یک روز سه فاطمه در جنوب ایران تصمیم می‌گیرند که برای روستای خود یک کتابخانه کوچک دست و پا کنند. امروز این کتابخانه نه‌تنها در کرمان، بلکه در سراسر ایران و جهان شناخته شده است. «کتابخانه فاطمه‌ها» در سال 1389 به دست فاطمه میرشکاری، فاطمه شجاعی و فاطمه جعفری تاسیس شد و اکنون در روستای دهگان یک کتابخانه خوب برای اهالی روستا آماده شده است. ایده‌ای که از یک کتابخانه 9 متری آغاز شد حالا چنان گسترش یافته که در روستاهای دیگر نیز گروه کتابخانه فاطمه‌ها به دنبال تاسیس کتابخانه و گسترش این حرکت جهادی است. حرکتی که برای توسعه فرهنگ کتابخوانی و ترویج ایده‌های فرهنگی خود با تکیه بر فرهنگ هزاران ساله سرزمینشان آغاز کرده‌اند. کتابخانه فاطمه‌ها در یکی از محروم‌ترین مناطق جنوب کرمان به‌عنوان کوچک‌ترین کتابخانه ایران شهرت جهانی پیدا کرده است. این کتابخانه دارای ساختار اداری مستقل است که اعضای هیأت امنای آن جوانان علاقه‌مند و توانا در امر کتاب و کتابخوانی هستند.
فرزاد میرشکاری مدیر کتابخانه فاطمه‌ها روستای دهگان کهنوج می‌گوید: کتابخانه فاطمه‌ها در ۱۳۸۹ در روستای دهگان کهنوج در استان کرمان راه‌اندازی شد و به دلیل اینکه سه عضو اولیه آن فاطمه نام داشتند، این اسم خاص و زیبا برای کتابخانه انتخاب شد.
میرشکاری می‌گوید: فاطمه‌ها به‌خوبی در کتابخانه تقسیم کار کرده‌اند یکی مسئول امور اقتصادی است، دیگری کارهای آموزشی را پیگیری می‌کند و فاطمه دیگر امور فرهنگی را به عهده دارد.
فاطمه‌ها حفظ فرهنگ بومی و محلی روستایشان را یکی از دغدغه‌های خود می‌دانند و حتی فیلم‌های سینمایی که از صدا و سیما پخش می‌شود را به زبان محلی خود برمی‌گردانند و بین کودکان پخش می‌کنند با این هدف که در گذر زمان اصطلاحات محلی‌شان فراموش نشود. همچنین آن‌ها در مجموعه‌ای سنت‌های محلی روستای دهگان را جمع‌آوری و بازی‌های محلی را مستندسازی می‌کنند.
فعالیت‌هایی که در طول سال‌های مختلف از سوی اهالی این روستا و مخصوصا اعضای کتابخانه فاطمه‌ها انجام گرفت، باعث شد این روستا در سال ۹۴ به‌عنوان روستای دوستدار کتاب شناخته شود. کتابخانه این سه دختر روستایی، حالا برای خودش در شهرهای بزرگ هم نام و نشان پیدا کرده و تعداد دوستداران این کتابخانه کوچک و کتاب‌های ارسالی به این روستا به‌قدری زیاد شده که می‌گویند می‌توانند چند روستای دیگر را هم صاحب کتابخانه کنند.
فرزاد میرشکاری می‌گوید: هفته پیش یک ناشر از تهران 800 جلد کتاب برایمان فرستاد که کتاب‌های بسیار خوبی هم هستند. اما مشکل اصلی ما این است که الان کتابخانه نداریم و کتاب‌ها یا روی زمین یا در کارتن هستند. ما نیازمند قفسه‌های چوبی یا فلزی هستیم که کتاب‌ها را درونشان بگذاریم.
وی می‌افزاید: اکنون به هر چیزی که منجر به تجهیز کتابخانه شود نیاز داریم. آب‌سردکن، کولر، کامپیوتر، پرینتر یا قفسه‌های فلزی که بتوانیم کتاب‌ها را درونشان بگذاریم.
