباه کردی؛ هم برکت را از روزی ات بردی(که در روایت قبلی بود) هم از این طرف جلوی افزودن روزی را گرفتی، کسر کردی. ‌

این دادنها، کنارش گرفتنهاست. اگر دیدی به اینکه داری یک قدری اینطرف و آنطرف می شوی، دنبال این باش ببین به کسی بدهکاری داری یا نه؟ زود برو بده. وقتی دادی، این دادن کنارش گرفتن از خداست. کما اینکه در باب صدقه هم داریم. خیلی چیزها هست که حالا اینجا این را من خواستم بگویم. چرا حقّ دیگری را پرداخت نمی کنی؟ خیال می کنی کم می شود؟ خیر! این دادن می افزاید نه اینکه کم کند.

منبع: دفتر اطلاع رسانی آیت الله حاج آقا مجتبی تهرانی