کارآفرینان خلاق همیشه به فکر یافتن راهکارهای جدید برای شروع کسب و کارهای خود هستند. راهکارهایی که از دغدغههای موجود در اجتماع شکل میگیرند. دغدغههایی که با حل آنها زوایای جدیدی از زندگی آغاز شده و عده زیادی از افراد بهراحتی و آسایش میرسند.
محمد نجفی، بنیانگذار بیست تا سی است؛ پروژهای که در آن گروه سنی بیست تا سیساله و البته چند سال قبل از بیستسالگی و چند سال بعد از سیسالگی مخاطب قرار گرفتهاند و به آنها برای توسعه فردی و توانمندسازی با هدف بهبود کیفیت زندگی کمک میشود.
«شهر امید» با وی به گفتوگو نشسته تا درباره زوایای کاری که در پیش گرفته بیشتر آشنا شویم.
درباره حوزه فعالیت «بیست تا سی» توضیح بفرمایید؟
بیست تا سی، اشاره به سفری دارد که افراد از سنین حدود هجده تا سی و پنج سالگی باید آن را انجام دهند؛ سفری که افراد از سنین نوجوانی یعنی زمانی که هنوز مسئولیت زیادی برعهده ندارند تا بزرگسالی که باید مهمترین نقشهای زندگی خود را ایفا کنند، تجربه میکنند. حال این نقشها میتواند راه انداختن یک کسب و کار، کارمند شدن، ورود به زندگی مشترک و پدر یا مادر شدن، شهروند شدن و... باشد. بنابراین افراد بعد از دوران نوجوانی رفتهرفته مسئولیتهایی را میپذیرند و متناسب با آن لازم است که تواناییها و مهارتهایی را کسب کنند تا آماده پذیرش این نقشها شوند. بیست تا سی، به این افراد برای عبور از این سفر پر پیچ و خم و مهم کمک میکند؛ سفری که برای طی آن نیاز به مجموعهای از بینشها، توانمندیها، مهارتها و... وجود دارد. ما تلاش میکنیم به مخاطبان خود کمک کنیم تا در این سفر با افقهای بینشی متفاوتی روبهرو شوند و احتمالاً جایگاه ویژه خود را در زندگی بیایند. علاوه بر این، تمرکز گستردهای بر کسب مهارتهای نرم توسط این افراد در قالب کارگاههای آموزشی، سمینارها و کنفرانسهای گوناگون داریم. این مهارتها شامل مهارتهای ارتباطی، خلاقیت، مهارتهای حل مسأله و تصمیمگیری، هوش هیجانی، کارآفرینی و... میشوند. در نهایت ما تلاش میکنیم مخاطبانی را که تقریبا یکسوم جمعیت کشور را شامل میشوند، برای سفر به جهان بزرگسالی آماده کنیم تا شاید از این رهگذر، کیفیت زندگی عمومی جامعه نیز ارتقا پیدا کند.
درباره شکلگیری ایده بیست تا سی برایمان بگویید؟
فکر کنم ایده شکلگیری بیست تا سی به دوران گذار خودم از این سنین بازمیگردد. زمانی که برای خواندن رشتهای دیگر میخواستم از مدرسه تیزهوشان بیرون بزنم و در همین راستا از اصفهان به تهران آمدم. با تجربیات زیاد و متنوعی در این دوران مواجه شدم. همین موضوع باعث شد کار را با برخی کارگاههای آموزشی کوچک شروع کرده و رفتهرفته با حضور افراد کارآمد و با تجربه آن را گسترش دهیم. تاکنون هم طی دو سال گذشته بیش از صد رویداد در تهران و شهرهای دیگر با حضور افراد با تجربه در قالب نشست یا کارگاه برگزار کردهایم و بیش از پنج هزار نفر شرکتکننده داشتهایم. تمرکز ما در این برنامهها روی توانمندسازی و توسعه فردی مخاطبان بیست تا سی بوده است.