وی درباره گسترش فعالیت کتابخانه فاطمه‌ها می‌گوید: اکنون ما اقدام به توسعه فضاهای فرهنگی در مناطق مختلف کرمان و سیستان بلوچستان کرده‌ایم و تجهیزات لازم برای این فضاها را فراهم می‌کنیم. هم اکنون تجهیز کتابخانه روستای ریگ چمران کهنوج در حال انجام است. این روستا تقریبا 300 نفر جمعیت دارد. راه‌اندازی کتابخانه در این روستا نیازمند 500جلد کتاب، 3 قفسه کتاب و یک کولرگازی است. تجهیز و توسعه شعبه کتابخانه فاطمه‌ها در روستای کهور آباد کهنوج نیز در دست برنامه‌ریزی است. این روستا 600نفر جمعیت دارد که کتابخانه‌اش نیازمند 500جلد کتاب، 3 قفسه، یک سیستم کامپیوتر و یک کولرگازی است.
همچنین ما از تیم مروجین کتابخوانی در روستاهای شهرستان سرباز سیستان و بلوچستان حمایت می‌کنیم. این تیم که متشکل از جوانان تحصیلکرده بومی این شهرستان است، به‌تازگی فعالیت خود را شروع کرده و قصد دارند کتابخانه‌ای برای روستای بزرگ پارود راه‌اندازی کنند که تاکنون کارهای بسیاری در این راستا انجام داده‌اند. اما برای ادامه راه نیازمند حداقل 2000 جلد کتاب کودک و نوجوان و 5 قفسه کتاب، یک کولرگازی، میز و صندلی و آب‌سردکن هستند.
تجهیز کتابخانه روستای دهنو بهزادی در شهرستان فهرج نیز در حال برنامه‌ریزی است. این روستا که بیش از 4000 نفر جمعیت دارد به‌تازگی توسط یکی از فرهنگیان بومی صاحب کتابخانه‌ای شده است که با 100جلد کتاب اهدائی و بدون قفسه و سایر تجهیزات، فعالیت خود را در تنها مسجد روستا آغاز کرده است. برای توسعه این کتابخانه، 600 جلد کتاب کودک و نوجوان و 3 قفسه نیاز است.
تجهیز کتابخانه روستای سیدبار چابهار نیز برنامه‌ریزی شده است. کتابخانه‌ای خودجوش که توسط معلم بومی این روستا در جوار مدرسه و در خانه‌ای بلااستفاده راه‌اندازی شده است. هم اکنون 100نفر از دانش‌آموزان و اهالی روستا عضو این کتابخانه شده‌اند. برای رونق بخشیدن به تنها کتابخانه روستای سیدبار به 600 جلد کتاب، 3 قفسه و یک عدد کولرگازی نیاز است.
پیام کتابخانه فاطمه‌ها
پیام کتابخانه فاطمه‌ها این است: برای داشتن روستایی آبادتر، خودمان باید اقدام کنیم و جالب اینجاست که فعالیت این کتابخانه محلی، در این روستا محدود نشد بلکه این کار ارزشمند، به الگویی برای روستاها و شهرهای کوچک و بزرگ تبدیل شد و بسیاری از مناطق مختلف با الگو گرفتن از این کتابخانه کوچک، اقدام به تاسیس کتابخانه‌های محلی حتی با کمترین امکانات کردند. به‌عنوان مثال مدیر یک مدرسه ابتدایی در مدرسه فاروج خراسان شمالی هم یک کتابخانه فاطمه‌ها راه‌اندازی کرد. این مدیر خوش‌ذوق که یازده فاطمه در مدرسه‌اش تحصیل می‌کردند، با الگو گرفتن از کتابخانه فاطمه‌ها، در مدرسه‌اش کتابخانه‌ای تاسیس کرد و یکی از ناشران تهرانی تعداد زیادی کتاب برای این کتابخانه ارسال کرد؛ کاری که به یک نهضت برای چند مدرسه روستایی دیگر هم تبدیل شد.
