ویژه برنامه «آیینه فرهنگ» در چهلمین سال پیروزی انقلاب اسلامی ایران و به منظور حفظ و صیانت از ارزشهای دفاع مقدس و ترویج فرهنگ آزادگی، مقاومت، ایثار، جهاد و شهادت برگزار شد. در این برنامه که به مناسبت سالروز بازگشت آزادگان سرافراز به میهن اسلامی در فرهنگسرای فردوس روز شنبه ۲۷ مرداد برگزار شد، ضمن تکریم جمعی از خلبانان آزاده و خانواده خلبانان شهید، فیلم مستند «آخرین پرواز» به تهیه کنندگی و کارگردانی محسن قیصری و محصول سال ۱۳۹۷ سازمان هنری رسانهای اوج نیز برای اولین بار به نمایش درآمد و از آن رونمایی شد.
سعید اوحدی رییس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، ولیالله شجاعپوریان معاون اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران، جمعی از آزادگان، خلبانان و خانواده شهدا در این مراسم حضور داشتند.
یکی از بخشهای اصلی این برنامه رونمایی و نمایش مستند «آخرین پرواز» به کارگردانی محسن قیصری بود که روایتگر زندگی امیر سرلشگر محمدرضا صلواتی است. این مستند زندگی و فعالیت های امیر صلواتی را پیش از انقلاب و بعد از آن به تصویر میکشد و راوی مجاهدتها و رشادتهای او و همرزمانش در دوران دفاع مقدس است.
قیصری: تاریخ نگاری جنگ باید به اولویت یک فعالیت نهادهای فرهنگی تبدیل شود
محسن قیصری پیش از نمایش فیلم گفت: «آخرین پرواز» از سه بخش تشکیل شده است، بخش نخست به ۲ عملیاتی میپردازد که امیر سرلشگر محمدرضا صلواتی در آن نقش مهمی داشت که منجر به دستگیری و ۱۰ سال اسارت او شد، بخش دوم سالهای اسارت و بخش سوم که باید به آن توجه ویژهای شود، زندگی خانوادگی اوست و خاطراتی که از همسر فقیدش نقل میکند.
این مستندساز عنوان کرد: همه ما درباره لزوم پرداخت به حماسهسازان دفاع مقدس اتفاق نظر داریم اما تاریخ نگاری جنگ چه در سالهای ابتدایی پیروزی انقلاب اسلامی و چه در این سال ها کار دشواری است. در سال های ابتدایی به این دلیل که بسیاری از این عملیاتهای محرمانه بودند مجالی برای پرداخت نبود و در این سال ها مشکلات اداری اجازه این کار را نمیدهد و گویا سازمانها اولویتهای دیگری دارند.
قیصری اضافه کرد: این سالها جنگ در صحنه رسانهای دنبال میشود و این در حالی است که ما بسیاری از تاریخسازانمان را به دلایل مختلف از دست میدهیم. ما ۵۷ خلبان آزاده داشتیم که ۷ تن آنها از دنیا رفتهاند، همین ۵۰ خلبان آزاده باقی مانده نیز خیلی از خاطراتشان در گذر زمان در ذهنشان کمرنگ شده است و اگر امروز به سراغ تکتک آنها نرویم، همه این خاطرات نابود میشود.
وی در پایان گفت: امیدوارم همه نهادهای فرهنگی لزوم این اتفاق را احساس کنند و آن را اولویت یک فعالیتهایشان قرار دهند.
صلواتی: ما اسرا همراه با خانوادههایمان اسیر شدیم
امیر سرلشگر محمدرضا صلواتی بعد از نمایش فیلم روی سن حاضر شد و اظهار کرد: تمام آنچه را که در این فیلم روایت میشود به چشم خاطره نبینید. این ها حقایقی بود که بر ما گذشت و نگارش مثنوی هفتادمن کاغذ میشود.
وی افزود: هیچوقت نمیتوانیم آنچه را که بر اسرا و خانوادهایشان گذشت، ارزش گذاری کنیم. چون یک تن اسیر نشد، ما با خانوادهایمان اسیر شدیم. ایثارگران اصلی نه من، که خانوادهام بودند. کاش همه بدانند که ما اسرا جمع محدودی نیستیم، ما بزرگیم، ما با خانواده قربانی شدیم.
اوحدی: دنیا به اسرای ما تعظیم کرد
سعید اوحدی رییس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران که خود از آزادگان دفاع مقدس است در این برنامه درباره سال های اسارت خود گفت: سال ۵۹ که جنگ آغاز شد، من در دانشگاه UCLA آمریکا دانشجوی بودم، تابستان به ایران آمدم و بلیت برگشت هم داشتم، ۲۲ ساله بودم. احساس مسئولیت کردم و بلیت را عوض کردم. یک سال و نیم در جنگ بودم و سال ۶۱ اسیر شدم و من هم توفیق پیدا کردم.
وی ادامه داد: نگاه به اسارت از ۲ بعد متفاوت اتفاق میافتد. در همه جوامع نگاه به اسرا نگاهی توام با ترحم است. آنها اسرا را موجود دست و پا بستهای میدیدند که باید به او با دلسوزی نگاه کرد اما نگاه دیگری به اسرا هست که ویژه ماست؛ برش واقعیتری که برای فرزندان شما اتفاق افتاد. کسانی که با چنان صلابتی روزگار اسارت را پشت سر گذاشتند که همه دنیا به آنها تعظیم کرد. هیچ یک از ما مصاحبه امیر طحانیان با خبرنگار هندی را فراموش نمیکند.
رییس سازمان فرهنگی هنری در پایان عنوان کرد: خلبانان اسرای خاصی بودند، دریایی از اطلاعات محرمانه را داشتند اما مسئولان مملکت وقتی یکی از خلبانانشان اسیر میشد، دغدغهای درباره اطلاعات نداشتند، مطمئن بودند که آنها همانگونه که از خاکمان دفاع میکنند، جانشان را برای اطلاعات خاص نیز خواهند داد.
کاپیتان محمود ضرابی دبیر کانون خلبانان آخرین سخنران این مراسم بود. وی با یادی از ۷ آزاده خلبان نیروی هوایی گفت: آزادگان خلبان نشان دادند که با ایمانترینند امیدواریم تا در آینده بتوانیم شکرگذار اندکی از جان فشانیهای این غیورمردان باشیم.
در پایان این مراسم، ضمن امضای پوستر فیلم «آخرین پرواز» از مقام سرلشگران خلبانان جانباز و آزاده محمدعلی اعظمی، خسرو غفاری گرگانی، محمدرضا صلواتی و همچنین از مادر سرلشگر خلبان شهید فریدون ذوالفقاری و همسر سرلشگر خلیان شهید سیدعلی اقبالی با حضور جمعی از مقامات لشگری و کشوری و خانواده آزادگان و شهدای دفاع مقدس تجلیل شد.
اجرای موسیقی گروه رزمآوران نیروی هوایی ارتش و شعرخوانی سرهنگ صالحافشار تویسرکانی از دیگر بخشهای دیگر این برنامه بود.