سیدمهدی دزفولی، از مستندسازان کشور درباره تازه‌ترین کار خود با عنوان «جنگ و صلح» گفت: ایده اولیه ساخت این مستند به دنبال برگزاری جلسه‌ای در سال 1394 برای ساخت مستندی در مورد اتفاقات سه سال پایانی جنگ و بعد از پایان آن، شکل گرفت. دوران پایانی جنگ، حساس‌ترین مقطع زمانی کشور از لحاظ فکری است؛ در این دوره، با نزدیک شدن به پایان جنگ، زمزمه‌هایی درباره ادامه روش امام خمینی(ره) مطرح شد، از طرفی، تفکر مرحوم هاشمی رفسنجانی اعتقاد داشت که با توجه به مشخص نبودن پایان جنگ، از برخی حقوق بگذریم و صلح کنیم.
این مستندساز اضافه کرد: آش آن قدر شور بود که حتی فردی مانند آیت الله منتظری هم منتقد نحوه انعقاد صلح بود و تا چند سال پیش هم به تفکر مرحوم هاشمی و کسانی که در قطعنامه 598 دخالت داشتند، انتقادات صریح داشتند.
در دولت هاشمی رفسنجانی شاهد تغییرات گفتمانی هستیم
وی تصریح کرد: کشور بعد از رحلت امام خمینی(ره) دچار یک تغییر اساسی و تحول الگویی شد و اگر تا قبل از آن، اقتصاد کشور، دولتی بود بعد از رحلت امام و شروع دولت هاشمی رفسنجانی، تبدیل به اقتصادی باز و لیبرالیستی می‌شود.
این مستندساز با بیان اینکه در دولت مرحوم هاشمی، شاهد تغییرات ایدئولوژیک و گفتمانی هستیم، توضیح داد: در حقیقت، بعد از قطعنامه 598 که معمار اصلی هاشمی رفسنجانی بود، شاهد یک شیفت پارادایمی جدی در رویکرد جمهوری اسلامی بودیم که مهم‌ترین مسئله انقلاب اسلامی است و پایه‌گذار برخی از انحرافات اساسی در انقلاب شد.
وی ادامه داد: دولت بعد از مرحوم هاشمی، به ظاهر قصد داشت مسیر متفاوتی را طی کند ولی افرادی که مشغول به فعالبیت شدند، همان طیف افرادی بودند که با هاشمی رفسنجانی همکاری می‌کردند؛ در دولت فعلی هم مجددا همان طیف افراد را می‌بینیم و حتی آقای روحانی افتخار می‌کند که در کنار هاشمی قطعنامه 598 و بحث جام زهر را به نتیجه رسانده است.
دزفولی در بخش دیگری از سخنانش توضیح داد: تا امروز کارهای متعددی درباره مقاطع مختلف جنگ ساخته شده است اما شاهد ساخته شدن مستندی نبودیم که به مقطع پایانی دوران جنگ و سال های بعد از آن به صورت کامل و تحلیلی بپردازد.
این مستندساز ادامه داد: پرداختن به مقطع پایانی جنگ به دلیل اینکه شاهد دو رویکرد متفاوت، قبل و بعد از امضای قطعنامه 598 بودیم، بسیار مهم و حساس است. چرا که این دوران، نقطه عطف تاریخ انقلاب اسلامی به دلیل تغییر تفکرات، نوع مدیریت و کشورداری است که تا به حال به این موضوع پرداخته نشده است.
دزفولی خاطرنشان کرد: بازخوانی قطعنامه 598 که به نوعی همانند توافق برجام است بسیار مهم بود و به همین دلیل تصمیم گرفتیم تا مستندی در مورد مقطع پایانی جنگ و دولت سازندگی تولید کنیم.
وی با بیان اینکه این مستند مقطع زمانی سال‌های 64 تا 76 را روایت می‌کند، اظهار داشت: تحقق و پژوهش مستند، حدود سه ماه طول کشید و مرحله ساخت آن هم نزدیک به 15 ماه زمان برده است.
این مستندساز یادآور شد: در مرحله ابتدایی ساخت این مستند، در کنار افرادی که در متن قضایای دوران پایانی جنگ بودند و تفکراتی نزدیک به مرحوم هاشمی رفسنجانی به عنوان فرمانده جنگ داشتند، با منتقدان این روند هم گفتگوهایی گرفتیم.
وی ادامه داد: برای ساخت مستند «جنگ و صلح»، گفتگو با مرحوم هاشمی رفسنجانی را هم در در برنامه‌های خود داشتیم که متاسفانه فوت کرد و ما با افرادی که از لحاظ گفتمانی نزدیک به او بودند، مصاحبه گرفتیم.
دزفولی تصریح کرد: مصاحبه با چهره‌های دو طیف مطرح، توازن خوبی در این مستند پدید آورده و سعی شده است از زاویه‌های مختلف به آن مقطع حساس زمانی پرداخته شود. افرادی همانند غلامحسین کرباسچی، ابراهیم یزدی، مرتضی الویری، محمد عطریانفر، محسن رفیق‌دوست، عباس ملکی، محمد غرضی، سردار کوثری، کامران غضنفری و حسن عباسی در این مستند حضور دارند و دیدگاه‌های خود را بیان کردند.
در «جنگ و صلح» مکتب فکری هاشمی رفسنجانی را بررسی کردیم
دزفولی در بخش دیگری از سخنانش بیان کرد: مستند 58 دقیقه‌ای «جنگ و صلح»، بررسی مکتب فکری مرحوم هاشمی رفسنجانی در دو دوره مختلف جنگ و صلح است که جمهوری اسلامی را در تمام این سال‌‌ها به جایی برده است که قطعا مدنظر امام خمینی(ره) نبود.
وی تصریح کرد: ما در مستند، نشان داده‌ایم که افراد مختلف از جمله سید احمد خمینی، میرحسین موسوی و حتی آیت‌الله خامنه‌ای در سال‌های 70 و 71، تندترین انتقادات را به دولت مرحوم هاشمی رفسنجانی در سخنرانی‌های عمومی مطرح کردند.
این مستندساز خاطرنشان کرد: متاسفانه عدم دسترسی به برخی افراد و آرشیوها موجب شد با آسیب‌هایی در کار روبرو شویم اگر این مسائل، برطرف می‌شد، مستند غنی‌تر و بهتری ساخته می‌شد.
دزفولی تصریح کرد: در حال حاضر، کار ساخت مستند به پایان رسیده و تنها بحثی که باقی مانده، برنامه‌ریزی مناسب برای برگزاری رونمایی خوب و شایسته برای مستند «جنگ و صلح» است که جزئیات آن بزودی مشخص می‌شود. امیدوار هستیم این مستند در هفته دفاع مقدس رونمایی و عرضه شود.
