فضای مجازی و بستر اینترنت در حال حاضر به دلیل فراگیری، همه جوامع بشری را درگیر مضرّات و محاسن خود کرده است. سرویس‌های نرم افزاری و اشتراک گذاری در همین زمینه به اندازه‌ای رشد کرده‌اند که منابع قدرتمندی برای کسب درآمد و فضای کاری را به وجود آورده‌اند.
اما مهمترین چالش این فضای تحت وب، خطراتی است که سرمنشا بسیاری از ناهنجاری‌ها و آسیب‌های اجتماعی را می‌توان در آن جست و جو کرد. محتواهای بارگذاری شده در برخی از این سرویس‌های فیلم و عکس، مستقیما با سلامت رفتاری و اخلاقی جامعه در ارتباط است و نقش تعیین کننده‌ای در سلامت روانی و اخلاقی مردم دارد. علاوه بر نظارت‌های مردمی که باید فرهنگ سازی مناسبی برای کاربردی کردن آن انجام شود، دقت و اهمیت دستگاه‌های ناظر بر این محتواهای منتشر شده در این فضا، شاید هزینه‌هایی به مراتب کمتر را متوجه جامعه کند.
در فضای وب و اینترنت کشور ما وقتی برای جستجو فیلم‌های بارگذاری شده به جستجوگر‌های معروف مراجعه می‌کنیم، قطعا با سرویسی به نام آپارات مواجه می‌شویم که بسیاری از فیلم‌ها در قالب این سرویس به کاربران ارائه می‌شود.
آپارات یک سرویس کاربر محور است که با وجود ویژگی های مثبت، اما به خودی خود همین خصوصیت کاربر محور آن باعث شده تا بسیاری از مطالب خارج از عرف و غیر موجه در آن بارگذاری شود. کلیپ موزیک‌های خارجی نامتعارف، صحنه‌های مستهجن فیلم‌هایی که مورد بازبینی قرار نگرفته اند و ویدیو‌های بعضا متضاد با ارزش‌های دینی و اعتقادی به راحتی در این سرویس مشاهده می‌شود.
سایت آپارات از مهمترین سایت مرجع برای یافتن ویدیو‌های مختلف است و تقریبا هر واژه‌ای را که بخواهید سرچ کنید، بدون محدودیت خاص محتوایی در اختیار کاربران قرار می‌دهد. این در حالی است که در برخی سرویس‌های خارجی مشابه آپارات فیلترهایی مانند ابزاری برای کنترل محتوای مردمی وجود دارد که ویدیوهایی با محدودیت‌های سنی نشان می‌دهد.
در فضای جامعه ما که برخی از سرویس‌های ارائه دهنده ارتباطی به دلیل آنکه مقررات داخلی را رعایت نکردند و سرور‌های آن‌ها نیز در خارج از کشور قرار داشت، به سرنوشت فیلترینگ دچار شده اند، حالا سرویس‌های داخلی مانند آپارات و ... هم به گونه‌ای رفتار می‌کنند که با همه اختیارات موجود نمی‌توان آن را مورد نظارت و ارزشیابی عملکرد قرار داد.
مدیر آپارات: برخی دوستان با بارگذاری فیلم، علیه ما پرونده سازی می‌کنند
در همین ارتباط محمدجواد شکوری مقدم مدیر سرویس آپارات درباره برخی از فیلم‌ها و تصاویر ناهنجار این سایت گفت: سرویس آپارات یک سرویس کاربر محور است و تمامی فیلم‌های موجود در این سایت به جز برنامه‌های تولیدی توسط مردم بارگذاری می‌شود و ما دخل و تصرفی در آن ها نداریم.
وی اظهار کرد: به همین دلیل ما به جز سه فیلتر گزارش‌های مردم، نرم افزار‌های هوشمند کندی فکتور و گزارش کمیته مصادیق مجرمانه مورد دیگری نداریم که بتوانیم ار آن بهره‌مند شویم و کار بیشتری از دست ما بر نمی‌آید.
شکوری اضافه کرد: به هر حال تمام فیلم‌هایی که در آپارات بارگذاری می‌شود توسط همین مردم جامعه گذاشته و وقتی فضای جامعه فضای خوبی نیست این موضوع به محتواهای بارگذاری شده هم سرایت می‌کند.
مدیر آپارات درباره برخی صحنه‌های نامتعارف در فیلم‌ها و ویدیو کلیپ‌ها نیز تصریح کرد: بعضی مواقع دوستان با بارگذاری فیلمی، از آن مدرک می‌سازند و علیه ما پرونده سازی می‌کنند که ببینید آپارات چه فیلم‌هایی دارد، اما واقعیت این است که ما تا جایی که امکان دارد همه محتواهای آپلود شده را ارزیابی می‌کنیم و برخی صحنه‌ها هم اختلاف سلیقه میان جامعه است که آیا ناهنجار است یا نیست که ما طبق قانون عمل می‌کنیم.
