شرایط نابسامان اقتصادی حالا آرامآرام سایه خود را بر دیگر حوزهها هم نمایان میکند و چه جای تعجب دارد اگر در روزهای بیثباتی بازار اقلام حیاتی، سبد خرید محصولات فرهنگی خانوار هم ترک بردارد و خالیتر از قبل شود و احتمالا با همین استدلال برخی فعالان هنری تصمیم گرفتهاند در راستای «حمایت از مردم» ایدههایی را در راستای کاهش هزینه بهرهمندی از محصولات هنری و فرهنگی مطرح کنند.
در روزهایی که ایدههایی همچون کنسرت رایگان در حوزه موسیقی توجه رسانهها را به خود جلب کردهاست، برخی سالنهای سینمایی در تهران و شهرستان اقدام به کاهش قیمت بلیت برای حمایت از مخاطبان کردهاند؛ اقدامی که تا به امروز بیشتر صورت موردی داشته و هنوز به حرکتی صنفی تبدیل نشده است.
تخفیف بهنفع سبد تفریحات فرهنگی
آبان ملکمحمدی مدیر تماشاخانه پارس کرمان اولین سینماداری بود که بهصورت رسمی اعلام کرد تا زمان سامانیابی شرایط اقتصادی کشور، بلیت اکران فیلمهای سینمایی در این مرکز با ۴۰ درصد تخفیف ارایه خواهد شد.
وی جزییات این کاهش قیمت را هم اینگونه تشریح کرد: قیمت بلیت فیلمهای سینمای بدنه و «هنر و تجربه» در تماشاخانه پارس تا به امروز ۱۰ هزار تومان در نظر گرفته شده بود که از امروز ۸ مرداد با کاهشی ۴۰ درصدی به قیمت ۶ هزار تومان به فروش میرسد.
از ابتدای هفته گذشته مدیریت سینما میلاد تهران نیز دست به اقدامی مشابه زده و با نصب اطلاعیهای سردر این سینما اعلام کرد «بهمنظور حمایت از تماشاگران عزیز» بهای بلیت این سینما برای ایام عادی به ۸ هزار تومان و برای روزهای سهشنبه به ۴ هزارتومان کاهش یافته است.
این اقدام سینماداران که دور از ذهن نیست دامنه آن گستردهتر هم شود، البته ملاحظاتی دارد که در ادامه به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد.
حمایت از جیب سینمادار یا صاحبان آثار؟
اصلیترین نکتهای که در زمینه تخفیف بلیتهای سینما باید به آن توجه داشت کاهش رقم ثبتشده فروش فیلم در گیشه و بهتبع افت سهم برداشتی سهمداران در گیشه است. برهمین مبنا هم تنها یک روز در هفته (سهشنبهها) به صورت نیمبها در جدول اکران تعریف شده تا سهم سینماداران و صاحبان آثار بهصورت مشترک در گیشه سینما محفوظ و شفاف بماند. در این راستا اگر سینماداری بخواهد برای حمایت از مردم بلیت ارزان و یا حتی رایگان عرضه کند، تکلیف سهم صاحبان آثار و دیگر عوامل سهیم درگیشه مانند مالیات دولتی و عوارض شهرداری چه میشود؟
وزارت ارشاد، خانه سینما، انجمن سینماداران، انجمن پخشکنندگان و مهمتر از اینها صاحبان آثار پرفروشی که این روزها بر پرده سینماهای کشور هستند میتوانند در قالب یک حرکت صنفی، ایده جمعی از سینماداران را به یک خاطره خوش برای عبور از روزهای بحرانی اقتصاد کشور بدل کنند، برای پاسخ این پرسش سراغ محمدقاصد اشرفی رییس هیاتمدیره انجمن سینماداران رفتیم. اشرفی درباره این اقدام حمایتی برخی سینماداران میگوید: این دست تصمیمات بستگی به موقعیت و شرایط سالنهای سینمایی دارد. در طول هر هفته یک روز به صورت سراسری برای عرضه بلیت نیم بهای سینما معین شده است اما برخی سینماها براساس وضعیت مخاطبانشان تصمیم میگیرند که روز دیگری را هم برای فروش نیمبها در نظر بگیرند.
اشرفی درباره احتمال ورود صنف سینماداران به این طرح حمایتی و فراگیرتر شدن آن هم اینگونه توضیح میدهد: انجمن به صورت کلی امکان ورود به این عرصه را ندارد و ما تنها به صورت کلی قیمت بلیت سینماها را معین میکنیم و نمیتوانیم همه را ملزم به همراهی با این حرکت کنیم زیرا مجوز این کار را نداریم اما اگر سینماداری مستقلا در این زمینه تصمیمگیری کند از نظر ما بلامانع است.
رییس هیاتمدیره انجمن سینماداران در پایان درباره تاثیر این تصمیم بر سهم دیگر بخشها از گیشه سینماها هم میگوید: هر سینماداری بخواهد در این زمینه اقدام کند باید طرح خود برای کاهش بلیت را به شورای صنفی اکران ارایه کند و مجوز لازم برای کسر قیمت را بگیرد چراکه بالاخره صاحبان آثار هم در گیشه سهیم هستند و سینماداران نمیتوانند مستقلا در این زمینه تصمیمگیری و اقدام کنند.
سینما بهانهای برای «حال خوب»
فارغ از سازوکار صنفی برای اجرایی شدن ایدههایی از این دست، نکته مهمتر ارادهای است که فراتر از دغدغههای اقتصادی و تجاری، نگاهی کاربردیتر به «هنر» و «محصولات فرهنگی» دارد؛ ارادهای که در مواردی همچون تصمیم هیات مدیره خانه سینما در قالب «لغو مراسم باشکوه جشن سینما» نمود پیدا میکند و در مواردی دیگر بهصورت «تلاش برای برگزاری جشن باشکوه برای شادی هرچند موقت مردم» از سوی برگزارکنندگان جشن دنیای تصویر نمایان میشود.
حالا گروهی از سینماداران هم به این نتیجه رسیدهاند که با کاهش قیمت بلیت بخشی از نگرانیهای مخاطبان سینمادوست خود را مرتفع کنند که این دورخیز میتواند با ورود جدیتر نهادهای صنفی و بالادستی صورت عامتری هم پیدا کند.
تجربه برگزاری جشن ۲ روزه «سلام سینما» در سال ۹۲ به بهانه بزرگداشت روز ملی سینما، این روزها میتواند سرمشقی برای ترزیق یک حال خوب عمومی در جامعه از معبر «سینما» باشد؛ تجربه اکران رایگان و سراسری فیلمها در کشور که در نوبت قبلی اجرا موجی از همراهی را در میان مخاطبان خاموش سینما نیز به همراه داشت و البته برخی آسیب ها نیز داشت که نباید نادیده گرفته شود.
وزارت ارشاد، خانه سینما، انجمن سینماداران، انجمن پخشکنندگان و مهمتر از اینها صاحبان آثار پرفروشی که این روزها بر پرده سینماهای کشور هستند میتوانند در قالب یک حرکت صنفی، ایده جمعی از سینماداران را به یک خاطره خوش برای عبور از روزهای بحرانی اقتصاد کشور بدل کنند و هنوز برای تصمیمگیری جدیتر در این حوزه دیر نشده است.