در حال حاضر با اجرای این پروژه برای چند نفر اشتغالزایی کردهاید و برای آینده چه استراتژی را تعریف کردهاید؟
رویکرد ما در دو سال گذشته به این شکل بوده که کار را با کمک نیروهای داوطلب پیش ببریم. چون در این دو سال بیشتر از اینکه به درآمدزایی فکر کنیم به دغدغه اصلی خود یعنی توسعه فردی و توانمندسازی مخاطبان خود توجه داشتیم. همین رویکرد باعث شد که در این مدت نیروهای داوطلب بسیاری به ما کمک کنند و در همین مسیر خودشان به توانمندیهای قابلتوجهی نیز دست یابند. البته بهتر است در اینجا نکتهای را یادآور شوم؛ اینکه کارآفرینان لزوماً فقط اشتغالزایی نمیکنند. آنها با ایجاد یک ارزش یا یک خدمت، فضایی نو خلق میکنند که ممکن است مزایا و معایبی هم داشته باشد. با توجه به این موضوع هدف ما اشتغالزایی مستقیم برای مخاطبان بیست تا سی نبوده، بلکه بیشتر تلاش ما توسعه فردی مخاطبانمان بوده است. ما فکر میکنیم سیستم آموزشی کشور متأسفانه افراد را بهقدر کافی آماده نمیکند تا وارد دنیای واقعی زندگی و کار شوند. از طرفی ساختارهای اجتماعی مناسبی هم در کشورمان برای این حضور مهیا نیست. بنابراین مهم است به جوانان کمک کنیم تا آماده پذیرش و ایفای نقشهای اجتماعی خود در بزرگسالی شوند تا با عملکرد بهتر به موفقیت یا رضایت بیشتری در زندگی دست یابند. در کل امیدواریم در سال جاری بتوانیم برنامههای بیشتری را در شهرهای مختلف برگزار کنیم و با مؤسسات و سازمانهای بیشتری همکاری کنیم تا فعالیتهای اثربخشتری داشته باشیم.
آیا در راستای فعالیتهای خود به امور خیریه هم توجه داشتهاید، در این باره توضیح بفرمایید؟
بله، همیشه توجه خاصی به این موضوع داشتهایم. حتی در برخی موارد درآمد کامل برخی از رویدادهایی را که رایگان نبودند، به این امور اختصاص دادهایم. در بعضی موارد نیز با برخی از مؤسسات خیریه همکاری داشته و خدماتی را ارائه دادهایم. اما نکته مهمتر این است که گاهی ما درک درستی از امور خیریه نداریم. بسیاری از افراد احساسشان این است که فقط میتوان از طریق پرداخت مبلغی پول به فرد مستحق، کار خیری را انجام داد. ما خیلی به این رویکرد علاقه نداریم و تلاشمان این است که به شکلهای مختلف و حتی غیرمادی بهویژه از طریق توانمندسازی و ارائه آموزشهای کاربردی به افراد کمک کنیم. در این راستا با کمک برخی از مجموعههای همکار، رویدادهایی را نیز با هزینههای کم برگزار کردهایم. البته شاید بتوان گفت که علت اصلی شکلگیری بیست تا سی نوعی احساس مسئولیت نسبت به جامعه و جوانان و نیز کمک به بهبود کیفیت زندگی در جامعه ایران بوده است.
برای ماندگاری در بازار چه برنامهای دارید و آیا مخاطبان شما در رده سنی بیست تا سی باقی خواهند ماند؟
فعلا این گروه سنی آنقدر جای کار دارند که فرصتی برای کارهای دیگر نماند. اگرچه وقتی از بیست تا سیسالهها صحبت میکنیم، مخاطبان دیگری را نیز در برمیگیرد. علاوه بر این تمامی کسانی که بهنوعی با بیست تا سیسالهها در ارتباط هستند، میتوانند مخاطب ما باشند. درنتیجه دایره مخاطبان ما آنقدر گسترده است که بتوانیم در آینده فعالیتمان را گسترش دهیم. برای ماندگاری و پایداری فعالیتهایمان نیز همواره تلاش کردهایم تا پویا و چالاک باشیم و شبکه ارتباطی خوبی را با مجموعههایی که دغدغه مشترک داریم، ایجاد کنیم چراکه قطعاً در کنار هم میتوانیم همافزایی خوبی ایجاد کنیم و این همافزایی برای شکلگیری وضعیتی بهتر در زندگی نسلهای بعدی تأثیر خوبی خواهد داشت.
در حوزه فعالیت خود با چه مشکلاتی روبهرو شدهاید و چه پیشنهادی برای بهتر شدن شرایط دارید؟
مشکلات که همیشه هست اما در این میان نحوه برخورد و مواجهه با مشکلات مهم است. به همین دلیل ما همیشه تلاش کردهایم تعامل و همکاری خوبی با مجموعههای گوناگون داشته باشیم و خوشبختانه همیشه از همراهی این مجموعهها و بهویژه داوطلبانی که مشتاقانه به ما کمک کردهاند، برخوردار بودهایم که باید از یکایک آنها تشکر کنم چون بدون حضور و پشتیبانی این دوستان قطعاً اتفاق خاصی نمیافتاد.