سالها پس از ممنوعالتصویری در تلویزیون، بار دیگر مشغول بازی در یک مجموعه تلویزیونی شده است، اما نشانههای رضایتخاطرش از اکران «پریناز» پس از سالها در گفتار و کلامش مشخص است.
نقش جنجالیاش در «پریناز» و گریم متفاوتی که عکسهای آن در زمان ساخت سروصدای زیادی کرد چیزی بود که کنجکاویها را برای تماشای فیلم دوچندان کرده بود. همهچیز به هفت سال پیش برمیگردد؛ زمانی که بهرام بهرامیان باید با واقعیت توقیف فیلمش کنار میآمد و شاید بهراحتی نمیشد حدس زد روزی این فیلم اجازه نمایش در گروه سینمایی هنر و تجربه را کسب کند.
کارگردان فیلم پریناز بعد از هفت سال روز گذشته، چهارشنبه، هشتم شهریور، همراه با فاطمه معتمدآریا، بازیگری که یکی از متفاوتترین نقشآفرینیهایش را در پریناز تجربه کرد، مریم زارعی و مژگان بیات در سالن نشست هنر و تجربه مقابل خبرنگاران نشستند و پاسخگوی سؤالات آنها شدند.
فاطمه معتمدآریا نیز مثل سایر عوامل از رفع توقیف فیلم خوشحال به نظر میرسید. او سخنانش را اینطور آغاز کرد: «بعد از گذشت سالها از ساخت این فیلم شاید جزئیاتش خیلی در ذهنم نباشد، اما نگاه کاملا متفاوت در سناریو و کارگردانی این فیلم باعث شد پیشنهاد حضور در این نقش را قبول کنم. بههرحال از خانم بنیاعتماد نقلقول میکنم که هیچ فیلمی در صندوقخانه نخواهد ماند».
او ادامه داد: «همیشه سعی کردم خودم را تکرار نکنم و همیشه سعی کردم کاری را انجام دهم که بلد نیستم. نقشم در پریناز هم چیزی بود که به آن نزدیک نبودم و فکر کردم نقش پرچالشی است که همینطور هم بود. خاطرم هست بعد از بازی در نقش «گیلانه» نقشهایی با همان شکلوشمایل به من پیشنهاد میشد، اما من این نقش را در ٤٠ سالگی بازی کردم و برای خودم بازی در آن نقش چالش بود، اما الان در میانسالی حاضر نیستم بار دیگر چنین نقشی را تکرار کنم. کسی از شما انتظار ندارد یا کمک نمیکند که متفاوت باشید و اگر تمایل به متفاوتبودن نداشته باشید، سخت میتوانید دست به خلاقیت بزنید».ا
ما شاید جالبترین بخشهای این نشست، درددلهای بهرام بهرامیان در پاسخ به پرسش «شرق» مبنیبر اکران این فیلم پس از سالها از زمان ساختش بود؛ فیلمی که روایتگر یک موضوع اجتماعی است و بدونشک برای رسیدن به اکران مسیرهای متفاوتی را طی کرده است و این مسیر برای فیلم و کارگردانش چطور طی شد؟
«میخواهم در مورد یک آدم صحبت کنم، زمانی که سریالی به نام «ساعت شنی» ساخته شد و بعد از ساخت این سریال، کارگردانش شد عنصر نامطلوب، مهاجم، منتقد و نظم جامعه را تحتتأثیر قرار داد. صرفا بابت ساخت یک سریال پایههای همهجا با ساخت آن سریال به لرزش درآمد». بهرامیان صحبتهایش را با این جملات آغاز کرد.
او ادامه داد: «بهزعم بسیاری، ساعت شنی یکی از بهترین سریالهای بعد انقلاب تلویزیون است، اما بهرام بهرامیان بعد از ساخت این سریال پنج سال کار نکرد و سه سال ممنوعالفعالیت شد. حرفهایی که در سریال مطرح شد، اصلا پیچیده نبود. بعد از مدتی این فیلمساز، فیلم دیگری را کار کرد به اسم پریناز؛ فیلمی که پروانه ساخت و نمایش دریافت کرد.
بد نیست خاطرهای از سالها پیش برایتان تعریف کنم. زمانی که پریناز آماده حضور در جشنواره فیلم فجر بود و کارگردانی جزء هیئت بازبینی فیلمها بود که سرنوشت پریناز را مشخص کرد. خاطرهای که تعریف میکنم جزء شنیدههاست و این شنیدهها میگوید ایشان در صحبتهایش درباره فیلمی که هنوز صداگذاری نشده بود، میگوید با نمایش این فیلم، فیلم و فیلمساز را آتش خواهم زد و من منتظرم که این روزها آتش بگیرم، چراکه گویا هیچ زبان بااندیشه و بامغزی قادر نیست تکلیف را روشن کند».
بهرامیان در بخش دیگری از صحبتهایش گفت: بعد این فیلمساز فیلم دیگری به نام «آیینهشمعدون» ساخت، ضمن اینکه در این میان به تلویزیون تعهد داشت و رابطه مستقیم با مردم را دوست داشت، اما باز هم در رسانه ملی این اتفاقات برایش تکرار شد. فیلم آیینه شمعدون هم با پشتسرگذاشتن ٩٠ درصد فیلمبرداری و با تغییر سیستم نظارت و ارزشیابی در پایان فیلمبرداری توقیف شد و این از نظر من یک فاجعه است.
نکته اینجاست که اگر اندیشه من قابل حذف است که خب من دائم باید حذف شوم، اما اگر اندیشه و فیلمی از من تولید میشود و هفت سال بعد قابل نمایش است، یعنی که ما خودمان را به خواب زدهایم. مسیری را که پریناز طی کرد اغلب فیلمهای من طی کردهاند.او در ادامه گفت: «الان به این نتیجه رسیدهام چیزی که از من سانسور میشود حتما خوب است و چندوقت بعد کسانی از راه میرسند که پیشروبودن اثر را درک میکنند.
قصدم از گفتن این حرفها به هیچوجه تعریف از خود نیست. چطور ممکن است به یک فیلم پروانه نمایش و ساخت بدهند و بعد همان فیلم توقیف شود؟ در این ١١ سال مدام انعطاف به خرج دادم و سعی کردم دیگران را بفهمم». عبدالمحمد نجیبی، تهیهکننده فیلم سینمایی «پریناز»، پیش از این درباره سوژه و کاراکتر جنجالی فیلم گفته بود: «شخصیت اصلی داستان در «پریناز» که فاطمه معتمدآریا ایفاگر نقش اوست، زنی است بسیار مؤمن و مذهبی که مشکلات شدیدی در زمینه وسواسهای فکری دارد و این اختلالات مشکلات زیادی را برای او و خانوادهاش ایجاد کرده.
هرچند که در پایان فیلم تمامی ایرادهای او برطرف میشود، اما مدیران سازمان سینمایی زمان شمقدری میگفتند یک زن چادری بههیچوجه نباید دارای عیب و ایراد و اختلالات روانی و شخصیتی باشد. در راستای همین موضوع ایرادهایی را به فیلم وارد کردند که ممیزیهایی برای فیلم در نظر گرفته شد که با وجود سختیها و مشکلات فراوان آنها را اعمال کردیم، اما باز هم پروانه نمایش ندادند. پس از انتخابات و تغییر ساختار سازمان سینمایی و رویکارآمدن مدیران جدید، مجددا برای دریافت پروانه نمایش اقدام شد که اینبار بدون هیچگونه مشکل یا ممیزیای پروانه نمایش آن صادر شد».