وی همچنین با اشاره به اینکه رفت و آمد ما برای توضیحات و شکایات حقوقی در دادستانی طبیعی شده، بیان کرد: هر مطلبی را که توسط مراجع قانونی به ما گفته می‌شود سریعا ما وارد عمل می‌شویم و آن مطلب را حذف می‌کنیم، اما نه در آپارات بلکه در همه جا این صحنه‌ها وجود دارد و من می‌توانم به مصداق به شما بگویم که وضعیت در سرویس‌های دیگر بدتر است.
شکوری مقدم درباره سایت‌های VOD مانند فیلیمو که وابسته به آپارات هستند و بدون ملاحظات مرسوم اقدام به انتشار فیلم‌های سینمایی خارجی و خلاف موازین اعتقادی و مذهبی می‌کنند، پاسخ داد: اصلا چنین چیزی صحت ندارد و شما یک مورد را بیاورید که این فیلم‌ها در سایت وجود داشته باشند، تمام فیلم‌های داخلی به نمایش گذاشته شده که پروانه نمایش دارند و فیلم‌های خارجی هم مورد تایید وزارت ارشاد است و هیچ فیلم خارج از عرفی را نمی‌توانید در این سایت هم به طور مصداقی نشان دهید.
یوتیوب به دلیل رعایت نکردن قوانین داخلی ایران از طرف دستگاه های نظارتی فیلتر است و حتی مورد تایید بسیاری از کشورهای اروپایی هم قرار ندارد اما در حال حاضر آپارات با پیروی غلط و چشم بسته از رقبای خارجی خود و بارگذاری فیلم های نامتعارف و غیراخلاقی می‌خواهد از کوران رقابت تجاری جا نماند و این اَمر موجب شده تا آپارات هم به سرویسی نا امن برای تمام گروه های سنی و دسترسی های آزاد بدل شود.
بسیاری از برنامه‌های تولیدی سرویس آپارات هم با حاشیه‌های فراوانی همراه بوده است و بعضا مطالبی در آن‌ها بوده که واکنش‌های جدی را در سطوح عالی نظارتی را به همراه داشته است. این مسائل به جایی رسیده است که حتی برخی شایعات خبر از فیلترینگ این سرویس ویدیویی داده‌اند و عدم پایبندی این سرویس را دلیل آن مطرح می‌کردند.
رئیس مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال: ما ابزاری برای اعمال بازدارندگی تخلفات نداریم
در همین ارتباط سید مرتضی موسویان رئیس مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره سایت آپارات و محتواهای بارگذاری شده در آن گفت: طبق مصوبه سال 93 فهرست مصادیق مجرمانه به تصویب شورای عالی فضای مجازی رسید و از آن پس برای همه سرویس هایی که ارائه محتوا انجام می‌دهند، لازم الاجرا گردید.
وی اظهار کرد: ما معمولا طوری عمل می‌کنیم که وقتی به موضوعی واکنش نشان می‌دهیم دیگر ارزشش را از دست داده است و نمیشود به درستی درباره آن نظر داد، ما از خیلی مدت پیش باید به این موضوع توجه می‌کردیم که بستر اینترنت و فضای مجازی با همه محاسنی که دارد باید فرهنگ استفاده از آن در میان جامعه ایجاد شود تا همین امکان جهانی به تهدید تبدیل نشود.
موسویان با اشاره به محدودیت های قوانین و خلاهای قانونی موجود در این عرصه بیان کرد: جرائم و تخلفات حوزه رسانه های دیجیتال گستردگی بالایی دارد اما در حال حاضر مهمترین موضوع در این زمینه عدم تناسب میان جرم و مجازات در این حوزه است، به طوری که ما در برخی موارد ابزاری برای اعمال بازدارندگی لازم را در اختیار نداریم.
رئیس مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال تصریح کرد: همچنین ما در حال حاضر به دنبال نظارت های هوشمند و فرهنگ سازی مردمی هستیم تا بتوانیم ابعاد این ارزشیابی دیجیتالی در بستر اینترنت را گسترش دهیم، به همین منظور زیر ساخت های ITC یا همان ناظرهای هوشمند را به طور جدی در دستور کار قرار دادیم و تعامل خود را با شرکت های دانش بنیان در این زمینه نزدیک تر از همیشه کرده‌ایم تا بتوانیم خیلی زود به نتایج مناسبی دست پیدا کنیم.
موسویان در پایان با بیان این مطلب که ارتباط ما با دستگاه قضایی بسیار مطلوب است، تصریح کرد: عمل کننده در این موارد دادستانی است و ما هم هر نکته یا مطلبی که از طرف آن ها به ما ارجاع داده می شود سریعا وارد عمل می شویم و همه سرویس های دیجیتال و ارائه دهنده محتوا چه کاربر محور و چه VOD و غیره موظف هستند به سرعت نسبت به این موارد اقدام کنند.
