حدود 10 فیلم از سال 94، 22 فیلم از سال 95 و در سال جدید، طبق روال عادی تولید در سینمای ایران حدود 90 تا 100 فیلم در صف طولانی اکران در سینمای ایران هستند. این خلاصه ای است از قصه پر غصه معضل صف اکران فیلم در سینمای ایران؛ سینمایی که وزنه های عرضه و تقاضایش هیچ‌گونه تناسبی با هم ندارند.
در این زمینه با چند تن از سینماگران گفتگویی داشتیم که در زیر می‌خوانید:
محسن کیایی بازیگر سینما در این باره اظهار داشت: میزان صدور پروانه های ساخت با پروانه نمایشی که به فیلم ها داده می شود، هیچ تناسبی با هم ندارد و موقعی اوضاع بدتر می شود که تعداد اینها هیچ گونه هماهنگی با سالن های سینمای ما ندارد. این همان روند غلطی است که باعث می شود بسیاری از فیلم ها در صف اکران بمانند و این اکران نشدن در زنجیره تولید یک فیلم، یعنی سرمایه ای که از بین می رود، تهیه کننده ای که از نظر مالی ضربه می خورد و در روند کاری اش دیگر نمی تواند این ضربه را جبران کند. فیلم ها در سینمای ایران در یک برنامه‌ریزی بلندمدت تولید نمی شوند و قبل از ساخت آن، ساز و کاری برای نمایش حداقلی شان هم در نظر گرفته نمی شود.
محسن علی‌اکبری تهیه کننده سینما نیز در مورد این معضل گفت: کمبود سالن، معضل اصلی در قصه پیچیده این روزهای اکران است، اما مشکل تأثیرگذارتر از آن، همین پردیس ها است. وقتی برای گرفتن اکران فیلم به پردیس‌ها مراجعه می‌کنید، با سانس های یک ربع یک ربع مواجه می شوید که پردیس ها برای فیلم هایی که از طریق ارگان خودشان تولید شده، رزرو شده اند و در این روند دیگر فرصتی به بقیه فیلم ها نمی‌رسد.
وی افزود: بهترین و مهمترین مرحله به بار نشستن یک محصول سینمایی، اکران و نمایش عمومی فیلم است. مرحله ای که در آن اثر با مخاطب مواجه می شود و با معیار اصلی اش را برای قضاوت در مورد فیلم می یابد؛ اما در سینمای ایران با فیلم هایی مواجه می شویم که از زمان ساخت هنوز نتوانسته اند مخاطبشان را روبروی پرده عریض سینما و با آن حال و هوا ببینند و در آخر سر از شبکه نمایش خانگی در می آورند.
علی اکبری در ادامه در خصوص نظامنامه جدید اکران فیلمها اظهار داشت: عده ای در سینما هستند که بطور انحصاری هم تهیه می کنند، هم پخش می کنند، سالن دارند و خودشان اکران هم می کنند. همه مراحل را با اختیارات خودشان انجام می دهند. آنها ساز و کار وزارت ارشاد را اصلا اجرا نمی کنند و اجازه نمی دهند تا فرصت اکران عادلانه برای بقیه هم وجود داشته باشد. اگر بخواهیم این نظامنامه کارایی داشته باشد، باید با قدرت آنرا اجرا کنیم و نگذاریم هیچ کس در هیچ شرایطی، خللی در اجرایش به وجود آورد.
وحید کاویانی کارگردان سینما که خود فیلمی اکران نشده از سال 95 دارد، در همین رابطه گفت: به جز ضررهای مالی از نرسیدن اکران در زمان درست برای یک فیلم، هر چه اکران یک فیلم از تولید دیرتر شود، آن اشتیاق دیدن فیلم با مخاطب برای تولید کنندگان، به سرخوردگی، افسردگی و ناامیدی تبدیل می شود. این خود در وجهی دیگر از مسائل مالی غیر قابل جبران تر است.
وی ادامه داد: قصه اما به همین جا ختم نمی شود؛ قدرت فیلم های تجاری و به اصطلاح «بفروش» باعث شده فیلم های عمیق تر و فرهنگی که توجهی بیشتری به ذات هنر سینما کرده اند، از صف اکران باز بمانند و زیر چرخ های سنگین اکران از بین بروند.
وحید کاویانی درباره نظامنامه اکران تصریح کرد: روزگاری در سینماها برای سلیقه سازی و ارتقای سلیقه مخاطب، فیلم های خاص در زمان هایی مناسب اکران می شد تا برای مخاطب فرهنگسازی شود و مخاطب در بلند مدت طالب فیلم های قوی تر باشد، اما امروز با اکران برخی از این فیلم های موجود، مخاطب هم به دیدن یک شکل فیلم عادت کرده و اصلا برایش مهم نیست که سینمای متفاوت و زییاتر و تاثیرگذارتری هم وجود دارد و می تواند بیننده آن آثار باشد.
وی افزود: در این گیر و دار اکران در سینمای ایران و نبود یک برنامه ریزی مناسب، نظامنامه اکران از طرف سازمان سینمایی منتشر شده نظامنامه که طبق بندهای آن قرار است. نظامنامه ای که اجرایش اما و اگرهایی برای اهالی سینما به همراه داشته است.
علی قائم مقامی تهیه کننده سینما درباره این معضل اظهار داشت: به هرکدام از دفاتر پخش سر بزنید تنها به دنبال فیلم های تجاری و به اصطلاح بفروش هستند و اولین سوال هایی که از شما می پرسند این است که بازیگرانت چه کسانی هستند ؟ نقش اولت کدام ستاره بفروش است؟! این قضیه باعث می شود که فیلم های تهیه کنندگانی که گرایش به فیلم های فرهنگی تر و ملی دارند، دیده نشوند و در بلند مدت دست از تولید بکشند.
محمود غلامی تهیه کننده سینما در مورد نظامنامه تصریح کرد: اگر اجرای این نظامنامه به دست اهالی بی طرف سینما بیافتد تا منصفانه آن را اجرا کنند، شاید اتفاقات مناسبی در اکران رخ دهد؛ در غیر این صورت همین روند ادامه پیدا می کند.
