سینمای دفاع مقدس همواره یکی از سختترین و در عین حال پرمخاطبترین ژانرهای فیلمسازی در سینمای ایران است.
در این حوزه فیلمسازان بزرگ ایرانی خود را محک زدهاند و عدهای از آنها به صورت تخصصی کارگردان حوزه سینمای دفاع مقدس قلمداد میشوند. بعضی از این کارگردانان در ساخت آثار دفاع مقدس دارای سبک و سیاق ویژه خود هستند و بیشتر از سایر فیلمسازان دفاع مقدس مورد توجه منتقدان و مخاطبان سینما هستند.
در زیر به چهار نفر از این کارگردانان صاحب سبک اشاره میشود؛
رسول ملاقلی پور
مرحوم ملاقلی پور در همان سالهای ابتدایی دفاع مقدس وارد عرصه هنر شد و در جبهههای جنگ به عکاسی، ساخت فیلم کوتاه و مستند پرداخت.
وی در سال 65 با ساخت فیلم «پرواز در شب» توانست جایزه بهترین فیلم جشنواره فیلم فجر را دریافت کند. مرحوم رسول ملاقلیپور از هر فرصتی برای فیلمسازی و مستندسازی استفاده میکرد و همواره خودش را به هنردوستان معرفی میکرد. این کارگردان فیلمنامههای آثارش را خودش مینوشت و به دنبال خلق شیوه و روشی متمایز از سایر فیلمسازان در عرصه سینما ایران بود. از دیگر آثار موفق این کارگردان در حوزه دفاع مقدس میتوان به «هیوا»، «سفر به چزابه»، «قارچ سمی» و .. را نام برد.
کمال تبریزی
کمال تبریزی کارگردانی است که همه ژانرهای سینمایی را تجربه کرده است؛ از طنز گرفته تا دفاع مقدس و... . کمال تبریزی در سال 67 با ساخت فیلم دفاع مقدسی «عبور» رسما وارد سینما شد.
کمال تبریزی اولین کارگردانی بود که چاشنی طنز را به فیلمهای دفاع مقدس اضافه کرد و این کار را به زیبایی هرچه تمام تر با خلق اثری به نام «لیلی با من است» انجام داد. او را نمیتوان تنها کارگردان حوزه دفاع مقدس دانست؛ ولی نمیتوان کتمان کرد که با آمدنش به این عرصه شیوه و متد خاص خودش را خلق کرد.
ابراهیم حاتمیکیا
نمیتوان درباره سینمای دفاع مقدس صحبت کرد و از ابراهیم حاتمیکیا نگفت. ابراهیم حاتمیکیا بدون شک پر افتخارترین فیلمساز این عرصه است. اگر بخواهیم ده اثر برتر ژانر دفاع مقدس را نام ببریم، حتما بارها و بارها نام حاتمی کیا را خواهیم شنید. فیلمسازی که هنوز هم با آثار دفاع مقدسش سر و صدا به پا میکند.
وی فعالیتهای سینمایی خود را با ساخت فیلمهای کوتاه و مستند در حوزه جنگ آغاز کرد. او برای ساخت فیلم «آژانس شیشهای» جایزه بهترین فیلمنامه و کارگردانی را از شانزدهمین جشنواره فیلم فجر دریافت کرد.
فیلم« از کرخه تا راین» دیگر اثر زیبای حاتمیکیا در ژانر دفاع مقدس است. آثار او دارای نمادها و استعارههای گوناگون است. حاتمی کیا در آثارش همواره یک امضا به جا میگذارد که با دیدن فیلمهایش می توان پی برد که این اثر برای ابراهیم حاتمی کیا است.
نگاه به هویت ملی و اعتقاد فردی در آثار وی به چشم میخورد. حاتمی کیا در آثار خود در کنار آرمانگرایی از واقعیتها نیز فاصله نمیگیرد. از دیگر آثار زیبای این فیلمساز در حوزه دفاع مقدس میتوان به «روبان قرمز»، «به نام پدر»٬ «برج مینو»، «چ»، «بوی پیراهن یوسف» و ... اشاره کرد.
احمدرضا درویش
شاید احمدرضا درویش دارای آثار زیادی در حوزه دفاع مقدس نباشد، ولی بی شک آثاری که خلق کرده، متفاوت و دارای سبک و شیوه ای بینظیر بوده اند. بیشتر داستانهای این کارگردان روایتگر زندگی اسرا پس از آزادی از رژیم بعث هستند؛ مانند فیلمهای «دوئل» و «کیمیا».