نویسندگان و ناشران زیادی هم به این نهضت پیوستند و از آن استقبال کردند که از مشهورترین آن‌ها می‌توان به مصطفی رحماندوست، رضا امیرخانی، احمد یوسف‌زاده و هوشنگ مرادی کرمانی اشاره کرد. مرادی کرمانی، نویسنده کتاب‌های معروف کودکان و نوجوانان، در سال ۱۳۹۲ درباره این کتابخانه نوشت: شنیده‌ام که در یکی از روستاهای کهنوج به نام دهگان، نهال سبزی با دست‌های نازنین و مهربان سه فاطمه کاشته شده. این نهال کوچک دارد بزرگ و بزرگ‌تر می‌شود. باران محبت‌ها بر این نهال که حالا درختچه‌ای است می‌بارد و در آن جماعتی جمع شده‌اند و جمع می‌شوند. یکی‌شان هم من هستم که بسیار خوشوقتم از آشنایی با این درخت که تناور می‌شود و نامش «کتابخانه فاطمه‌ها»ست. نام مادر من فاطمه بود، من پسر فاطمه هستم. برای همه فاطمه‌ها آرزوی موفقیت دارم.
همزمان با آغاز به کار این کتابخانه کوچک طی ماه‌های گذشته با کمک اهالی فرهنگ‌دوست جنوب کرمان وب‌سایت این کتابخانه نیز راه‌اندازی شده است و هم اکنون این کتابخانه ده‌ها عضو افتخاری دارد، در کنار این اقدام و درحالی که تاکنون مسئولان فرهنگی جنوب کرمان و امور کتابخانه‌ها و حتی مسئولان استان کرمان کاری برای توسعه این کتابخانه خودجوش انجام نداده‌اند اما مردم ایران زمین با اهدای هزاران جلد کتاب به این کتابخانه کمک کرده‌اند.
حالا با گذشت چند سال از افتتاح این فضای کوچک فرهنگی، کتابخانه بزرگ‌تر شده و ۹ هزار جلد کتاب دارد، تعداد زیادی از کودکان و نوجوانان روستا عضو این کتابخانه شده‌اند و در ساختمان مجهزتری کتاب می‌خوانند، قرار است کارهای زیادی انجام شود مثل آموزش زبان انگلیسی و کامپیوتر به اعضای این کتابخانه، تجهیز کتابخانه و کارهای زیاد دیگری که فرزاد میرشکاری، موسس «کتابخانه فاطمه‌ها» با کمک خیرین در تدارک اجرای آن‌هاست. فاطمه‌ها هم بزرگ‌تر شده‌اند و همزمان با آن‌ها، چراغی که در دل مردم این روستا و روستاهای دیگر روشن شده روز به روز پرنورتر و پرنورتر می‌شود. فاطمه‌ها برای ترویج خواندن در بین کودکان و نوجوانان روستا، طرح‌های مختلفی را اجرا کرده‌اند. کتابخوانی فاطمه‌ها (خواندن و یادداشت خلاصه و نتیجه و پیام کتاب)، خرجین کتاب (توزیع کتاب در منازل)، برگزاری سیر مطالعاتی با موضوع‌های مختلف مناسب با گروه‌های سنی کودک و نوجوان، برگزاری مسابقات کتابخوانی با موضوع‌ها و مناسبت‌های خاص در طول سال، برگزاری اردوهای مطالعاتی، برگزاری جشن اهدای کتاب به کودکان و نوجوانان و مسابقات مجله و نشریه‌خوانی و برنامه معرفی کتاب در کتابخانه از جمله این طرح‌ها است.
رونق صنایع‌دستی و گردشگری روستا
در کنار گسترش فرهنگ کتابخوانی، این کتابخانه توانسته کارهای دیگری هم برای مردم این روستا انجام دهد؛ به اقتصاد مردم این روستا کمک کرده و در کنار گردشگری، باعث شده صنایع‌دستی مردم بومی این منطقه هم مشتریان بیشتری پیدا کند.به‌عنوان مثال، صنایع‌دستی حصیری که بعضی از اعضای کتابخانه تولید می‌کنند، در تهران به فروش می‌رسد و بیشتر مشتریان این سبدهای حصیری، دوستداران کتابخانه فاطمه‌ها هستند.
علاقه‌مندان به حمایت از این حرکت خودجوش فاطمه‌ها می‌توانند با فرزاد میرشکاری، مدیر کتابخانه با شماره ۰۹۱۳۷۱۳۳۵۴۵ تماس حاصل یا منابع اهدای خود را به نشانی استان کرمان، شهرستان کهنوج، جنب سینما شوباد، دفتر کانون پرورش فکری کودکان کد پستی ۷۸۹۱۱۶۸۳۹۹ ارسال کنند.
